نگاهی به سیاست آمریکا در قبال پ.ک.ک

آمریکا در جریان جنگ علیه داعش از پ.ک.ک در عراق و سوریه به نفع خود استفاده کرد و با تسلیح هزاران تن از نیروهای YPG و PKK بطور جدی از پ.ک.ک حمایت کرد.

بیشتر بخوانید:

آمریکا برای دستگیری رهبران پ ک‌ک جایزه گذاشت

واکنش عراق به نقض حریم هوایی توسط ترکیه

این حمایت‌ها با اعتراض‌های مکرر ترکیه متوقف نشد و حتی در واشنگتن بحث لزوم خروج پ.ک.ک از لیست گروهای تروریستی بطور علنی مطرح شد و برخی از مقامات رسمی وزارت خارجه آمریکا از این طرح حمایت کردند.

آنچه آمریکا در قبال این گروه در راستای سیاست‌ها خود دنبال می‌کند، چیزی جز دوگانگی که بعضاً آن را در حوزه‌ سیاسی پارادوکس می‌خوانند؛ نیست. چراکه از یک طرف این گروه را در لیست گروه‌های ترور قرار می‌دهد و از سوی دیگر هم از آن حمایت لجستیکی، تسلیحاتی و اطلاعاتی می‌کند.

اینکه آمریکا طی چند سال گذشته و تقریباً از همان ابتدای جنگ سوریه، شاخه‌ سوری این گروه موسوم به ی‌پ‌گ را به عنوان هم‌پیمان خود ضد داعش برگزیده و از هیچگونه حمایت و همکاری با آن دریغ نکرده، عیان و آشکار است.

توجیه آمریکا مدام در این باره این بوده که ی‌پ‌گ و پ‌ی‌د با پ‌ک‌ک یکی نیستند؛ اما این اصل موضوع را تغییر نداد و شاکی اصلی این پرونده‌ هم در وهله‌ اول ترکیه بوده و هست چراکه مقامات این کشور هم از همان روز نخست اعلام کردند که به هیچ عنوان به حاکمیت این گروه در مرزهای شمالی سوریه و هم‌مرز با کشورشان اجازه نخواهند داد، چراکه از دید آنها ی‌پ‌گ و پ‌ی‌د شاخه‌ سوری پ‌ک‌ک و تروریست هستند.

لذا نه تنها توجیهی برای مقابله برای این گروه در شمال سوریه ارائه کردند؛ بلکه زمینه‌های بهره‌ جستن از امتیازاتی که بدین وسیله می‌توانند از آمریکا اتخاذ کنند، برآمدند، چراکه آمریکا در شمال سوریه بدان گروهها احتیاج داشت تا به مقاصدش برسد و اندک اندک هم این موضوع به نقطه‌ پایان خود نزدیک می‌شود.

پاداش برای دستگیری سرکردگان پ‌ک‌ک

از این رو هیات وزارت امور خارجه آمریکا در سفر به آنکارا از تعیین جایزه نقدی برای دستگیری 3 عضو ارشد گروه تجزیه طلب پ.ک.ک خبر داد. روزنامه حریت در این باره نوشت: در پی سفر اخیر هیئت وزارت امور خارجه آمریکا به رهبری «متیو پالمار»، معاون وزارت امور خارجه آمریکا به آنکارا و دیدار با برخی مقامات این کشور، خبرها حاکی از تعیین جایزه نقدی برای دستگیری 3 عضو ارشد گروه جدایی طلب پ.ک.ک از سوی وزارت امور خارجه آمریکا دارد.

این تصمیم که در چارچوب برنامه «جایزه برای عدالت» اتخاذ شده است برای دستگیری و تحویل:

1- مراد قاراییلان فرمانده کل نیروهای نظامی موسوم به HPG مبلغ 5 میلیون دلار

2- جمیل باییک عضو شورای رهبری، از بنیانگذاران پ.ک.ک مبلغ 4 میلیون دلار

3- دوران کالکان عضو ارشد شورای رهبری پ.ک.ک مبلغ 3 میلیون دلار

جایزه نقدی در نظر گرفته شده است.

این سه نفر از فرماندهان و رهبران ارشد پ.ک.ک بعد از «عبدالله اوجالان» رهبر پ.ک.ک محسوب می‌شوند که در سال 1999 بازداشت شد.

«متیو پالمار» در بیانیه کتبی که در پی سفر به آنکارا در این ارتباط منتشر کرده عنوان می‌کند: از این که 3 تن از رهبران ارشد پ.ک.ک در برنامه جایزه برای عدالت جای گرفته‌اند بسیار خرسند کننده است.

وزارت خارجه آمریکا حتی در صورت ارائه موقعیت مکانی موثق این افراد حاضر به پرداخت این پول خواهد بود.

پس از اعلام جایزه نقدی برای ارائه اطلاعات در مورد مخفیگاه‌های سه رهبر ارشد پ ک ک موجی از خوشحالی قشرهای مختلف از جمله کردها را فرا گرفت. سایت جایزه برای عدالت در صفحه توئیتری خود از این اقدام آمریکا استقبال کرد و آن را گامی مهم در راستای اجرای عدالت دانست.

حق السکوت

این تصمیم آمریکا که به عنوان بخشی از امتیازات داده شده به ترکیه مطرح است و بقیه هم در بخش محرمانه نگهداری می‌شوند؛ در واقع حق‌ السکوتی است که آمریکا برای حمایت از هم‌پیمان و مشتری دائم تسلیحاتی خود یعنی عربستان در قبال پرونده‌ روزنامه‌نگار کشته شده در کنسولگری عربستان در استانبول به اسم جمال خاشقجی است.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در واکنش به این تصمیم آمریکا گفت: خوب می‌دانیم آنها که عناصر پ.ک.ک در قندیل را گروه تروریستی اعلام کرده و برای سرکردگان آنها پاداش تعیین می‌کنند، چگونه پشت پرده با همان تروریست ها همکاری می‌کنند. می‌دانیم که برادران سوری ما در شرق فرات تحت ظلم و ستم تروریست‌های تجزیه طلب قرار دارند؛ در آینده‌ای نزدیک امنیت و آرامش را برای مظلومان در این منطقه فراهم خواهیم کرد. با انهدام لانه‌های گروه تروریستی در شمال عراق، مواضع تروریستها در قندیل و سنجار را نیز بر سر آنها خراب خواهیم کرد.

خوشنودی ترکیه و ترکیبی از شک و ایراد

اردوغان در این باره، چهره‌ دوگانه در سیاست‌های آمریکا را مدام تکرار می‌کند که چگونه است از یک طرف قندیل‌نشینان را تروریست می‌خواند و جایزه برای سرشان تعیین می‌کند، اما با اعضا و سرکردگان همین گروه در شمال سوریه با یونیفورمی دیگر و شکلی متفاوت اما با همان طرز تفکر و ترواشات فکری – انتزاعی عبدالله اوجالان که به عنوان رهبر خود می‌خوانند؛ طور دیگر رفتار می‌کنند و هم‌پیمان خود می‌خوانند؟

آیا آمریکا غافل از این حقیقت است که اینها همه یکی‌اند؟ البته که نیست اما از یک طرف هر وقت که لازم باشد به عنوان تهدیدی علیه ترکیه به کار می‌گیرد تا به خواسته‌هایش در منطقه به ویژه در شمال سوریه تن در دهد و از سوی دیگر هم با این پوشش‌ها تا جایی که امکان دارد از این گروه در مسیر نیل به اهداف خود استفاده کند و هنگامی که تاریخ مصرفشان تمام شد، بسان قبل با آنها برخورد کند که گویا این امر نزدیک شده و آمریکا با اعلام این موضوع (تعیین پاداش برای ارائه معلومات از مکان اختفای سرکردگان پ‌ک‌ک) باردیگر درصدد جلب اعتماد ترکیه است تا بگوید هنوز هم در کنار این کشور است و تروریست‌ها را به آن ترجیح نمی‌دهد و از سوی دیگر چون هنوز کارش با شاخه‌ سوری این گروه تمام نشده، آن را متفاوت و جدا از پ‌ک‌ک نشان می‌دهد.

تروریست خوب و بد

خبرگزاری‌ "ایها" به مواضع دوگانه آمریکا در برخورد با تروریسم اشاره می‌کند و می‌نویسد، آمریکا در حالی که برای دستگیری سران پ ک ک جایزه تعیین کرده، از طرف دیگر از پ.ی.د./ی.پ.گ. به عنوان شاخه‌ای از پ ک ک در سوریه حمایت می‌کند.

جیمز جفری فرستاده ویژه آمریکا برای سوریه اعلام کرده، «موضع ما در مورد پ ک ک شفاف است و آن را تروریست می‌دانیم اما ی.پ.گ. را تروریست نمی‌دانیم و هرگز هم ندانستیم».

این برخورد دوگانه آمریکا در قبال تروریسم یکی از عوامل ریشه کن نشدن تروریسم است.

این درحالیست که حمایت ایالات متحده از پ.ی.د و ی.پ.گ (شاخه‌های سوری پ.ک.ک)، عامل اصلی تنش روابط بین ترکیه و آمریکا بوده است.

علی بکر، تحلیلگر سیاسی در این خصوص اظهار داشته است که، این نشان دهنده یک تغییر استراتژیک در سیاست آمریکا در رابطه با اتحاد با شبه نظامیان کردی (پ.ی.د) نیست.

من فکر می‌کنم زمان بندی این تصمیم نشان می‌دهد که هدف آن کسب زمان بیشتری است که شاید بخواهد از این طریق ترکیه را از هر گونه اقدام علیه شبه نظامیان کردی که به عنوان تروریست در شمال شرقی سوریه طبقه بندی شده‌اند، متوقف کند.

اما ایالات متحده همانند سایر پرونده‌ها از این پرونده هم گاهی برای نزدیکی به ترکیه و گاهی برای فشار بر ترکیه بسته به منافع خود استفاده می‌کند. موضع واشنگتن در مورد پ.ک.ک مهم است و طرف ترک قادر خواهد بود بر آن بنا بگذارد، به خصوص اگر ایالات متحده اقدامات بیشتری را برای کمک به آنکارا در مبارزه با این سازمان بخصوص با توجه به فعالیت خارجی آن در سوریه و عراق انجام دهد.

از سوی دیگر وزیر دفاع ترکیه در مورد تصمیم جدید آمریکا درباره سرکردگان پ.ک.ک تصریح کرد: هرچند این اقدام متحد کشورمان با تاخیر انجام شده است، اما از آن استقبال می‌کنیم. اینکه توسط آمریکا برای دستگیری سرکردگان پ.ک.ک پاداش تعیین و از سوی دیگر با هواپیما و کامیون برای گروه ی.پ.گ سلاح و مهمات ارسال شود، پذیرفتنی نیست.

این رویکرد نیز باید در اسرع وقت اصلاح شود. اتخاذ موضع مشابه توسط واشنگتن در قبال گروه ی.پ.گ را که تفاوتی با پ.ک.ک ندارد، نیز انتظار داریم. منتظر برخوردی مشابه با عناصر این گروه نیز هستیم.

در همین رابطه عبدالرحمان السراج تحلیلگر سیاسی دیگر نیز معتقد است این حرکت می‌تواند به عنوان یک اقدام برای بازسازی اعتماد با ترکیه و در زمینه اصلاح روابط باشد که در سال‌های قبل به شدت آسیب دیده است.

با وجود اعلام واشنگتن برای پرداخت پاداش به هر کسی که اطلاعات در مورد سران پ.ک.ک بدهد، ولی آمریکا جدایی یا رها شدن از متحدش در سوریه (ی.پ.گ)، که ترکیه آن را شاخه سوری گروه تروریستی پ.ک.ک می‌داند را اعلام نکرده است.

ضدیت پ‌ک‌ک با علم و دانش و معلمان

یک فعال رسانه‌ای کُرد به نام خ. محمد از اقدام آمریکا در تعیین جایزه برای دستگیری سران پ ک ک استقبال کرد و آن را به نفع کردها می‌داند و در ادامه می‌نویسد: پ ک ک عاشق کشتن افراد بی گناه مانند معلمان، پزشکان و مهندسان و ... است. پ ک ک بزرگترین دشمن مردم کُرد است. در طی تاریخ خود بیشتر کردها را کشته تا که ترک ها را.

خبر اعلام جایزه برای سران پ ک ک سبب خوشحالی بسیار از کردها همانند خ. محمد شده است.

آمریکا می‌خواهد ضمن دلجویی از ترکیه، به پ.ک.ک هم فشار روانی و سیاسی وارد کند. بر اساس این گمانه زنی، فشار روی پ.ک.ک باعث می‌شود این گروه که به دلیل موفقیت در سوریه قدرتمندتر از گذشته شده، ناچار شود از موضع ضعیف‌تری به میز مذاکره با ترکیه بازگردد.

شاید یکی از اهداف آمریکا از اقدام اخیر، فشار بر ی.پ.گ برای فاصله گرفتن بیشتر از پ.ک.ک و در نظر گرفتن ملاحظات و نگرانی‌های ترکیه است. با توجه به درهم تنیدگی این دو نیرو، مشکل می‌توان تصور کرد که منهای برخی تغییرات ظاهری، تحولی بنیادین در مناسبات این دو به وقوع بپیوندد.

احمد سعید محقق و تحلیلگر سیاسی نیز در این باره در مصاحبه با "عرب 21" گفت: حرکت ایالات متحده به دلیل فشار ناشی از آنکارا به واشنگتن است، به ویژه اینکه واشنگتن پ‌ک‌ک را در لیست گروه‌های تروریستی قرار داده است.

این تصمیم راه را برای جدایی کامل نیروهای دموکراتیک سوریه و پ.ک.ک فراهم می‌کند. واشنگتن، نام «جمیل باییک» (تصمیم گیرنده اصلی شبه نظامیان کردی در سوریه) را به این دلیل آورده است که وی تهدیدی واضح برای نیروهای دمکراتیک سوریه است که به همین دلیل رابطه با پ.ک.ک دیگر برای آمریکا قابل قبول نیست.