علت بالا بودن پرولاکتین و روش های درمان آن

هورمون پرولاکتین در انسان، هورمونی موثر برای سلامت باروری زنان و مردان می باشد و همچنین باعث تولید شیر در پستان ها می گردد. که حداکثر ترشح پرولاکتین در هنگام خواب و حداقل ترشح آن در روز بین ساعت ۱۰ الی ۱۲ می باشد. بالا بودن پرولاکتین با انجام آزمایشات توسط پزشک مشخص می گردد، البته افراد مبتلا به بیماری هایپرپرولاکتینوما دارای علائمی می باشند، که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

بالا بودن پرولاکتین چه دلایلی دارد؟

ترشح بیش از حد پرولاکتین به خاطر توموری غیر سرطانی در غده هیپوفیز، سبب بروز علائمی در زنان و مردان می گردد. که این علائم در زنان ممکن است به صورت ترشح شیر از پستان در دورانی غیر از دوران شیردهی یا زایمان، نقص در بینایی، سردرد های بی دلیل، درد و ناراحتی در طول برقراری رابطه‌ی جنسی، رشد غیر طبیعی موهای صورت و بدن و قاعدگی نامنظم بروز کند. همچنین برای مردان به صورت ناتوانی جنسی(اختلال نعوظ)، سردردهای بی دلیل، فقدان غیرعادی مو در بدن و صورت و نقص در بینایی می باشد. البته همان طور که در بالا نیز به آن اشاره شد، برای تشخیص نهایی بالا بودن پرولاکتین حتما باید آزمایش صورت گیرد.

انجام این آزمایش نیز همانند آزمایش خون می باشد و افراد باید پیش از انجام این آزمایش، پزشک را نسبت به مصرف داروهایی که سبب کندی انعقاد خون می شوند(آسپرین و وارفارین) مطلع سازند. پس از انجام این آزمایش، اگر میزان پرولاکتین طبیعی باشد، یعنی مقدار آن برای زنان باردار باید بین ۳۴ تا ۳۸۶ نانوگرم بر میلی لیتر، زنان غیر باردار کمتر از ۲۵ نانوگرم برمیلی لیتر و در مردان کمتر از ۱۵ نانوگرم بر میلی لیتر است و اگر میزان پرولاکتین پایین تر از حد نرمال باشد، نگران کننده نمی باشد. اما اگر بیش از حد طبیعی باشد، فرد مبتلا به بیماری هایپرپرولاکتینوما می باشد، که باید در جهت درمان آن اقدامات لازم را انجام نمود.

درمان بیماری هایپرپرولاکتینوما

بالا بودن پرولاکتین یا هایپر پرولاکتینمی بیماری نسبتا شایعی می باشد، که باعث اختلال جنسی در مردان و اختلال در عادت ماهیانه خانم ها و ناباروی زنان می شود، بنابراین برای درمان آن پزشک با توجه به وضعیت بیمار، ممکن است داروهای همچون آگونیست‌های دوپامین که شامل کابروگولین، بروموکریپتین و … می باشد را تجویز نماید. چرا که آگونیست‌های دوپامین شامل ترکیباتی برای تحریک کردن دوپامین در بدن می باشند. البته عوارض جانبی کابروگولین نسبت به بروموکریپتین بسیار کمتر می باشد و با مشورت با پزشک و تایید وی می توان به جای بروموکریپتین از داروی کابروگولین استفاده کرد.

در صورتی که فرد بیمار نسبت به این دارو ها واکنش مثبتی نداشته باشد، ممکن است از سوی پزشک برای فرد بیمار رادیوتراپی تجویز گردد و یا این که بیمار برای درمان نیاز به عمل جراحی داشته باشد و جراحی برای تنظیم طبیعی سطح پرولاکتین در بدن از قسمت بالای جمجمه و یا از طریق بینی انجام می شود.

مصرف مکمل های غذایی حاوی ویتامین E و B6، کاهش میزان ورزش های سنگین، نپوشیدن لباس های که به قفسه سینه فشار وارد می کند و یا نوک سینه را تحریک می نماید، تغییر دادن رژیم غذایی و کم کردن میزان استرس از دیگر راهکارهای درمان بیماری هایپر پرولاکتینمی و کاهش سطح پرولاکتین می باشد. البته افراد برای مصرف مکمل های غذایی ابتدا باید با پزشک مشورت نمایند.

علت بیماری هایپرپرولاکتینوما

علت بالا بودن پرولاکتین ممکن است به دلیل کم کاری غده تیروئید،بیماری های کلیوی و کبدی و بی اشتهایی عصبی باشد. البته مصرف بعضی از داروهای خاص نظیر ریسپریدون، هالوپریدول و متاکلوپرامید نیز باعث افزایش سطح پرولاکتین می شوند. همچنین مصرف رازیانه، شنبلیله و شبدر قرمز نیز بر افزایش مقدار پرولاکتین تاثیر می گذارد و حتی عوامل استرس زا همچون انجام فعالیت های شدید ورزشی، ناراحتی های خفیف و کاهش قند خون نیز باعث تحریک ترشح هورمون پرولاکتین می باشند.

منبع : آرگا