رضا خرم: میتوان با استفاده از آثار مرحوم خرم نسل امروز را تشویق کرد / بردیا صدرنوری: اساساً به دنبال تیپ خاصی از موسیقی هستیم
منبع خبر /
فرهنگی و هنری /
23-07-1397
عوامل اجرایی جشنواره و جایزه همایون خرم معتقدند این رویداد موسیقایی ویژگیهای خود را از ابعاد شخصیتی و خصائل اخلاقی مرحوم همایون خرم گرفته است.
آفتابنیوز :
نام همایون خرم برای هر کسی که حتی از کنار مارکت موسیقی گذر کرده باشد هم آشناست. خرم از خود وارثان خوبی بر جای گذاشته و فرزند ارشدش رضا خرم با همکاری بردیا صدرنوری از موسیقیدانهای برجسته، چند سال است که جشنوارهای کاملا آبرومند با عنوان جشنواره و جایزه همایون خرم (نوای خرم) را بهصورت کاملاً خصوصی برگزار میکنند.
پنجمین جشنواره و جایزه همایون خرم با هدف ارتقای سطح هنری و موسیقایی و و استفاده از نمونهها و الگوهای موجود در هنر ایرانی برای هنرمندان گروه سنی زیر 18 سال 8 تا 16 آذرماه توسط موسسه فرهنگی هنری "راد نواندیش" با مدیریت بردیا صدرنوری در فرهنگسرای نیاوران و تالار وحدت برگزار می شود.
رضا خرم و دکتر صدرنوری مدیر جشنواره درباره نحوه برگزاری پنجمین دوره این رویداد موسیقایی صحبت کردند.
مسئله مهمی که قصد انجام گفتوگو راجع به آن را با شما داریم جشنواره نوای خرم است. بفرمایید که اساساً این جشنواره چگونه شکل گرفت و روندی که تاکنون پشت سر گذاشته است با چه افتوخیزهایی همراه بوده است؟
رضا خرم: ما مرحوم همایون خرم را دیماه سال 91 از دست دادیم. پاییز سال 92 طی دیداری که با آقای صدرنوری داشتیم ایده برگزاری جشنوارهای که به شکل رقابتی و به نام مرحوم خرم برگزار شود توسط ایشان مطرح شد و از آن زمان مرتب به فکر بودیم که بتوانیم با چنین رویدادی بتوانیم در عرصه موسیقی مفید باشیم.
البته با توجه به مقدماتی که برگزاری این جشنواره داشت و اینکه بههرحال قرار بود این جشنواره تماماً از سوی بخش خصوصی برگزار شود، لذا در ابتدا برگزاری و تداوم چنین رویدادی سخت به نظر میرسید که مسلماً با مشکلات و موانعی همراه بود، اما پیشرفت کار رضایتبخش بود و سالبهسال این جشنواره به پختگی و قوام لازم رسید و همچنان این سیر تحول و ترقی خود را در حال طی کردن است.
بنای این جشنواره بر اساس جوانگرایی و شاید هم بهتر بگویم نوجوان گرایی گذاشته شد یعنی ما فکر کردیم که این جشنواره باید برای قشری از نسل موسیقی باشد که همچنان به دنبال شکل گرفتن و انتخاب راه خودشان برای رسیدن به سطح حرفهای موسیقی است وگرنه سایر اقشار و ردههای سنی فعال درزمینهٔ موسیقی به نظر میرسد که مسیر خود را انتخاب و تا حدود زیادی نیز آن را طی کرده باشند. نسل جوان موسیقی با شرکت در این جشنواره و نواختن نتهایی که ممکن است بارها آنها را تمرین و اتود کرده باشند و البته جزء قطعاتی از موسیقی اصیل ایرانی است که دیگر کمتر شنیده میشود ضمن آشنایی با میراث موسیقی ایرانی، در رقابتی سالم با یکدیگر شرکت میکنند.
بردیا صدرنوری: جشنواره نوای خرم ویژگیهای خود را از ابعاد شخصیتی و خصائل اخلاقی مرحوم خرم گرفته است. ویژگیهایی که در قالب خاطرات و داستانهای کوتاهی از همایون خرم نقل شده و در کتابی نیز تحت عنوان"بس نکته حسن روایت" نقل شده است. یکی از ویژگیهای بارز مرحوم خرم توجه به مباحث اخلاقی است و اینکه این استاد شهیر و فقید موسیقی هیچگاه پایبندی به اصول اخلاقی را در پشت مقام و مرتبه هنری خود مخفی نکرد و این مسئله به ما این موضوع را گوشزد میکند که ما باید با استفاده از چنین رویدادهایی سعی در انتقال اخلاقیات در عرصه هنر به نسل جوان داشته باشیم و به آنها بباورانیم که بهواسطه اخلاق است که میتوانند در جامعه هنری باقی بمانند.
نکته دیگر اینکه مرحوم خرم خیلی به جوانان میدان میدادند و خود من زمانی که جوانی بیست و یکیدوساله بودم و برای نخستین بار با ایشان برخورد داشتم خاطرهای به یاد دارم که این استاد فقید به تشویق نسل جوان و اعتمادبهنفس دادن به آنها بسیار اهمیت میدادند.
نکته دیگری که ما برای ایجاد و برگزاری این جشنواره مورد اهمیت قراردادیم کسب اجازه از خانواده مرحوم خرم بود که هم از نظر اخلاقی و هم فرهنگی بسیار اهمیت دارد، بخصوص در عرصه هنر که حقوق مادی چندان موضوعیتی ندارد باید بر وجوه معنوی و مالکیت معنوی آثار اهمیت بیشتری داده شود. بههرحال میراث هنری برجای مانده از مرحوم خرم در وهله نخست متعلق به خانواده محترم ایشان بود و ما اخلاقاً باید از آنها کسب اجازه میکردیم.
سال 93 نخستین دوره این جشنواره را برگزار کردیم آنهم به شکلی کاملاً خصوصی و بدون کوچکترین چشمداشتی از سوی نهادها و ارگانهای دولتی. اساساً شاید به این دلیل که این جشنواره غیردولتی برگزار میشود توانسته تا به اینجا ادامه پیدا کند. هر چند با مشکلات فراوانی نیز روبرو بودیم، اما محاسن و مزایای برگزاری این جشنواره بیش از این حرفهاست.
به هر حال برگزاری یک جشنواره هزینهبر است و در مورد رویداد هنری که طبق گفته شما به شکل خصوصی و بدون هیچ پشتوانه مالی دولتی برگزار میشود چنین مسئلهای ممکن است در روند برگزاری مشکلاتی را به همراه داشته باشد، در این مورد بیشتر توضیح بدهید؟
صدرنوری: باید به این نکته اشاره کنم که اساساً میان کار دولتی با کار خصوصی تفاوتهای فاحشی وجود دارد و لذا نباید بهویژه در برگزاری این جشنواره، روند اجرایی آن را با موارد مشابهی که بخش دولتی متولی آن است مقایسه کرد. من باوجود آنکه هیچوقت کارمند دولت نبودهام اما در جریان برنامههای فرهنگی و هنری برگزار شده از سوی نهاد دولتی قرار گرفتهام و میدانم که در ساختار دولتی، انجام یک کار که ممکن است یک فرد از عهده آن بربیاید به یک تیم کاری واگذار میشود و این امر به افزایش هزینههای جاری یک پروژه دامن میزند درحالیکه در بخش خصوصی اوضاع بر این منوال نیست.
در سه دوره اخیر این جشنواره منهای دوره اول با توجه به گستردگی بخشها و افزایش میزان شرکتکنندگان، مسئولان برگزاری این جشنواره با جذب حامی مالی و اسپانسر سعی در تأمین هزینههای برگزاری آن داشتند و بهویژه در تأمین جایزههای این جشنواره از مؤسسات بخش خصوصی، جلب حمایت کردیم. یک سال بیمه سلامت پایکار آمد و یکبار هم شرکت شاتل و چند مؤسسه نرمافزاری که البته درمجموع یکسوم هزینهها را پوشش دادند.
همینجا باید به یک مسئله اشاره کنم و آن لزوم آسیبشناسی در حوزه اسپانسرینگ است که متأسفانه در جریان آن اصل به کنار میرود و همه حواس به حواشی آن است. نمایندگان پشتیبانهای رویدادهای فرهنگی و هنری در جریان توافقات، درخواست میکنند که به شرطی هزینهها را متقبل میشوند که پس از پایان کار دو برابر آن فاکتور صادر شود که این اجحاف در حق فرهنگ و هنر این مملکت است و موجب شد که ما امسال و در آستانه برگزاری پنجمین دوره جشنواره نوای خرم به زیر بار این قضیه نرویم. البته نکته دیگری که وجود دارد این است که اسپانسرها در مورد مقولاتی دیگر همچون تئاتر و حتی کتاب راحتتر به میدان میآیند تا موسیقی و حتی طیفی از آنها هم با این شرط به میدان میآیند که بعدها اعلام شود حامی یک رویدادی غیر از موسیقی شدهاند و انگار بیم از آن دارند که در مورد مقولهای همچون موسیقی بهعنوان حامی مطرح شوند.
آیا قرار است این جشنواره به شکل دائمی باشد و هرساله شاهد برگزاری آن باشیم؟
خرم: بله. از ابتدا بنا بود که این جشنواره مرتب برگزار شود چراکه کار مرحوم پدر هم بهواسطه پشتکاری که ایشان داشتند روان در پیش بود، اما باید دید در ادامه کار تا چه حد میتوانیم موفق پیش برویم. در هر صورت که مؤسسه طی این مدت نهایت زحمت و تلاش خود را به انجام رساند و امیدواریم اساساً بهجایی برسد که ما تبدیل به یک بنیاد شویم که حتی در آینده به فرض نبود ما نیز این روند همچنان به حیات خود ادامه دهد که ایدهای است که همان ابتدا همه عوامل به آن میاندیشیدند.
چرا نهایت سن شرکتکنندگان در این جشنواره 18 سال تعیین شده است؟
صدرنوری: باید به این نکته اذعان کنم که پشت این جشنواره یک فرایند مطالعاتی وجود دارد و ما اساساً به دنبال تیپ خاصی از موسیقی هستیم که با موسیقی متداول این روزها و روزمره تا حدود زیادی فاصله داشته باشد و مبتنی بر موسیقی فاخر ایرانی تعریف شود، همچون فرایندی که در دهه 40 و 50 و بهویژه 50 طی شد و مرحوم خرم در این دهه آثار ماندگاری را از خود به یادگار باقی گذاشتند.
از آنجا که به دنبال ارتقای سطح فرهنگی جامعه هستیم لذا باید در یک حرکت زیربنایی بر روی طیفی سرمایهگذاری کنیم که اصطلاحاً در حال فراگیری هستند، نسلی که همانطور که اشاره شد به دنبال انتخاب راه درست در زمینه فعالیت حرفهای موسیقی هستند و درنتیجه با توجه به هدف ارتقای سطح فرهنگی اگر ما بر روی این قشر سنی از فعالان موسیقی سرمایهگذاری کنیم ناخودآگاه پای خانوادههای آنها نیز به میان کشیده میشود.
ما قصد داریم در برابر آماج موسیقی بیکیفیت امروزی که ممکن است نسل جوان را آلوده خود کند و گوش آنها بهواسطه مواجهه با چنین موسیقی سطح سلیقه نازلی را پیدا کند، به شکلی از موسیقی که موجب لطافت روح و افزایش قدرت تشخیص نسل آینده موسیقی میشود توجه نماییم و لذا این رده سنی از کودک تا محصل 18 ساله را برای حضور در این جشنواره انتخاب کردیم.
آثار آهنگسازانی هر سال به بخشهای این جشنواره افزون میشود. ملاک انتخاب آنها از سوی مسئولان برگزارکننده این جشنواره چیست؟
خرم: هر سال با اضافه شدن قطعاتی از آهنگسازان دیگر این جشنواره تکاملیافتهتر از قبل برگزار میشود و البته در دو دوره اول تنها مبنا آهنگهای پدر مرحومم بود و از سال سوم ما قطعاتی از آهنگسازان نامی را نیز به این جشنواره اضافه کردیم و مبنا و ملاک ما هم برای این انتخاب اصالتی بود که در آثار برخی از چهرههای نامی موسیقی ایران مشاهده میشد. سال سوم آثار علی تجویدی که در آهنگسازی سرآمد بودند و البته مدت زیادی نیز با مرحوم خرم همکاری داشتند و همچنین آثاری از روحالله خالقی که به همراه علینقی وزیری پایهگذار نوعی موسیقی ارکسترال علمی در ایران بودند به این فهرست اضافه شد و البته گوشه چشمی هم به ارکان برنامه "گلها" که اوج تبلور موسیقی ایرانی در قالب آن برنامه بود داشتیم. در سال چهارم حبیبالله بدیعی و وفادار و اسدالله ملک به این مجموعه اضافه شدند و تا جایی که تصور کنیم اصالتی در میان آثار نامآوران موسیقی ایرانی وجود دارد در حد بضاعت جشنواره این اسامی را نیز به این فهرست اضافه خواهیم کرد. با این شرط که با سیاستهای جشنواره در تناقض نباشد و البته ما هیچ اجباری بر این مسئله نداریم که به این واسطه این نوع موسیقی را به کسی تحمیل کنیم.
صدرنوری: در این جشنواره به دنبال ژانر موسیقایی هستیم که دارای اصالت باشد و مترادف بافرهنگ ایرانی، هرچند بیس و پایه همه آنها موسیقی کلاسیک است. چنین موسیقی، موسیقی ماست آنهم مبتنی بر ردیف و دستگاه. ما این تیپ آدمهایی که در راه اعتلای موسیقی اصیل ایرانی زحمت کشیدهاند بهعنوان افراد ارزشی در حوزه موسیقی قلمداد کرده و آنها را برای نسل جدید سرمایه فرهنگی میدانیم و سعی میکنیم به این واسطه و با روش خودمان آنها را به نسل جدید بیشازپیش معرفی کنیم.
آیا اضافه شدن آثار آهنگسازان دیگر غیر از مرحوم خرم به جشنواره به این دلیل بود که جشنواره به ورطه تکرار نیفتد و حداقل پس از چند دوره دستاورد جدیدی نداشته باشد؟
صدرنوری: پیشتر هم که اشاره کردم که از روز نخست این جشنواره با پشتوانه یک طرح مطالعاتی جامع طراحی و به مرحله اجرا درآمد، سلسله طرحهای نظری که حتی ما بر اساس آن پیشبینی برای بینالمللی شدن جشنواره را نیز کردهایم. با این وجود باید بگویم که افرادی همچون خرم و تجویدی و بدیعی آنقدر نامی و پرآوازه هستند که برای اغلب خانوادههای ایرانی پیگیری آثار آنها اولویت داشته باشد. ما هماکنون در میان اعضای خانواده با مواردی روبرو هستیم که ممکن است هر یک از آنها آهنگهای ساخته شده توسط مرحوم خرم را بهدرستی زمزمه کند اما معمولاً نمیدانند که این ملودی و آهنگ از کیست.
ما بر روی فرد خاصی متمرکز نشدیم هر چند که روز نخست این جشنواره به نام استاد خرم کلید خورد اما ازآنجاکه تیپ موسیقی که بهواسطه این جشنواره به دنبال آن بوده و پیگیری میکنیم لذا به سراغ آثار دیگر پیشکسوتان هم رفتهایم که همین رویکرد جشنواره را نیز میتوان در آنها بهروشنی یافت و بر روی پورتال جشنواره نام آنها را نیز در کنار مرحوم خرم ذکر کردهایم. این اتفاق شاید اما و اگرها و اعتراضات و نقدهایی را نیز به جشنواره وارد کند که البته با توجه به اهدافی که در آن طرح مطالعاتی برای جشنواره ترسیم شده است تصور ما این است که راه پیموده شده تا به اکنون بسیار سنجیده و درست بوده است.
خرم: ممکن است نقدها بر این نکته بیشتر تأکید داشته باشند که چرا با مرحوم خرم شروع کردهاید و بیشتر بر روی آثار او مانور میروید؟ من صرفنظر از اینکه پسر این استاد فقید هستم، غیر متعصبانه میخواهم به این نکته اشاره کنم که آثار مرحوم خرم البته با همه احترامی که به همه بزرگان موسیقی ایران قائلم و آنها نیز در دوره خود آثار ماندگاری را در جهت تعالی موسیقی ایرانی از خود به یادگار گذاشتند، از یک نوع حرکت و پویایی خاصی برخوردار است که ممکن است برای نسل نوجوان و جوان موسیقی کشور همچنان آن طراوت و تازگی خود را داشته باشد. آثار او مبتنی بر اصالتهای موسیقی ایرانی از چنان قابلیتی برخوردار است که قابلیت بازسازی به اشکال مختلف را داراست و این خصیصه در آثار دیگر آهنگسازان شاید کمتر دیده شود همچنان که آثار او را حتی بارها به شکل پاپ نیز تنظیم کردهاند. این مسئله است که میتوان با استفاده از آثار خرم نسل امروز را تشویق کرد به گرایش به چنین موسیقی. حتی ما در چهار دوره گذشته این جشنواره تلاش کردیم آثاری را بهعنوان برگزیده انتخاب کنیم که از آثار آهنگسازان دیگری غیر از خرم اقتباس شدهاند، اما به سبب قابلیتی که آثار مرحوم پدرم دارا بودند معمولاً نفرات برگزیده این جشنواره از آثار این هنرمند فقید هستند.
نقد دیگری که بر این جشنواره وارد است کمفروغ بودن آثار کودک و نوجوان به لحاظ کمی در این رویداد موسیقی است، در این مورد هم توضیح بفرمایید؟
صدرنوری: ما به شکل تخصصی در جشنواره نوای خرم موسیقی کودک کار نمیکنیم، همچنان که این جشنواره بخشی هم به موسیقی نواحی به شکل مشخص اختصاص نداده است. بااینوجود ما منعی برای این نوع پرداخت نداریم که البته به این واسطه هم از سوی یکی از معلمان موسیقی کودک مورد نقد واقع شدیم که جشنواره نوای خرم را چهکار به پرداختن به موسیقی کودک.
ما تیپ موسیقی که در این جشنواره موردتوجه داریم مشخص کردیم و این نکته را هم متذکر شدیم که اگر آثار نوآورانهای با استفاده از همین شکل نوازندگی و به شکل کلاسیک اگر برای آشنایی مخاطب کودک سادهسازی شود از آن نیز استقبال میکنیم که ممکن است مثلاً فردی سمفونی شماره 9 بتهوون را برمبنای همین اصل برای مخاطب کودک سادهسازی کرده و نوازندگی کند.
اساساً هدف اصلی ما در این جشنواره آشنایی نسل نوجوان و جوان با نوع خاصی از موسیقی است که در قالبهای ارکسترال و علمی نواخته میشود و البته قالبهای دیگر نیز در تولید چنین آثار فاخر موسیقایی دخیل است که ما به آنها نیز خواهیم پرداخت و آنها را به مخاطبان خود به نحو احسن معرفی خواهیم کرد و تکنوازی و تکخوانی از جمله این قالبهاست. من همینجا از معلمان و دلسوزان موسیقی کودک و نوجوان درخواست میکنم که به کمک ما بیایند و مدلی ارائه کنند یا به ما پیشنهاد بدهند که خیلی اصولیتر از قبل ما بتوانیم نسل نو موسیقی را با گونههای فاخر موسیقی در قالبهای گوناگون آشنا سازیم.
آیا جشنواره نوای خرم نیز بر اساس یک مدل و ساختار محتوا همچون بسیاری از جشنوارهها به راه خود ادامه خواهد داد و یا دچار تغییر و تحول خواهد شد؟
صدرنوری: ابتدا باید بگویم که این جشنواره دوران طفولیت خود را طی میکند و تصور میکنم که حداقل دو سه دوره دیگر جا دارد که به یک ثبات نسبی رسیده تا بعد به دنبال ایجاد تحول در آن باشیم. بسیاری این جشنواره را با جشنواره موسیقی جوان مقایسه میکنند و از این حیث که چون تشابهاتی میان این دو جشنواره وجود دارد، جشنواره نوای خرم را چندان مناسب و ضروری نمیدانند. ابتدا باید بگویم که این جشنواره کاملاً خصوصی است و با جشنواره موسیقی جوان که دولتی برگزار میشود تفاوت زیادی دارد و در عمر کوتاه خود توانسته البته به محبوبیت قابل قبولی نیز دست پیدا کند که بخش عمدهای از این محبوبیت جشنواره را باید مدیون کار رسانه بود.
اما در درجه بعد باید بگویم که جشنواره در دو وجه دچار تغییر و تحول خواهد شد، یکی وجه آهنگسازی و اضافه شدن این بخش به این جشنواره است که البته این امر بیشتر به جهت فشارهای خارجی است که مسئولان به فکر ایجاد آن افتادند که به نظر میرسد دیر یا زود باید چنین اتفاقی میافتاد، چون ما باید از همین ابتدا به فکر تربیت نسل آهنگساز نیز باشیم که در آینده جایگزین افراد صاحبنامی همچون مرحوم خرم شوند.
در درجه دوم گسترش جغرافیایی این جشنواره است که در دوره پنجم مشارکت هنرمندان از اقصی نقاط کشور به اوج خود رسیده است، همچنان که ما در ادوارِ گذشته هم برگزیدگانمان از شهرستانها بودند و البته دورخیز برای بینالمللی شدن جشنواره که با توجه به مقبولیت موسیقی سنتی ایرانی در نزد کشورهای دیگر و همچنین ایرانیان مقیم خارج از کشور که عرقی نسبت به فرهنگ و هنر سرزمین خود دارند با ایجاد چنین بخشی قطعاً اتفاقات خوبی برای جشنواره خواهد افتاد که البته این امر مستلزم فراهم آمدن مقدمات فراوانی است که به همین زودیها نمیتوان قول آن را داد.
خرم: تصور میکنم غیر از مواردی که در راستای تحول و تغییر جشنواره برشمرده شد، مورد دیگر این باشد که باید در آینده به دنبال ایجاد قسمتی در جشنواره باشیم که اختصاص به موسیقی علمی دارد. جشنواره نوای خرم جشنواره احساسی است که سعی در القای اصالت موسیقی ایرانی با الهام از موسیقی آهنگسازان پیشکسوت آهنگسازی دارد اما ممکن است در میان نسل جدید موسیقی فرد خاصی وجود داشته باشد که مثلاً قادر باشد رپرتواری را اجرا کند و بتواند ویولن را بسیار قوی بزند، اما نتواند تصنیفی را بازسازی و نوازندگی کند که در این جشنواره زمینه برای حضور او نیز باید فراهم شود.
مشکلی که اکثر جشنوارههای ما دارند این است که شرکتکنندگانی که در این رویدادها شرکت میکنند و بهویژه آنهایی که گمنام هستند، پس از گرفتن جایزه و تقدیر در اختتامیه به حال خود رها میشوند و هیچ حمایت و توجهی برای شکوفایی و ایجاد انگیزه به جهت ادامه راه برای آنها صورت نمیگیرد آیا جشنواره نوای خرم به این مقوله اندیشیده است؟
صدرنوری: ما در این راستا دو کار برای این عزیزان به انجام رساندهایم. یکی استفاده از آنها به بهانههای مختلف بهمنظور اجرای کنسرت در برنامهها و یا اینکه در حاشیه یک برنامهای به اجرای موسیقی بپردازند تا به این واسطه بیشازپیش دیده شوند، هرچند در دوره پیشین افتتاحیه جشنواره را در فرهنگسرای ارسباران با اجرای گروه برگزیده سال گذشته آغاز کردیم و دوم هم اعلام اسامی آنها در فرمتی مشخص به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که موردحمایت قرار گیرند و یا مثلاً به سایر جشنوارهها از جمله موسیقی جوان معرفی شوند. حقیقت این است که چون ما یک تشکل خصوصی هستیم به دلیل مضیقه مالی بیشتر از این نمیتوانیم کاری انجام بدهیم و شاید این سؤال در ذهنتان پیش بیاید که میتوان کار آنها را در قالب آلبوم تولید و نشر داد که باید بگویم اغلب کارهایی که این دوستان به جشنواره ارائه میدهند صاحب دارد هم ملودی و هم شعر آنها که باید درگیر پروسه مجوز برای تولید آلبوم آنها شد. مضاف بر اینکه این دوستان هنوز در ابتدای راه هستند و ممکن است که کارهای نواخته شده آنها در جشنواره بینقص باشد، اما با اصل اثر تفاوت زیادی دارد و دوستان نوجوان شرکتکننده در این جشنواره همچنان به تمرین و ممارست بپردازند تا به اوج پختگی لازم برسند. در عین حال ما در حد توان به کمک شرکتکنندگان مستعد جشنواره و بهویژه آنهایی که از بضاعت مالی خوبی برخوردار نیستند، میشتابیم.
جشنواره موسیقی جوان به فاصله کمی از جشنواره نوای خرم برگزار میشود. آیا دیدگاه شما نسبت به این جشنواره رقابتی است و یا رفاقتی؟
صدرنوری: من اسم این فرایند را کمکی میگذارم. همیشه اتفاقی را که بخش خصوصی رقم زده است در نسبت به رویدادهای بخش دولتی دو حالت به وجود میآید. یا بخش دولتی به دنبال تقویت و تثبیت خود است که این اتفاق سازندهای است و یا بخش دولتی به دنبال تخریب جریانی است که بخش خصوصی آن را ایجاد کرده است که متأسفانه در فضای جامعه ما اغلب شکل دوم رایج است. به هر حال جشنواره موسیقی جوان از زمان ایجاد جشنواره نوای خرم سعی در تقویت بخشهای خود گرفت و مثلاً بخش موسیقی نواحی را نیز اضافه کرد که به نظر من اقدامی رو به جلو و مترقی است.
در این سالها آیا هیچوقت تلاشی برای حمایت و مساعدت دولتی بهمنظور برگزاری جشنواره داشتهاید؟ بودجه جشنواره چقدر است؟
صدرنوری: بههیچعنوان کمکی از هیچ نهاد دولتی نگرفتیم و من همینجا با اطمینان عرض میکنم که روزی اگر این اتفاق بیفتد مرگ جشنواره نوای خرم فرا رسیده است. بودجه هرساله این جشنواره تقریباً 500 میلیون تومان است. با این فرض که ما هر دوره در دو مرحله داوری آثار را داریم که البته پیش آمده به جهت برخی حساسیتهایی که وجود دارد و اغلب شرکتکنندگان ما نوجوان هستند حتی یک مرحله داوری نیز چند بار تجدید شده است. علاوه بر این تمام مراحل جشنواره تصویربرداری میشود و با سایر هزینههای جاری برگزاری این جشنواره مشاهده میکنید که جشنواره آنچنان هم که تصور میشود پرهزینه نیست.
با همه این تفاصیل جشنواره توانسته است طی سالهای برگزاری به جایگاه خوبی دست پیدا کند. سال نخست 78 شرکتکننده داشتیم. سال دوم 680 شرکتکننده، سال سوم 1040 شرکتکننده و سال چهارم 1150 شرکتکننده که در مقایسه با جشنواره موسیقی جوان که جشنوارهای دولتی است که چندان در مضیقه مالی و امکانات نیست و 1200 شرکتکننده دارد، وضعیت به نسبت مطلوبی داریم.
گویا جشنواره کمپینی نیز ایجاد کرده است. در مورد ماهیت این کمپین نیز کمی توضیح میدهید؟
صدرنوری: بله، کمپین اخلاقگرایی در فرهنگ و هنر که همانطور که ابتدا نیز عرض کردم یکی از اهداف ما از برگزاری این جشنواره اخلاقمندی و آموزش رعایت اخلاق به نسل نوجوان در فعالیتهای فرهنگی و هنری است. مهمتر از همه اینها احترام گذاشتن به بزرگترهای این فن که متأسفانه اخیراً به جهت سوء رفتار و بدرفتاری برخی از خود همین معلمان و اساتید اخلاقگرایی در هنر کمرنگ شده است. مثلاً در اجرای یک کنسرت در فرهنگسرای ارسباران که استاد حسن ناهید بهعنوان نوازنده میهمان حضور داشت تنها کسی که برای احترام به حضور ایشان از جا بلند شد این حقیر بودم و باقی دوستان که از هنرمندان در این عرصه بودند بیتفاوت سر جای خود نشستند. بالاخره باید نسل نوجوان اخلاقمندی را یکجایی از روی دست ما هنرمندانی که سالها در این عرصه فعالیت میکنیم ببیند. به هر ترتیب این کمپین ایجاد شد هرچند چون بخش خصوصی متولی آن بود از سوی برخی از نهادهای دولتی در عرصه هنری نیز مورد اعتراض واقع شد و هیچ حمایتی از آن صورت نگرفت. اقدامات عملی ما برای تحقق این هدف بهعنوان نمونه دعوت نکردن از داورانی بود که مثلاً در دوره پیشین جشنواره با کلمات رکیک که خود شاهد آن بودم در غیاب دیگر همکار خود از او یاد میکردند.
خرم: بااینوجود ما به کار خود در تحقق این امر مهم در عرصه هنر بهمنظور فرهنگسازی به نسل نوجوان و جوان و خانوادههایشان ادامه میدهیم و امیدواریم این امر به شکل ناخودآگاه و نامحسوس در آینده منجر به تحقق فرهنگ اخلاقگرایی در عرصه هنر شود.
به دیگر ویژگیهای جشنواره نوای خرم اشاره کنید.
صدرنوری: ما مجموعه آثار اساتید را بر روی سایت جشنواره قرار میدهیم و انتخاب اینکه هر یک از شرکتکنندگان کدامیک از قطعات را بنوازند به عهده خودشان است و تا لحظه اجرا کسی از اینکه او چه قطعهای را انتخاب کرده است خبر ندارد. اسامی داوران نیز تا لحظه شروع بخش رقابتی جشنواره منتشر نمیشود تا اگر هنرجویی که در جشنواره شرکت کرده است مثلاً شاگرد یکی از آنها بهعنوان استاد بود موجب نشود در حق سایر شرکتکنندگان اجحافی صورت گیرد و حتی در زمان داوری اگر این نوع رابطه استاد و شاگردی بین استاد و شرکتکنندهای مسجل شد از داور جایگزین استفاده میشود.
آقای خرم گویا قرار است آثاری از مرحوم پدر که قبلاً ساخته نشدهاند، تولید و منتشر شوند، درست است؟
بله. دو تا از آنها که هماکنون مراحل ضبط را به خوانندگی سهیلا گلستانی و همایون کاظمی پشت سر میگذارند. قریب 90 کار است که 12 تای آنها از آهنگ کامل برخوردار هستند و باقی نیاز به حذف و اضافاتی دارد. نکته مهم اینکه چه در دوره حیات ایشان و چه پس از آن غالب اجراها باب میل نبوده است و خود مرحوم پدرم تنها از بازخوانی یکی از آنها به خوانندگی محمد اصفهانی رضایت داشتند.
آقای صدرنوری شما بهغیراز جشنواره نوای خرم مشغول چهکاری هستید؟
صدرنوری: من که کار اصلیام مهندسی و مدیریت و تحلیل سیستم است و از آن راه بیشتر پول درآورده و در فرهنگ و هنر هزینه میکنم، اما اخیراً چند بزرگداشت برگزار کردیم که بیشتر برای اهالی موسیقی است همچون نادر گلچین و البته تولید آلبومی را با گروه مهر و خوانندگی سالار عقیلی دارم، آلبوم دیگر "نیایش" نام دارد و اجرای کنسرتی که سرپرستی آن را آقای ایزدی به عهده دارند.
آیا هیچگاه به دنبال کسب درآمد از راه جشنواره نوای خرم بودید و اینکه این جشنواره را به محلی برای درآمدزایی تبدیل کنید؟
صدرنوری: از همان ابتدا باید به جشنواره بهعنوان رویدادی درآمدزا نگاه نکردیم. تصور کنید که یک شرکتکننده از منطقه دورافتاده کشور برای حضور در این جشنواره متحمل سختی راه و هزینه فراوانی شود. آیا رواست که ما حضور پرانگیزه او را با دریافت یک ورودیه به جشنواره زیر سؤال ببریم؟ یا خانوادهای که برای هنرنمایی فرزند خود از راه دوری به تهران میآید. آیا آنها نیز باید پولی بابت مبلغ بلیت پرداخت کنند؟ یا مراسم اختتامیه که ما از چهرههای نامی موسیقی برای اعتباربخشی بیشتر به جشنواره دعوت میکنیم. چگونه میشود از آنها هزینه بلیت مراسم را دریافت کرد؟ به همین دلیل نظام بودجهای جشنواره به سمت جذب اسپانسر گرایش پیدا کرده است که آنهم با توجه به مشکلات پیش آمده از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست.
منبع: هنر آنلاین