کارنامه 7 ساله صندوق ارزی

در گزارش عملکرد تسهیلات ارزی صندوق توسعه ملی در سه ماه اول سال جاری اشاره شده است که در ابتدای سال ۹۷، تعداد ۲۰ فقره قرارداد عاملیت اعطای تسهیلات ارزی مجموعا به مبلغ ۱۴ میلیارد و ۸۵۰ میلیون دلار تنظیم و برای امضا و اجرایی شدن به بانک‌های عامل ارسال شده که در سه ماه نخست سال جاری مجموعا ۱۲ فقره از قراردادهای مذکور به مبلغ ۸۵۵۰ میلیون دلار اجرایی و ابلاغ شده است.

طرح‌های ارزی تامین مالی شده

بررسی جدول منتشر شده از سوی صندوق توسعه ملی نشان می‌دهد از ابتدای سال جاری تا پایان خردادماه پست بانک ۲۰۰ میلیون دلار، تجارت یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار، توسعه تعاون ۴۰۰ میلیون دلار، توسعه صادرات ۵۰۰ میلیون دلار، حکمت ایرانیان ۱۰۰ میلیون دلار، خاورمیانه ۳۰۰ میلیون دلار، رفاه کارگران ۶۵۰ میلیون دلار، سامان ۵۰۰ میلیون دلار، کارآفرین ۴۰۰ میلیون دلار، کشاورزی یک میلیارد دلار، ملت ۲ میلیارد دلار و ملی یک میلیارد دلار قرارداد عاملیات ارزی با این صندوق منعقد کرده‌اند.

به این ترتیب بانک ملت با انعقاد ۲ میلیارد دلار بیشترین و بانک حکمت ایرانیان با ۱۰۰ میلیون دلار کمترین قراردادهای منعقد شده را با صندوق توسعه ملی برای عاملیت ارزی داشته‌اند. همچنین بانک‌های اقتصاد نوین، انصار، پارسیان، پاسارگاد، سپه، سرمایه، سینا، صادرات ایران، صنعت و معدن، گردشگری و مسکن نیز در مدت زمان مورد اشاره قراردادی با صندوق توسعه ملی برای عاملیت ارزی منعقد نکرده‌اند. براساس گزارش عملکرد صندوق توسعه ملی در سه ماه نخست سال جاری طرح‌های اعلام وصول شده ۱۰ فقره به مبلغ ۹۲۰ میلیون دلار بوده است. علاوه بر این در این دوره بابت ۸ طرح مجموعا مبلغ ۷۷۷ میلیون دلار نزد بانک مرکزی نامه مسدودی صادر شده است. از طرفی اعلام وصول یک فقره طرح به مبلغ ۶۱ میلیون دلار و همچنین مسدودی دو فقره طرح مجموعا به مبلغ ۹ میلیون دلار به دلایل مختلفی از جمله عدم انجام تعهدات توسط متقاضی در مهلت مقرر یا درخواست بانک عامل و... ابطال شده است. براساس گزارش رسیده از بانک مرکزی از محل کل تسهیلات ارزی دارای مسدودی، در سه ماه نخست سال جاری مجموع پوشش‌های صادر شده بابت گشایش‌های اعتبار اسنادی صادره توسط بانک‌های عامل، مبلغی معادل یک میلیارد و ۲۶۷ میلیون دلار بابت ۱۷ طرح بوده است. علاوه براین، در دوره مورد گزارش، بابت ۸۰ فقره طرح مجموعا مبلغی معادل ۶۲۶ میلیون دلار پرداخت قطعی صورت گرفته است.

مسیر قراردادهای عاملیت ارزی

براساس جدول منتشر شده از قراردادهای عاملیت ارزی صندوق توسعه ملی با بانک‌های عامل، در سال ۱۳۹۰ رقم قرارداد ارزی ۱۱ میلیارد و ۷۲۰ میلیون دلار و در سال بعد از آن با رشد ۶۶ درصدی به رقم ۱۹ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار رسیده است. این آمار برای سال ۱۳۹۲ تنها ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار گزارش شده که در سال بعد با جهش قابل ملاحظه به ۲۳ میلیارد و ۲۱۷ میلیون دلار رسیده است. براین اساس رقم قراردادهای عاملیت ارزی صندوق توسعه ملی با بانک‌ها در سال ۱۳۹۴معادل ۱۸ میلیارد و ۶۳۲ میلیون و برای سال ۱۳۹۵ این رقم ۱۳ میلیارد و ۴۸۹ میلیون دلار بوده است. صندوق توسعه ملی درباره اعلام نکردن رقم قراردادهای عاملیت ارزی با بانک‌ها در سال ۱۳۹۶ اظهار کرده است که مبلغ ۳ میلیارد و ۲۵۰ میلیون دلار از قراردادهای تصویب شده در سال ۱۳۹۵، در سال بعد ابلاغ شده‌اند که دلیل آن تاخیر بانک‌ها در بازگردانی نسخ مهر و امضا شده یا تعهدنامه رسمی بوده است. علاوه براین، در سال ۱۳۹۶ قراردادی با بانک‌ها منعقد نشد زیرا مبلغ ۱۲ میلیارد و ۵۵۰ میلیون دلار از قراردادهای سال ۱۳۹۵ تا پایان سال ۱۳۹۶ فعال بوده‌اند. این صندوق همچنین در سه ماه نخست سال جاری ۸ میلیارد و ۵۵۰ میلیون دلار با بانک‌ها قرارداد عاملیت ارزی منعقد کرده است. براین اساس مجموع رقم قرارداد عاملیت بانکی صندوق توسعه ملی با بانک‌ها از ابتدای سال ۱۳۹۰ تا پایان بهار به ۹۸ میلیارد و ۶۰۸ میلیون دلار رسیده است. بنابراین از سال ۹۰ تا پایان فصل بهار سال جاری، بیشترین قراردادهای عاملیت ارزی در سال ۹۳ و به رقم ۲۳ میلیارد و ۲۱۷ میلیون دلار بوده است. اما رقم قرارداد در سه ماه نخست سال جاری بیش از ۸ میلیارد و ۵۰۰میلیون دلار بوده است که۵/ ۵۷درصد از کل ۲۰ قرارداد به مبلغ ۱۴ میلیارد و ۸۵۰میلیون دلار را تشکیل می‌دهد.

آنالیز قراردادهای هفت ساله

با این حال بررسی آمار هفت سال و ۳ ماهه قراردادهای عاملیت ارزی صندوق توسعه ملی با بانک‌ها نشان می‌دهد بانک‌های اقتصاد نوین ۲ میلیارد و ۱۴۱ میلیون دلار، انصار یک میلیارد و ۸۹۰ میلیون دلار، پارسیان ۴ میلیارد و ۶۳۵ میلیون دلار، پاسارگاد ۷ میلیارد و ۶۲۷ میلیارد دلار، پست بانک ۳۵۰ میلیون دلار، تجارت ۷ میلیارد و ۲۱۳ میلیون دلار، توسعه تعاون یک میلیارد و ۵۹۲ میلیون دلار، توسعه صادرات ۴ میلیارد و ۷۴۸ میلیون دلار، حکمت ایرانیان ۱۵۰ میلیون دلار و خاورمیانه یک میلیارد و ۱۰۴ میلیون دلار با این صندوق قرارداد امضا کرده‌اند. در مدت زمان مشابه رقم قرارداد بانک‌های رفاه کارگران ۲ میلیارد و ۳۵۸ میلیون دلار، سامان یک میلیارد و ۳۳۱ میلیون دلار، سپه ۱۱ میلیارد و ۱۷۶ میلیون دلار، سرمایه ۵۰۰ میلیون دلار، سینا ۷۸۵ میلیون دلار، صادرات ایران ۳ میلیارد و ۵۶۷ میلیون دلار، صنعت و معدن ۱۶ میلیارد و ۸۷۸ میلیون دلار، کارآفرین یک میلیارد و ۶۲۶ میلیون دلار، کشاورزی ۳ میلیارد و ۸۶۰ میلیون دلار، گردشگری ۱۰۰ میلیون دلار، مسکن ۵۰۰ میلیون دلار، ملت ۱۵ میلیارد و ۹۷۵ میلیون دلار و ملی ایران ۸ میلیارد و ۵۰۲ میلیون دلار بوده است. براین اساس بیشترین قرارداد عاملیت ارزی بین بانک‌ها با صندوق توسعه ملی مربوط به بانک صنعت و معدن با ۱۶ میلیارد و ۸۷۸ میلیون دلار و کمترین آن مربوط به بانک گردشگری با ۱۰۰ میلیون دلار بوده است. پس از بانک اقتصاد نوین، بانک ملت و بانک سپه بیشترین قرارداد عاملیت ارزی را به خود اختصاص داده‌اند.