قصه گویی یا داستان گویی به فعالیتی اشاره دارد که طی آن، داستانی توسط یک آدم برای آدمهای دیگر تعریف میشود. بسیاری از آدمها تصور میکنند داستان گویی به نحوی به لحظاتی مربوط میشود که مادرها یا پدرها تا قبل از آن که کودکانشان در رختخواب به خواب بروند و خواب خوبی داشته باشند، برایشان داستان تعریف میکنند.
با وجود این، در حقیقت، داستان گویی فقط به تعریف داستان برای کودکان محدود نمیشود. جدای از تعریف داستانهای جن و پری، با پایانهای شاد، داستان گویی مفهوم گستردهتری را در بر میگیرد. در واقع، در میان گذاشتن تجربهها در برابر گروهی از آدمها نیز نوعی داستان گویی به شمار میرود. مهمترین مسئلهای که در این میان نباید فراموش شود این است که به نظر میرسد داستان گویی، نه فقط برای کودکان، بلکه برای آدمهایی در تمام سنین، نتایج خوبی به همراه خواهد داشت.
با اینکه در دوران مدرن، آدمهای امروزی داستان گویی را به عنوان یک کار سنتی تصور میکنند، این کار همچنان برای آدمها فوقالعاده مفید است. علیرغم آنکه به نظر میرسد قصه گویی یا داستان گویی بسیار ساده است و فقط جنبهی سرگرمی دارد، فواید این کار برای سلامت روان بسیار شگفتانگیز هستند. در طول روزهای هفته، ممکن است دائما مشغول کار باشید؛ ولی گاهی اوقات، زمانهای بیکاریتان را مشغول وقتگذرانی در شبکههای اجتماعی هستید.
از سویی دیگر، کودکان دائما به استفاده از وسایل الکترونیکی عادت کردهاند و این مسئله دیگر پدیدهای تازه و نادر نیست. داستان گویی در مقایسه با اعتیاد به دستگاههای الکترونیکی و تماشای برنامههای تلویزیون، پدیدهای است که برای تندرستیتان، به خصوص برای سلامت روان، بسیار مفید و ضروری است.
در ادامه، با فهرستی از فواید داستان گویی برای سلامت روان اشاره میکنیم. تا انتهای این مقاله با سایت بازده همراه باشید!
۱. افزایش خلاقیت
یکی از نتایج مفیدی که میتوانید از جلسات داستان گویی به دست بیاورید، افزایش خلاقیتتان است. پژوهشها نشان میدهند، زمانی که در حال شنیدن یک داستان هستید یا زمانی که به اصطلاح “شنوندهی” یک داستان میشوید، چیزی را که گویندهی داستان در حال بازگو کردن است، تجربه و احساس میکنید.
برای مثال، وقتی گوینده مطلبی را دربارهی غذایی خوشمزه تعریف میکند، شما میزان خوشمزگی غذا را تصور خواهید کرد. در اثر این تصور، قشر حسی مغزتان فعال میشود. از آن جا که این تصور میتواند به فعالتر شدن مغزتان منجر شود، باعث ایجاد خلاقیت در شما خواهد شد. در این صورت، میتوانید خلاق بمانید و یافتن ایدههای جدید برایتان آنچنان دشوار نخواهد بود.
علاوه بر تاثیر داستان گویی و گوش دادن به داستان بر افزایش خلاقیت، ۳۵ روش رایگان برای تقویت خلاقیت نیز وجود دارند که میتوانید با استفاده از آنها حقیقتا خلاقیتتان را بالا ببرید.
۲. تقویت حافظه
وقتی به داستانی گوش میدهید، موقعیتی را که در داستان به تصویر کشیده میشود، در ذهنتان تصور میکنید. اگر بعد از چند روز سعی کنید داستان را به خاطر بیاورید، با تصور توالی رویدادهای موجود در شرح داستان، تواناییتان برای به یاد آوری مطالب افزایش مییابد.
اگر بخواهید حافظهی کودکتان تقویت شود، میتوانید از همین ویژگی داستان گویی استفاده کنید. درست بعد از اینکه برای کودکتان داستانی را تعریف کردید، میتوانید از کودک بخواهید جریان داستان را برایتان بازگو کند. طریقی که کودکتان میتواند جزییات و ترتیب وقایع داستان را به خاطر بیاورد، میتواند حافظهی کودک را تقویت کند.
به غیر از داستان گویی، فعالیتهای جذاب و مفید دیگری هم وجود دارند که میتوانند حافظهتان را تقویت کنند؛ به طور مثال، نقاشی کشیدن حافظهتان را تقویت میکند.
۳. افزایش دایرهی واژگان
علاوه بر ۲۵ فایده خواندن کتاب برای سلامت ذهنی و بدنی، گوش دادن به داستان نیز میتواند دایرهی واژگانی را افزایش دهد؛ به خصوص وقتی این کار برای کودکان انجام شود. درک و آشنایی با واژگان گوناگون از طریق انجام فعالیتهای سرگرم کنندهای نظیر داستان گویی برای کودکان میتواند بسیار آسانتر باشد. داستان گویی با ایجاد فضایی که آنچنان مانند فضای مدرسه خشک و جدی نیست، روش بسیار جذابتر و دلپذیرتری برای یادگیری و آموزش است.
زمانی که کودکان به داستان گوش میدهند، واژگان و عباراتی که آنها میشنوند، به طور خودکار باعث میشوند ذهنشان با این واژگان آشنا شود. به این ترتیب، آنها در صحبت کردن و خواندن مسلطتر و روانتر میشوند، زیرا داستان گویی کمک میکند دایرهی واژگانی کودکان افزایش یابد.
۴. گریز از تنهایی
وقتی در جلسات داستان گویی در کنار سایر آدمها قرار میگیرید، تنهاییتان نیز از بین میرود. همان طور که میدانید، داستان گویی تنها به تعریف داستان از سوی مادرها و پدرها برای کودکانشان محدود نمیشود. در شرایطی که آدمها داستانهایشان را برای یکدیگر تعریف میکنند، دیگر کسی احساس تنهایی نخواهد کرد.
داستان گویی باعث ایجاد حس با هم بودن میشود و تنهایی را میزداید. حضور در جمع آدمها و همزمان، در میان گذاشتن داستانهایتان میتواند به گریز از تنهایی کمک کند. به علاوه، این کار باعث میشود آدم اجتماعیتری شوید.
علاوه بر داستان گویی، ۸ روش دیگر وجود دارند که احساس تنهایی نکنید.
۵. احساس شادمانی
گوش دادن به داستانهای سایر آدمها میتواند باعث ایجاد حس شادمانی شود. این کار برای ایجاد حس شادی بسیار مفید است؛، به خصوص هنگامی که آدمهای حاضر در جلسهی داستان گویی، نقشهایشان را با یکدیگر تعویض میکنند؛ به این ترتیب که گوینده میتواند به شنونده تبدیل شود و بالعکس.
وقتی داستان آدمهای دیگر را میشنوید، به خصوص هنگامی که این داستانها دربارهی کشمکشها و مبارزاتشان در زندگی و نحوهی پشت سر گذاشتن مشکلات باشند، چشمانداز جدیدی از زندگی به دست خواهید آورد. این مسئله حس قدرشناسیتان را افزایش میدهد و باعث میشود در زندگیتان احساس شادتری داشته باشید. همین شرایط هنگامی که گویندهی داستان باشید نیز صادق است. در میان گذاشتن تجربههایتان در برابر سایر آدمها، باعث میشود شادتر باشید و به خودتان افتخار کنید.
شنیدن داستانهای دیگران و آگاهی از تجربههایشان در تمام زمینهها حقیقتا باعث بهبود حس شادمانیتان میشود؛ به خصوص وقتی ۱۰ درس شادی از متیو ریکارد، شادترین مرد دنیا را بشنوید.
۶. درمان افسردگی
علاوه بر ۱۰ راه درمان افسردگی بدون دارو که در مقالهای دیگر برایتان توضیح دادهایم، داستان گویی نیز قادر است افسردگی را در برخی آدمها بهبود ببخشد. هنگامی که در حال شنیدن یک داستان شگفتانگیز هستید، میتوانید آنچه را در جریان داستان میگذرد، در ذهنتان پردازش کنید و درسهایی جدید بیاموزید. تا وقتی تحت تاثیر افکار مثبت قرار بگیرید، ارتعاشات مثبت اجازه نخواهند داد افسرده بمانید.
به علاوه، وقتی داستانی را تعریف میکنید و اجازه میدهید دیگران آن را بشنوند، اندکی از سنگینی بار این تجربهها را از دوش خود بر میدارید. به این ترتیب، دیگر لازم نیست بار تجربههای ناراحت کنندهتان را به تنهایی به دوش بکشید. از همه مهمتر، با حضور همیشگی در این گونه جمعها، برای همیشه از شر افسردگی خلاص میشوید.
۷. افزایش عزت نفس
اگر به دلیل پایین بودن عزت نفس، با حضور در جمع مشکل دارید و اعتماد به نفس لازم را برای این کار ندارید، داستان گویی روش خوبی است که از طریق آن، میتوانید اعتماد به نفستان را افزایش دهید. در شرایطی که میبینید گویندهی داستان در حال تعریف ماجرایی الهامبخش است، میتوانید زندگیتان را در قاب بزرگتری مشاهده کنید؛ و همین مسئله میتواند باعث شود فرد مثبتتری باشید. بنابراین، داستان گویی میتواند سطح عزت نفستان را بالا ببرد.
همچنین، تغییر نقشتان، از جایگاه شنونده به گوینده، نیز میتواند برای افزایش عزت نفس مفید باشد. با تغییر نقشتان، از شنونده به گویندهی داستان، میتوانید یاد بگیرید چگونه باید داستانهایتان را برای سایر آدمها تعریف کنید. میتوانید دربارهی همه چیز صحبت کنید؛ هر موضوعی که به آن علاقهمند هستید. نخست، ممکن است احساس سختی و مشقت کنید، زیرا با شرایطی که در مرکز توجه دیگران قرار بگیرید، آشنایی چندانی ندارید. ولی با مرور زمان، اعتماد به نفس بیشتری پیدا خواهید کرد.
توصیهی آخر
از آنجا که داستان گویی برای سلامت روان مفید است، لازم است بیشتر به این مسئله فکر کنید و آن را به اندازهی بیشتری در برنامهی زندگیتان قرار دهید. کسب و کار و مشغلههای مربوطه ممکن است ذهن و وجودتان را در خود غرق کرده باشند. بنابراین، توصیه میشود زمانی را برای داستان گویی با دوستان اختصاص دهید، و شاید هم به جلسات گروهی داستان گویی ملحق شوید.
فارغ از این که چه میزان در زندگی مشغولیت دارید، باید سعی کنید داستان گویی را در برنامهی زندگیتان قرار دهید. این کار را میتوانید در برنامههای هفتگیتان یا در اوقات فراغتتان بگنجانید. فواید داستان گویی برای سلامت روان، ارزش امتحان کردن را دارند. اجازه دهید ذهنتان در وضعیتی آرام و بیدغدغه قرار بگیرد؛ به این ترتیب، بدنتان نیز سالم خواهد ماند!
ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده- امیر رضا مصطفایی
منبع:drhealthbenefits