گرافیست ساکن رشت برای شیعیان دانمارک داستان انیمیشن ساخت

میلاد پسندیده سقالکساری ساکن شهر رشت فعال در رشته گرافیک و خودآموخته تصویرگری است که از سال ۸۷ با ورود به سایت دوینت‌آرت به خلق آثار مشهور مذهبی در فضای مجازی پرداخته است. آثار این جوان هنرمند در فضای مجازی و حقیقی طرفداران زیادی دارد به‌صورتی که به بخشی از تصورات عمومی از واقعه کربلا تبدیل شده است. یکی از آثار مشهور وی تصویرسازی شهادت حضرت عباس (ع) است که با مشک و علم در فضای مجازی منتشر شده و بازتاب خوبی هم داشته است. با وی از طریق انجمن اسلامی شهید ادواردو آنیلی گفت‌وگو کردیم که می‌خوانید.

شما مهندسی عمران خواندید. چطور شد وارد این حوزه هنری شدید؟

نقاشی همیشه همراه من و گوشه کتاب درسی و دفترهایم بود، اینکه با تمرکز برای تولید یک اثر هنری وقت بگذارم شاید دلیلش اینترنت‌گردی بود. در آن زمان، نمی‌شد محتوای مفیدی که خودم دوست داشتم یا دنبالش بودم را در اینترنت پیدا کنم برای همین خودم دست به کار شدم. به نوعی سایت دوینت‌آرت باعث تحریک من بود، چون بخش تفکیک شده‌ای برای عکس‌های خام داشت و پُر بود از ابزار‌هایی که برای فتومونتاژ به درد بخور بودند حتی بخش مجزایی که هنرمندان برجسته دنیا آموزش ساخت کارشان را مرحله به مرحله آنجا قرار می‌دادند و شاید مهم‌ترین عامل انگیزشی من از انصراف در رشته عمران و پیشتازی به سمت هنر، مجموعه تصاویر استودیویی شمایل ائمه بود که مصطفی اچ عکاس شیعه عربستانی ساکن آمریکا تهیه کرده بود. آن زمان زیاد استفاده مطلوبی از آن‌ها نکرده بودند. در واقع اولین تجربه‌هایم با ترکیب آن کار‌ها صورت گرفت که انگیزه من را بیشتر کرد.

از خانواده کسی هم در این حرفه بوده؟

خیر؛ البته که ذوق هنری داشتند و در کارهایشان پیداست، ولی به‌عنوان شغل و حرفه تخصصی، کسی از اطرافیان و خانواده هنرمند نبودند.

تصویرسازی چه ویژگی‌هایی دارد که آن را از دیگر شاخه‌های هنری مجزا می‌کند؟

تصویرسازی دیجیتال یا شاید عنوان بهتر کولاژ دیجیتال، حتی عنوان معروف‌ترِ فتومونتاژ. سبکی بود که خیلی کم استفاده می‌شد و بیشتر جنبه طنز آن در فارسی برجسته بود. از نظر ویژگی‌های تولید، مهم‌ترینش امکانات کمی بود که می‌شد به وسیله آن‌ها و با کنار هم قرار دادن چندین تصویر استوک به یک تصویر جدید رسید! مثلاً برای تصویرگری و نقاشی دیجیتال نیاز به اسکنر یا قلم نوری یا چیز‌هایی از این دست بود...، ولی فتومونتاژ را فقط با یک سیستم ساده، اینترنت معمولی و یک موس هم می‌شد به سرانجام رساند.

تصویرسازی «امام هادی در قفس» کار شما بود؟

بله. این اثر در سال ۹۱ و فکر کنم مربوط به کمپین حمایت از امام نقی (ع) باشد.

خود شما از عکس‌های اولیه چیزی نساختی مثلاً شهادت حضرت علی‌اکبر (ع)؟

نه امکاناتش نبود البته بعد‌ها عکس‌های صحنه و پشت صحنه سریال «مختارنامه» که آقای مسعود پاکدل می‌گرفت، خیلی بیشتر به من کمک کرد.

حامی مالی هم دارید؟

خیر. همین که محتوای مورد نظرم در فضای مجازی فراگیر می‌شد و به سرعت از آن استقبال می‌کردند برایم دلگرمی بود.

معمولاً هر کار چقدر زمان می‌برد؟

دیگر چنین کار‌هایی تولید نمی‌کنم، ولی آن موقع با حداقل امکانات؛ شاید بین هشت تا ۱۲ ساعت برای هر اثری زمان صرف می‌شد، البته بستگی داشت به اینکه چقدر تصاویر آرشیوی همسو با ذهنیت خودم را بتوانم پیدا کنم، چون امکانات عکاسی و نورپردازی را نداشتم.

غیر از شما فرد دیگری در این عرصه فعال بوده؟

بله شاید نه با این رنگ و لعاب، اما همزمان با دیده شدن چنین کارهایی، در همان سایت دوینت‌آرت، چندین هنرمند شیعه از کشور‌های مختلف شروع به کار کردند و طرح‌های مشابه درباره انواع و اقسام روایات و وقایع تاریخ اسلام ساختند.

چه جالب، نمونه‌اش را دارید؟

موجی راه افتاد و خیلی‌ها وارد تولید چنین آثاری شدند. یک نمونه‌اش کار‌های مصطفی القریشی از کشور عراق بود. به نوعی از سرتاسر دنیا تقریباً در یک سبک بصری فعال بودند، مثلاً افرادی از استرالیا، پرتغال و... کار تولید می‌کردند. خوبی چنین تولیداتی آن بود که هرکدام واقعه کربلا را به زبان قابل فهم کشور خودشان منتشر می‌کردند.

در چه شرایطی این کار‌ها را تولید کردید؟

آثاری که به نسبت خوب درآمدند و بیشتر به دل مخاطبان نشستند در حال و هوای همان ایام محرم بوده است و من تحت تأثیر مراسم یا مجلات و مقالات مربوط به محرم کار‌ها را تولید کرده‌ام.

با هنرمند‌های خارجی ارتباط کاری هم داشتید؟

تا قبل از فیلتر شدن سایت و در دوران اوج تولید این سبک کارها، بین فعالان سایت در هر جایی که بودند خیلی ارتباط و انتقال ایده وجود داشت و گروه‌های تخصصی تشکیل شد، ولی در کشور‌های آن‌ها امثال سختگیری‌هایی که بر مسلمان‌ها وجود دارد باعث کمتر شدن فعالیت‌ها شد. ما خودمان هم سرعت اینترنت خوبی نداشتیم حتی با دور زدن فیلترینگ هم این سرعت کمتر و کمتر می‌شد به طوری که تقریباً فعالیت مؤثر را سخت و محال کرد.

کار‌های مذهبی‌ای که بعداً انجام دادید در چه سبکی بود و مشهورترین آن‌ها چه بود؟

بعد از این دوره دیگر کمتر کار معروفی داشتم. شاید مثلاً انیمیشنی که برای م. هـ ساخته بودم روی آهنگ پشتم گرمه و با مجموعه طنز دکتر سلام خیلی دیده شد.

وقتی افراد می‌فهمند این کار‌ها تولید شماست چه برخوردی می‌کنند؟

تعجب می‌کنند و می‌گویند چه جالب این کار شماست؟! من زیاد دیدم! و بعد لبخندزنان دور می‌شوند.

گفتید همه کار‌ها را به‌صورت تجربی دنبال کردید. هیچ دوره‌ای ندیدید؟

به‌جز کلاس حضوری مقدماتی فتوشاپ در دوران نوجوانی که تا چند سال بعد هم به کار نیامد، نه دوره‎ای ندیدم. اکثراً با مقالات و ویدئو‌های آموزشی اینترنتی یاد گرفتم و البته تمرین و آزمون خطای فراوان هم داشتم.

در حوزه اهل بیت و مسائل مذهبی خیرین زیادی هستند. آن‌ها برای تولید کار سفارشی به شما ندادند؟

چرا اتفاقاً در حوزه تولیدات دینی تمایل داشتند و شاید مهم‌ترین کاری که سفارش داده شد، از طرف شیعیان ساکن دانمارک برای تولید انیمیشن سیصد و شصت درجه از واقعه کربلا بود vrkarbala که با عینک‌های مخصوصی می‌توان دید.

مشتری خارجی هم داشتید؟

بله با وجود ارتباطات کمی که خودم برقرار می‌کنم و مشکلات تحریمی، سفارشات بین‌المللی زیادی بوده است.

دوست دارید چه کاری را هم در بحث کلاژ و هم در بحث تصویرسازی و انیمیشن تولید کنید؟

صد‌ها ایده دارم که برای تولید توان بیشتر از یک نفر نیاز است و طبق معمول در حوزه‌هایی که کمتر به آن‌ها پرداخته شده جای کار وجود دارد.