با افزایش تب خرید و فروش ارز در بازار و توصیه های کوچه بازاری نسبت به خرید یا فروش ارز، این سوال در ذهن مردم است که دلار بخریم یا بفروشیم؟

تب خرید و فروش ارز میان مردم طی ماه های اخیر به حدی بالا گرفت که در هر جمع و گروهی صحبت از دلار و خرید و فروش آن بود و پیر و جوان، زن و مرد به دنبال قیمت لحظه ای ارز و به خصوص دلار بودند.

این جو روانی و مشورت ها و توصیه های دهان به دهان، باعث شد مردم خریدار شوند و دلار و یورو و سایر ارزها، راه بازار به سمت خانه مردم را در پیش بگیرند و همین اقدامات گاها غیرتخصصی خود باعث برهم خوردن تعادل بازار شد.

اما با تغییر شرایط و نزولی شدن بازار، عده ای فروشنده شدند و عده ای خریدار؛ در روزهای اخیر نیز عبدالناصر همتی درباره شرایط بازار ارز، اظهار داشت: ارز محصول خوبی برای سرمایه گذاری نیست و ریسک بالایی دارد؛ مردم بهتر است برای سرمایه گذاری محصولات دیگری را مورد توجه قرار دهند.

رییس کل بانک مرکزی افزود: ما به دنبال ایجاد تعادل در بازار هستیم و معتقدیم ثبات در بازار بسیار مهم است و برای ایجاد آن تمام تلاش خود را خواهیم کرد. نکته قابل توجه میزان ارزهای خانگی است که طبق آمار غیر رسمی ۲۰ میلیارد دلار ارز در خانه ها حبس شده که موجب می شود چندین سوال در ذهن ایجاد شود که آیا ورود مردم عادی به این بازار از ابتدا صحیح بوده یا خیر؟ مردم دلار بخرند یا بفروشند؟ مردم ریال و نقدینگی سرگردانی که در دست دارند را کجا سرمایه گذاری کنند؟ ارزهای خانگی به سمت سیستم بانکی هدایت شود یا خیر؟ و بسیاری دیگر از سوالات ها و ابهام ها که این روزها در ذهن بیشتر ایرانی‌ها مرور می شود.

در همین راستا، آیت محمد ولی؛ رییس اتحادیه طلا و جواهر با بیان اینکه دارندگان سرمایه بهترین کارشناس برای تشخیص محل سرمایه گذاری دارایی خود هستند، اظهار داشت: توصیه فعالان این بازار به مردم عادی عدم ورود به بازار و خرید و فروش است، زیرا با توجه به بالا بودن ریسک خرید و فروش در این بازار، ورود و فعالیت در این بازار نیازمند صبر و تحمل تمامی ریسک ها و خطرات آن است.

وی افزود: اگر مردم سرمایه خود را در اینگونه بازارهای سرمایه گذاری می کنند، باید صبور باشند زیرا در کوتاه مدت سودده نخواهد بود و به دلیل نوسانات زیاد، به تعادل رسیدن بازار زمانبر خواهد بود.

لزوم جمع‌آوری نقدینگی سرگردان دست مردم

به اعتقاد برخی دیگر از کارشناسان خرید و فروش ارز توسط مردم بیشتر یک حرکت دومینویی و روانی است تا تصمیم گیری جدی و اقدامی تخصصی که در همین راستا، سعید مجتهدی، صاحبنظر پولی در گفتگو با خبرنگار ایبِنا درباره خرید یا فروش ارز در شرایط فعلی اقتصاد کشور، معتقد است: باید تمهیداتی اندیشیده شود تا به غیر از متقاضیان واقعی از جمله واردکنندگان، مصارف خدماتی، مسافرتی، دارویی و ... که همه مصارف واقعی هستند، کسی در این بازار وارد نشود.

وی افزود: در چند ماه اخیر مردم به شکل دومینویی همه خریدار و همه فروشنده ارز شدند و به نظر من راهکار برای حل این موضوع توصیه به خرید یا فروش نیست، بلکه باید نقدینگی سرگردان دست مردم جمع شود.

این صاحبنظر پولی در ادامه تاکید کرد: باید شرایط اقتصاد به گونه ای باشد که نقدینگی دست مردم جمع شود و توانی برای ورود به چنین بازارهایی نداشته باشند. مجتهدی، گفت: در کشورهای پیشرفته تمامی خانه‌ها و آپارتمان‌ها در گرو بانک است و پول‌ها و دارایی مردم تعریف شده است و دولت باید برای این حجم از نقدینگی تعریفی داشته باشد تا پول‌ها از بازار جمع شود و راه حل این اقدام در دست اقتصاددان ها است.

ارز خود را نفروشید، سپرده گذاری کنید

بانک مرکزی با راه اندازی دوباره حساب های سپرده ارزی و یا خرید ارز از مردم سعی در جمع آوری ارزهای خانگی و در دست مردم داشت که برخی از فعالان این حوزه به مردم توصیه می‌کنند تا به سمت سپرده گذاری ارزی بروند و با این اقدام نه تنها ارزهای خانگی خود را در اختیار سیستم بانکی خواهند گذاشت و به منافع ملی کمک می کنند بلکه می توانند سود معقولی از این سپرده ها دریافت کنند.

احمد وفادار، یکی دیگر از فعالان بازار ارز در اینباره معتقد است: به نظر من اقدام صحیح در شرایط فعلی اقتصاد، سپرده گذاری ارزهای خریداری شده طی این مدت و ارزهای خانگی است، زیرا با این اقدام مردم هم از داراییی ارزی خود با کمترین ریسک ممکن نگهداری می کنند و هم با ارائه این ارزها به سیستم بانکی، چرخ تولید و اقتصاد کشور به حرکت در می آید.

وی افزود: اما اگر کسی تاکید بر ورود به این بازار و سرمایه گذاری دارد، فعالیت در بازار سکه به مراتب بهتر از بازار ارز است.

اما به اعتقاد برخی نقدینگی سرگردان دست مردم موجب می شود تا به فکر سرمایه گذاری در این بازار بیفتند و به جای توجه به خرید یا فروش ارز توسط مردم، باید فکری به حال ریال سرگردان در دست مردم کرد.

محمدحسین فاتحی در اینباره معتقد است : توصیه و اظهار نظر در اینباره دو منظر متفاوت دارد، از دیدگاه منافع ملی بهتر است مردم به صرافی ها و بانک های رسمی مراجعه کرده و ارز خود را به ریال تبدیل کنند تا توان دولت افزایش یابد و همچنین می توانند با ورود به بازارهای رسمی مثل اوراق سهام، دارایی و منابع خود را سرمایه گذاری کنند.

وی ادامه داد: اما اگر با در نظر گرفتن دیدگاه مردم و منافع آنها در اینباره اظهار نظر شود، به طور حتم مردم منافع و سود شخصی خود را ترجیح می دهند و به توصیه ها متناسب با اهداف و دارایی خود و همچنین کسب سود توجه می کنند.

این کارشناس اقتصادی افزود: به همین دلیل نمی توان یک توصیه واحد برای همه درباره فعالیت در بازار ارز داشت زیرا با وعده و وعید نمی توان برای دارایی مردم نسخه پیچید. فاتحی در ادامه درباره نوسانات اخیر بازار ارز، توضیح داد: نوسانات اخیر بازار ارز به هیچ عنوان نتیجه مدیریت یا حُسن تدبیر بانک مرکزی نیست و شوک های بیرونی که وارد شده و پیش بینی مردم را تحت تاثیر قرار داده موجب شده تا بازار دچار نوسانات هیجانی شود.

وی درادامه گفت: به عنوان یک کارشناس اقتصادی به مردم توصیه می کنم اگر سود مطمئن و بلند مدت را می خواهند باید وارد بازار رسمی مثل بازار سهام شوند و نباید به دنبال سودهای یک هفته ای و کوتاه مدت بازار ارز که ریسک بالایی دارد، بشوند. هم منافع شخصی را به خطر می اندازد به لحاظ ملی موجب انحراف سرمایه های ملی از جریان اصلی و تولید و اشتغال به سمت بازارهای غیر رسمی و سیاه می شود.

نقش پُررنگ متغییرهای سیاسی و روانی در بازار ارز

مهدی پازوکی دیگر صاحبنظر اقتصادی نیز معتقد است نوسانات اخیر بازار ارز متاثر از متغییرهای اقتصادی نیست و هرگونه اتفاق و متغییر سیاسی و روانی بازار را تحت تاثیر قرار می دهد. وی در ادامه افزود: عوامل سیاسی به مانند زهری برای اقتصاد کشور خطرناک است و اگر بخردانه تصمیم گیری شود می توان از شرایط فعلی به موفقیت عبور کرد.

این صاحبنظر اقتصادی با تاکید بر اینکه رقم قابل توجهی سرمایه ارزی مردم در خانه ها نگهداری می شود که اگر این ارزهای خانگی به بازار باز گردد و یا در قالب سپرده گذاری ارزی، به سمت سیستم بانکی هدایت شود، به نفع کشور و اقتصاد خواهد بود.

پازوکی افزود: اقتصاد هیچ گاه فرمانپذیر نیست و باید علمی برخورد شود به همین دلیل باید با استفاده از روش های علمی اعتماد مردم جلب و پول های آنها به سمت سیستم بانکی هدایت شود زیرا ارقم ارزهای خانگی در خانه های مردم بسیار قابل توجه است.

حال با تمام این تفاسیر و اظهار نظرهای برخی متخصصان بازار ارز و سکه و صاحب نظران اقتصادی، باید دید مردمی که طی ماه های اخیر به بازار ارز ورود کرده اند به چه نتیجه ای می رسند و آیا تصمیم می گیرند بر سر ارزی که خریده اند، چه بلایی بیاورند، آیا به سیستم بانکی می سپارند یا در خانه نگهداری می کنند و یا باز هم به خرید ارز بیشتر با هدف افزایش قیمت و کسب سود، به روال گذشته ادامه می دهند.