فرازها و فرودهای صنعت لاستیک و تایرسازی در ایران

صنعت تایر و لاستیک سازی از نمونه عرصه های تولیدی و فعالیتی به شمار می رود که تامین و عرضه محصولات مرتبط با این عرصه برای هر کشوری،امری ضروری و اجتناب ناپذیر است و به تبع در صورت خودکفایی و تامین لاستیک و تایر مورد نیاز کشور با تکیه بر ظرفیت های داخلی، علاوه بر توسعه فرصت های شغلی از خروج ارز از کشور نیز جلوگیری خواهد شد.

به واقع لاستیک و تایر از نمونه اقلامی است که اجتناب و گریز از خرید و تامین محصولات مرتبط با آن،غیر ممکن است زیرا هر خودرویی که در کشور وجود دارد و یا قرار است در آینده تولید شود و حتی خودروهای خارجی،نیازمند تایر یا لاستیک هستند و خواهند بود و در نبود این محصول اساسی برای خودرو،امکان حرکت از اتومبیل سلب خواهد شد.

در طی دهه های گذشته و پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران،پیشرفت های بسیاری در عرصه لاستیک و تایرسازی کشور حاصل شد ، تا جایی که بنابر گزارشات موجود و مطالعات انجام شده،در حال حاضر بیش از 10 کارخانه و مرکز لاستیک و تایرسازی در کشور فعال است.

یکی از نقاط قوت این مرز و بوم در حوزه تایر و لاستیک سازی به برخورداری از منابع غَنیِ نفتی معطوف می شود،زیرا پایه مواد اولیه لاستیک از مشتقات نفتی تامین می شود و این موضوع باعث شده تا از ظرفیت های بالقوه ای در این صنعت برخوردار شویم.

البته صرفا تکیه بر برخورداری از مواد نفتی،ضامن پیشرفت و توسعه صنعت مذکور نیست،زیرا در کنار این استعداد و موهبت الهی،صنعت و فناوری تولید لاستیک و تایر نیز ضرورتی است که یقینا در فقدان و خلاء آن،امکان تولید لاستیک محال ممکن خواهد بود.

توسعه فناوری و تجهیزات،ضرورت اجتناب ناپذیر صنعت تایرسازی کشور

محمد علی صارمی،یکی از توزیع کنندگان عمدة تایر و لاستیکِ خودرو در استان البرز با اشاره به وجود ظرفیت های بسیار در عرصه مذکور اظهار کرد:با وجود زمینه های مساعِدِ بسیار، پیشرفت های حاصل شده در این حوزه،آنچنان که باید کافی و وافی به نظر نمی رسد.

وی افزود:طرح این موضوع به معنای ایستایی،سکون یا بن بست در صنعت مذکور نیست و به هر حال در این عرصه نیز،همچون بسیاری از بخش ها و صنایع کشور شاهد توسعه و پیشرفت بوده ایم،اما سرعت و شتابِ این پیشرفت،آنچنان که باید رضایت بخش به نظر نمی رسد.

وی با اشاره به چندین برندِ تولیدِ لاستیک در کشور گفت:گواه صحت این ادعا را می توان در میزان پیشرفت برخی از کشورهای همسایه ایران در عرصه تولید و تامین لاستیک و تایر خودرو جستجو کرد که در یک بازه زمانی میان مدت به توفیقات بسیار ارزنده ای نائل شده اند.

صارمی در پاسخ به سوالی در خصوص عوامل و دلایل موثر در چنین پیشرفت هایی بیان کرد:بدون تردید،برنامه ریزی هدفمند،مولفه اصلی و وجه اشتراک تمامی توفیقات و پیشرفت ها به شمار می رود که در خصوص صنعت تایرسازی نیز این قاعده ، صدق پیدا می کند.

وی افزود : در مرتبه بعدی ، تجهیزات و ادوات تولیدی و مجهز به فناوریِ روز ، عامل اصلی پیشرفت کشورهای صاحب نام در تولید لاستیک و تایر محسوب می شود و متاسفانه باید اذعان کرد که در این ارتباط،کشور ایران،با مشکلات و نقیصه هایی مواجه است و می طلبد در راستای نائل شدن به پیشرفت هر چه بیشتر،نسبت به خرید و تامین اَدَواتِ تولیدیِ به روز و پیشرفته ، اقدامات لازم عملیاتی شود.

این توزیع کننده عمده لاستیک و تایر خودرو گفت:البته در حال حاضر تولیدات ایران از حِیثِ کِیفی قابل قبول است اما به تبع کیفیت لاستیک های کره ای و ژاپنی از ایران مطلوب تر به نظر می رسد که می باید با تلاش مضاعف،برنامه ریزی هدفمند و هوشمندانه،در جهت پیشرفت هر چه بیشتر،گام های ارزنده تری برداشته شود.

صارمی تصریح کرد:یکی از توفیقاتی که در سال های اخیر به آن نائل شده ایم،معطوف به این امر می شود که ضریب رغبت و تمایل برای خرید تولیدات ایرانی ، به نسبت گذشته تقویت شده و از حیث کمی نیز بخش قابل توجهی از نیاز داخلی به واسطه تولیدات داخلی تامین می شود که در حال حاضر بصورت مُتقَن،از عدد و رقم دقیق و واقعی آن بی اطلاع هستم.

وی افزود:اما موجودیت و عرضه بازار،میزان مراجعات برای خرید لاستیک ایرانی و همچنین گزارشات برخی رسانه ها که هر از چند گاهی به این موضوع می پردازند گویای این واقعیت است که لاستیک ها و تایرهای ایرانی،تامین کننده بخش قابل توجهی از نیاز بازار هستند.

از واردات بی رویه تا افزایش قیمت مواد اولیه مورد نیاز برای تولید این محصول

با بررسی اخبار رسانه ها و گزارشات تنظیم شده در این خصوص،این واقعیت مُبَرهَن می شود که متاسفانه،واردات بی رویه و فراتر از عُرف و قاعده معمول ، به یکی از معضلات جدی و عمیقِ این صنعت مبدل شده و بعضا شاهد خرید و واردات محصولات بی کیفیتی هستیم که علاوه بر تضعیف بنیه تولید داخلی،باعث نارضایتی مشتری و متقاضیان تایر و لاستیک خودرو نیز می شود.

افزایش قیمت مواد پایه و اولیه تولید لاستیک و به تبع آن بالا رفتن قیمت تمام شده این محصول از دیگر نارسایی های پیش روی این صنعت به شمار می رود که این موضوع برای هر سه حوزه تولید کننده،مصرف کننده و حتی عرصه صادراتی کشور،خوشایند نخواهد بود.

صارمی(توزیع کننده عمده لاستیک و تایر خودرو)با اشاره به افزایش قیمت لاستیک در طی ماه های اخیر،می گوید:برخی گمان می کنند با افزایش قیمت این محصول،تولیدکنندگان یا توزیع کنندگان به سودهای هر چه بیشتری دست پیدا می کنند،در صورتی که این تلقی و ذهنیت،اشتباه و خطایی محض است ، زیرا افزایش قیمت لاستیک،کاهش فروش برای تولید کنندگان لاستیک و تایر خودرو را در پِی دارد.

افزایش تقاضا برای خرید لاستیک های دست دوم/آج لاستیک،تنها ملاک کارآیی و مطلوب بودن آن نیست

سیروس احمد زاده،یکی دیگر از فعالان عرصه توزیع لاستیک و تایر خودرو با تایید اظهارات صارمی،مبنی بر متضرر شدن تولیدکنندگان و توزیع کنندگان از افزایش قیمت تایر و لاستیک خودرو گفت:واقعیت و تجربه بازار ثابت کرده،میزان افزایش قیمت لاستیک با ضریب فروش آن ، از ارتباطی مستقیم برخوردار است که البته این ارتباط معکوس است به شکلی که هر آنچه بر قیمت لاستیک افزوده می شود،به همان میزان، از ضریب تقاضای آن کاسته می شود و گرایش به خرید لاستیک ها و تایرهای دست دوم و کارکرده فزونی می یابد.

وی افزود: با افزایش قیمت ها،تورم و کاهش قدرت خرید مردم،توان خرید بسیاری از مالکان خودرو برای خرید لاستیک و تایر نو،اُفت پیدا می کند و با توجه به اساسی و مبرم بودن نیاز خودرو به این محصول،متقاضیان به ناچار به تهیه لاستیک های دست دوم روی می آورند ،آنچنان که در ماه های اخیر، مراجعات برای خرید چنین تایرهایی بیش از پیش افزایش یافته است.

احمد زاده گفت:پیشنهاد و توصیه ما به مالکان خودرو این است که حتی المقدور از خرید و تهیه چنین تایرهایی اجتناب کنند زیرا لاستیک از نمونه اقلامی به شمار می رود که در ارتقاء یا کاهش ضریب ایمنیِ خودرو ، نقش موثری ایفاء می کند.

این توزیع کننده لاستیک و تایر خودرو افزود:نباید از نظر دور داشت که شکل ظاهری و آج های لاستیک تنها شاخص و مولفه تشخیص کیفیت آن نیست،زیرا بعضا یک حلقه لاستیک ، علی رغم برخورداری از آج های برجسته،آنچنان خشک شده که در بازه زمانی کوتاه مدت مساله ساز و بعضا بِلا استفاده می شود.

وی با تاکید بر اینکه نه تولیدکننده و نه توزیع کننده از افزایش قیمت لاستیک خُرسند نیستند گفت: در این حوزه نیز به مانند بسیاری از عرصه های دیگر،برخی از دلالان و واسطه ها با سودجویی از فضای موجود به منافع بسیاری نائل می شوند که این موضوع را نباید به پای فعالان حوزه تولید یا توزیع کنندگان واقعی نوشت.

سرمایه گذاری هر چه بیشتر،خصوصی سازی واقعی و ملزم کردن خودروسازها به استفاده از تایرهای ایرانی،سه مولفه مهم در حمایت از صنعت مذکور بدون تردید،تلاش برای جذب سرمایه گذاری هر چه بیشتر،عملیاتی کردن خصوصی سازی به معنای واقعی کلمه و بصورت اصولی و حرفه ای ، از دیگر مولفه های اساسی در حمایت از این صنعت در کشور به شمار می رود.

به موازات این ضرورت،مُلزَم کردن خودروسازها به استفاده از تایرهای ایرانی،توجه و رغبت متقاضیان لاستیک به خرید از تولیدات و برندهای داخلی و البته حمایت متولیان امر در راستای تسهیل و تسریعِ واردات تجیهزات و دستگاه های پیشرفته و به روز برای تولید لاستیک ، از نمونه اقداماتی است که با حصول مجموعه آن ها ، بلا تردید ، شکوفایی و توسعه هر چه بیشتری را در صنعت لاستیک و تایرسازی کشور شاهد خواهیم بود.

احتکار عامل اصلی افزایش محسوس قیمت لاستیک و تایر خودرو

موضوع احتکار،یکی از موارد و دلایل اصلی در افزایش افسار گسیخته قیمت لاستیک و تایر اتومبیل بخصوص در حوزه خودروهای سنگین و بزرگ به شمار می رود.

چندی پیش،محمد رضا گنجی،رئیس اتحادیه انجمن صنفی تایر خودرو در این خصوص گفت:در بخش بازار تایرهای سایزِ بزرگِ مرتبط با اتومبیل های وارداتی،آشفتگی و نارسایی هایی بوجود آمده که یکی از عوامل اصلی آن به احتکار سوداگران معطوف می شود.

وی می گوید:در ارتباط با برخی تایرهای خاص، از ابتدای سالجاری تاکنون شاهد افزایش یکصد درصدی قیمت ها هستیم.

مصطفی تنها،دبیر انجمن تولیدکنندگان تایر ایران در تشریح مشکلات بوجود آمده در صنعت لاستیک و تایرسازی در طی ماه های گذشته تصریح کرد:کمبود مواد اولیه و کاهش ضریب تولید یکی از عوامل اصلی در بروز برخی نارسایی ها به شمار می رود(زیرا بصورت طبیعی در چنین شرایطی نظام عرضه و تقاضا از تعادل طبیعی خارج می شود).

البته در طی هفته های گذشته با اتخاذ برخی تدابیر نسبت به عرضه و تامین لاستیک مورد نیاز خودرو های سنگین ، اقدامات لازم عملیاتی شده و بدون تردید تمهیدات اینچنینی در ایجادِ تعادلِ هر چه بیشتر در نظام عرضه و تقاضا در حوزه مذکور موثر خواهد بود.

امید آن می رود با برنامه ریزی اصولی،در صنعت تولید تایر و لاستیک خودرو ، در تمامی بخش ها (اعم از خودرو های سبک و سنگین)به پیشرفت و توفیقات هر چه بیشتری نائل شویم.