تنش‌ سیاسی آب در مجلس

به گزارش اقتصادآنلاین، لیلا مرگن در شرق نوشت: پروژه انتقال آب خزر به سمنان، پروژه‌ای است که قرارگاه خاتم‌الانبیا مجری آن است و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان خبره، بیشتر رنگ و بوی سیاسی دارد تا الزامات ناشی از کم‌آبی در استان سمنان. پروژه‌ای که به گفته معاون قرارگاه خاتم، برای رفع نیازهای صنعت و کشاورزی سمنان اجرائی می‌شود، در مجلس تنش ایجاد کرده و 18 نماینده تهدید به استعفا کردند اما کسی زیر بار ارتباط سخنرانی دیروز حسن روحانی با استعفای دسته‌جمعی نمایندگان اصفهان نمی‌‎رود. فردای روزی (سه‌شنبه) که رئیس‌جمهور از رفع تمام موانع برای اجرای پروژه انتقال آب خزر به سمنان خبر داد، مجلس شاهد لابی‌های گسترده شد. نمایندگان مازندران دنبال جمع‌کردن امضا بودند تا از رئیس‌جمهور و وزیر نیرو سؤال کنند چرا پروژه انتقال آب کلید می‌زند و 18 نماینده استان اصفهان، استعفا‌نامه دسته‌جمعی نوشتند که چرا رئیس‌جمهور در لایحه بودجه برای اجرای پروژه انتقال آب به استان آنها پولی اختصاص نداده است؛ دوگانه‌ای که دیروز در مجلس شکل گرفت، نشان می‌دهد حضور سیاسیون در تصمیم‌سازی‌های آب ایران، همواره بدون توجه به نظرات کارشناسی بوده است. این دخالت‌ها برای آینده کشور می‌تواند خطرساز باشد. آینده‌ای که با این دخالت‌های غیرکارشناسی از دست می‌رود، متعلق به نسلی نیست که برای منافع زودگذر فعلی چشم بر تبعات آتی پروژه‌های انتقال آب می‌بندند اما گویا متأسفانه، کسی تمایل ندارد با این جریان مقابله کند. کلید پروژه انتقال آب خزر به سمنان با دستان محمود احمدی‌نژاد درون قفلی چرخید که زبانه آن نه‌تنها باز نشده بلکه به نحوی زنگ‌زده است که امیدی برای بازکردن آن نیست. این پروژه، تنش‌های اجتماعی بر سر آب در کشور را بیشتر می‌کند. فروردین 91 بود که محمود احمدی‌نژاد در میان لودرهایی که به‌صورت نمادین برای افتتاح پروژه‌ای غیرکارشناسی ردیف شده بودند، حاضر شد تا دستور اجرای پروژه انتقال آب به استان زادگاهش را صادر کند. به گفته محمدرضا عطارزاده، معاون وقت آب و آبفای وزارت نیرو پروژه انتقال آب خزر به سمنان با پیمانکاری قرارگاه خاتم‌الانبیا با اعتباری بالغ بر سه هزار میلیارد تومان آغاز به کار کرد و تا امروز، هنوز هم بحث بر سر لزوم اجرای چنین پروژه‌ای ادامه دارد. در زمان افتتاح پروژه مسئولان وزارت نیرو اعلام کرده بودند که سرمایه موردنیاز برای اجرای چنین طرحی از منابعی غیر از منابع تخصیص‌یافته برای بخش آب کشور تأمین می‌شود و بالغ بر دو هزار میلیارد تومان سهام شرکت پتروشیمی با پیمانکاران پروژه تهاتر شده و هزار میلیارد تومان باقی‌مانده نیز در طول زمان اجرای پروژه تأمین خواهد شد. اشکالات عدیده‌ای بر سر راه شیرین‌سازی آب خزر وجود داشت، به همین دلیل اجرای این پروژه متوقف شد؛ اما پس از برگزاری نشست «بررسی طرح انتقال آب دریای خزر» به میزبانی استانداری سمنان در نهم آبان سال گذشته، کریم باشنا، معاون قرارگاه خاتم‌الانبیا با بیان اینکه این طرح برای ادامه حیات کشور به‌ویژه در بخش کشاورزی و صنعت سمنان یک اصل اساسی است، از فعال‌شدن آن با مشارکت قرارگاه خاتم‌الانبیا خبر داد. از آن زمان تاکنون گروه‌های زیادی تلاش کردند که غیرعلمی‌بودن این طرح را به اثبات برسانند اما گویا گوش رئیس‌جمهور به نصایح کارشناسی بدهکار نیست زیرا حسن روحانی سه‌شنبه بدون درنظرگرفتن تبعات اقتصادی و اجتماعی طرح انتقال آب خزر به سمنان، با وجود هشدارهای زیاد کارشناسان، از رفع تمام موانع این طرح برای به مرحله اجرا رسیدن، خبر داد.

‌اعتراض نمایندگان 3 استان شمالی به رئیس‌جمهور

در‌حالی‌که رئیس‌جمهور هنوز هم در میان مردم زادگاهش مشغول سخنرانی است، در مجلس غوغایی به پا شده است. زیرا او در جمع مردم سمنان طرحی را دوباره زنده کرده که نمایندگان مجلس در جریان تصویب لایحه بودجه سال 96، آن را فاقد اولویت تشخیص دادند و بودجه آن را حذف کرده‌ بودند. دیروز تمام نمایندگان سه استان شمالی در صحن علنی مجلس مراتب اعتراض خود را به رئیس‌جمهور درباره پروژه انتقال آب خزر به سمنان اعلام کردند. علی‌محمد شاعری، نماینده مردم بهشهر در مجلس شورای اسلامی از تلاش 12 نماینده استان مازندران برای کلید‌زدن طرح سؤال از رئیس‌جمهوری و وزیر نیرو خبر می‌دهد. او می‎گوید: رضا اردکانیان، وزیر نیرو، در جلسات رأی اعتماد، همواره اعلام می‌کرد هیچ برنامه‌ای برای انتقال آب خزر ندارد، اما حال که رئیس‌جمهور درباره رفع موانع اجرای این پروژه سخن گفته است، از وزیر نیرو درباره آن سؤال خواهیم کرد. به گفته شاعری، دریای خزر یک دریای بسته است و هر گونه دخالت در این دریا، موجب به‌هم‌خوردن اکوسیستم طبیعی این محیط آبی بسته می‌شود. انتقال آب از خزر به سمنان یا هر نقطه دیگری موجب افزایش غلظت نمک و آلودگی خزر و افزایش دما و همچنین پرشدن تالاب‌هایی که متصل به دریای خزر هستند، خواهد شد و با توجه به اینکه برداشت آب از دریای خزر، باعث پس‌روی آب ساحل می‌شود، بسیاری از تأسیسات حاشیه خزر مثل بنادر نیروگاه‌ها و سایر تأسیسات مرتبط با آب دریای خزر، دچار آسیب‌های جدی و خسارت‌های جبران‌ناپذیری خواهند شد. او ادامه می‌دهد: با توجه به قرار‌گرفتن ایران در شرایط خشک‌سالی، آغاز اجرای پروژه انتقال آب خزر به سمنان می‌تواند مجموعه دیگری از پروژه‌های انتقال آب به سایر استان‌ها نظیر تهران، اصفهان،‌ خراسان شمالی یا سایر استان‌ها را کلید بزند و اجرای چنین طرح‌هایی به مفهوم به‌خطر‌افتادن اقتصاد و معیشت مردم شمال کشور است. نماینده مردم بهشهر تأکید می‌کند: اجرای خط انتقال این پروژه، باعث از‌بین‌رفتن بخشی از جنگل‌های هیرکانی می‌شود؛ این پروژه، طرحی مطالعه‌‌نشده، غیرفنی و غیرکارشناسی است و اجازه نخواهیم داد بار دیگر فاجعه دریاچه ارومیه در خزر تکرار شود. او یادآور می‌‎شود: رئیس‌جمهور فقط رئیس‌جمهور مردم سمنان نیست و متعلق به کل ایران است و باید منافع همه مردم را یکسان در نظر بگیرد.

‌استعفای دسته‌جمعی نمایندگان اصفهان

سخنان رئیس‌جمهوری نه تنها بسیاری از کارشناسان را شوکه کرده است، زیرا هیچ منطق اقتصادی پشت تصمیم دولت برای اجرای پروژه انتقال آب خزر به سمنان نیست، بلکه یأس و سرخوردگی را جایگزین تلاش برای اصلاح و بهبود روش‌های مصرف آب در مناطق خشک مرکزی خواهد کرد. اظهارات روحانی در جمع مردم زادگاهش در میان نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم واکنش‌های متعددی را به‌همراه داشته است. بخشی از نمایندگان سمنان که در سفر همراه او بودند، با کف و سوت و ابراز خوشحالی، در زمان سخنرانی روحانی، تصمیم رئیس‌جمهوری را تأیید کردند، اما نمایندگان شمال قصد دارند با طرح سؤال، حسن روحانی را تا مرز استیضاح پیش ببرند. در این میان، نمایندگان اصفهان هم که این روزها شاهد تنش‌های اجتماعی متعدد در استان خود هستند، بی‌‌کار ننشسته و دیروز، یعنی درست یک روز بعد از سخنرانی حسن روحانی در سمنان، استعفای دسته‌جمعی خود را به هیئت‌رئیسه مجلس تقدیم کردند. شاعری، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، تلاش می‌کند که درباره استعفای تمام 18 نماینده استان اصفهان اظهار نظر نکند. او به این پرسش که آیا سزاست، استان اصفهان به قیمت نابودی مردم خوزستان و ساکنان حوضه آبریز کارون بزرگ، آباد شود؟ این‌گونه پاسخ می‌دهد: هرگونه پروژه انتقال آب باید ارزیابی شود. باید به ملاحظات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی آن توجه شود و حتما باید بررسی کارشناسی در همه ابعاد صورت گیرد. بعد از بررسی‌های جامع و ارزیابی جامعی که صورت می‌گیرد، باید درباره طرح‌ها تصمیم‌گیری کرد.

‌عدم تخصیص بودجه انتقال آب، دلیل استعفا

اصغر سلیمی، نماینده مردم سمیرم در مجلس شورای اسلامی، یکی از نمایندگان مستعفی استان اصفهان است. او اگرچه تلاش می‌کند که اعلام کند استعفای دسته‌جمعی نمایندگان اصفهان هیچ ربطی به اجرای پروژه خزر به سمنان ندارد، اما یادآور می‌شود: رئیس‌جمهور قول داد که آب را در بستر رودخانه زاینده‌رود جاری کند. ما چیزی ندیدیم اما حالا می‌گویند می‌خواهیم از خزر برای سمنان آب بیاوریم. برای سمنان که از قدیم‌الایام آب نداشته است، قرار است پروژه انتقال آب اجرا شود. ما اگر بخواهیم قیاس هم بکنیم، باید در اصفهان که آب بوده است، آب جاری کنیم. اگر اولویتی هست، باید سمنان در مرحله بعدی باشد و اولویت اصلی انتقال آب به اصفهان باشد. به گفته سلیمی، چند سالی است که در بالادست زاینده‌رود، آب به شکل غیرعلمی برداشت شده و تپه‌ها را درختکاری کرده‌اند. اجازه نمی‌دهند آب به منطقه برسد، به همین دلیل آب شرب و کشاورزی مردم منطقه دچار مشکل شده است. او اضافه می‌کند: انتظار این بود که پروژه تونل کوهرنگ سه اجرائی شود و اعتبار و بودجه برای آن بگذارند. متأسفانه وزارت نیرو این کار را انجام نداده است و طبق رایزنی‌هایی که انجام دادیم، برای این قسمت بودجه دیده نشده است. نمایندگان اصرار دارند که برای طرح انتقال آب اصفهان، بودجه گذاشته شود و مردم اصفهان توقع دارند در بستر زاینده‌رود آب ببینند.