پایان دو دهه خشکسالی نزدیک است؟!

یزد - ایرنا - آمار بارندگی های 2 ماه ابتدایی سال زراعی سال 98-97 شاید بیانگر پایان حدود 2 دهه خشکسالی در مناطق کویری و بیابانی کشور باشد.

به گفته کارشناسان در طول حدود 2 دهه اخیر تنها حدود 2 سال در استان یزد به عنوان یکی از مناطق بیابانی و کویری مرکز ایران ، ترسالی بوده و مابقی سالها خشکسالی و کاهش باران غلبه داشته است.
این خشکسالی ها در حالی بوده که در 2 تا سه سال گذشته ، کاهش بارندگی با تغییر اقلیم از پاییز و زمستان به بهار و حتی ابتدای تابستان و نیز تغییر نوع بارش ها از برف به باران همراه شده است.
از سوی دیگر تا پیشتر، بارش ها از کوهستان به دشت سرازیر می شده ولی در چند سال گذشته به دلیل کاهش بارندگی در مناطق کوهستانی شیرکوه و نیز ذوب شدید برف های این منطقه ، شاهد انتقال آب با تانکر به بخش هایی از مناطق کوهستانی بوده ایم.
در تعریف خشکسالی ، این موضوع به عنوان یکی از پدیده‌های هواشناختی و جدایی ناپذیر از شرایط اقلیمی در کشورهای واقع در عرض‌های جنب حاره‌ ای مانند ایران معرفی شده است که در مناطق خشک و نیمه خشک، اثرات کمبود بارندگی بر روی منابع آب به سرعت آشکار می‌شود.
در واقع در مناطقی که به طور طبیعی دارای محدودیت منابع آب هستند، بروز خشکسالی تأثیرات منفی بیشتری به دنبال داشته و حتی می‌تواند به بحران منتهی شود.
اما امسال بر اساس پیش بینی های قبلی مبنی بر افزایش بارش های پاییز و زمستان ، امیدهای برای پایان خشکسالی در میان مردم بویژه روستانشینان و کشاورزان زنده شده است.
بر اساس اعلام مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور با وجودی که استان یزد در بارندگی های اول مهرماه تا چهارم آذرماه امسال – 2 ماه ابتدایی سال زراعی جاری – در رتبه سوم کم بارش ترین استانهای کشور بعد از سیستان و بلوچستان با چهار و هرمزگان با 9 میلیمتر قرار گرفته ولی رشد قابل توجهی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته است.
در این مدت ، میزان بارندگی در یزد با 9.1 میلیمتر نسبت به مدت مشابه سال قبل تنها یک میلیمتر و 843.5 درصد افزایش بوده و بارش های بلندمدت که 7.4 میلیمتر بوده نیز 22.7 درصد افزایش داشته است.
در واقع در این مدت بارش های استان یزد حدود 8.5 برابر سال قبل بوده در حالی که در استانهای همجوار همچون اصفهان حدود 29 برابر و در کرمان نیز بیش از 6.5 برابر (665.1 درصد) بوده است.
بر اساس جدول بارندگی های این مدت ، بیشترین رشد بارندگی ها متعلق به استانهای قم ، خراسان جنوبی ، اصفهان ، مرکزی و سپس یزد بوده است به گونه ای که در قم که سال قبل 2 دهم میلیمتر بارندگی داشته امسال 39 میلیمتر ( حدود 195 برابر ) گزارش شده است.
در واقع این آمار بیانگر آن است که میزان بارندگی ها در مناطق کویری و بیابانی مرکز کشور که در سالهای گذشته با فقر شدید بارش و آب مواجه شده ، رشد قابل توجهی داشته و اگر در ادامه فصل پاییز و نیز زمستان تداوم یابد می تواند به رشد آب سفره های زیرزمینی و بازدهی منابع داخلی هر استان کمک کند.
البته میزان بارندگی در برخی استانها همچون آذربایجان شرقی ، اردبیل و حتی هرمزگان نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته ولی در سایر استانها ، از 21.9 درصد (در استان آذربایجان غربی) تا یکهزار و 950 درصد (در استان قم) افزایش بارندگی گزارش شده است.
به امید اینکه امسال که با شروع خوب بارندگی های برف و باران آغاز شده با تداوم آن در زمستان امسال و بهار 1398 به اوج رسیده و کشاورزی مرده بویژه در مناطق روستایی دوباره جان بگیرد.
تحلیل از : محمودرضا رحمانی
1968/ 6197