پر پرواز دانش آموزان پژوهشگر باشیم

تهران- ایرنا- پایه ریزی و برجسته سازی مهارت پژوهشگری نیازمند ترویج و ترغیب آن از سنین پایه تحصیلی است تا دانش آموزان پژوهشگر عرصه های توسعه را درنوردند و شاخص توسعه یافتگی جامعه را بالا ببرند. موضوعی که به باور پژوهشگران جوان، در سایه نظام آموزشی درس محور، مغفول مانده است.

به گزارش خبرنگار علمی ایرنا، همزمان با آغاز هفته پژوهش، از 28 پژوهشگر برتر دانش‌‌آموزی تجلیل شد. نوجوانان پژوهشگری که شانه به شانه والدین خود، دیروز -شنبه- در مراسم جشنواره تجلیل از پژوهشگران و فناوران برتر دانش آموزی شرکت کردند و جایزه و تندیس پژوهشگران و فناوران برتر را به خود اختصاص دادند.
دانش آموزانی از پایه های مختلف تحصیلی و رده های سنی متفاوت که با انگیزه و هدف، سقف شیشه ای درس محوری مدرسه را شکسته اند و با ارایه طرح های پژوهشی، علاوه بر برداشتن گام های بلند برای شرکت در مسابقات پژوهشی، توانسته اند الگویی برای سایر دانش آموزان شوند و ضرورت پژوهش محور شدن مدارس را گوشزد کنند.
موضوعی که «سید محمد بطحایی» وزیر آموزش و پرورش نیز به آن اشاره کرد و گفت: مدارس ما باید به یک سازمان پژوهنده تبدیل شوند در غیر این صورت اگر ده ها واحد پژوهشی داشته باشیم و میلیون ها تومان خرج پژوهش کنیم، اتفاقی در نظام آموزشی نمی افتد.
خبرنگار علمی ایرنا در حاشیه مراسم جشنواره تجلیل از پژوهشگران و فناوران برتر دانش آموزی، به سراغ چندتن از دانش آموزان پژوهشگر رفت و در کنار جویا شدن احوال پژوهشی آنان، از انتظارات و چالش های پیش روی یک پژوهشگر پرسید.

**تضمین حال و آینده پژوهشگران، مشوق ادامه راه آنان
«مهیار سلامتی» سازنده لرزه نگار الکترونیک هوشمند است که نامش به عنوان یکی از برترین ها اعلام شد.
دانش آموز سال دوم رشته ریاضی در منطقه 8 آموزش و پرورش تهران که درباره کار پژوهشی خود به خبرنگار ایرنا توضیح داد: این دستگاه روی زمین نصب می شود و به نوع خاصی از امواج حساس است به همین دلیل می تواند زلزله را پیش بینی کرده و یک دقیقه پیش از وقوع، از آن خبر دهد.
به گفته سلامتی، با تقویت گیرنده های این دستگاه، می توان مدت زمان هشدار را افزایش داد، دستگاهی که نمونه مشابه ایرانی و جهانی ندارد.
وی افزود: این سازه به گونه ای ساخته شده که بعد از پیش بینی زلزله، روی تلفن همراه کاربرانی که اطراف لرزه نگار قرار دارند، به صورت یک زنگ خطر فوری، تماس تلفنی برقرار می کند تا خطر زلزله را اطلاع بدهد. همچنین بسته به دسترسی هایی که به دستگاه داده می شود همانند دسترسی به صداو سیما یا شبکه رادیویی، توانایی این را دارد که به صورت پیام فوری روی تصاویر تلویزیون یا رادیو اطلاع رسانی کند.
به گفته این دانش آموز سال دوم رشته ریاضی، تمام هزینه ها و طرح اولیه این دستگاه که ماحصل تلاش نزدیک به یک سال و نیم این پژوهشگر نوجوان است، به طور کاملا شخصی پرداخت شده است، حال آن که اگر حمایت مالی صورت می گرفت کار بهتر و با کیفیت تری ارایه می شد.
سلامتی در ادامه سخنان خود، علاوه بر نبود حمایت مالی، از نبود راهنمایی ها و حمایت های علمی نیز گلایه کرد و گفت: نقطه عطف ارایه پژوهش های برتر در گرو حمایت های علمی و معرفی کتاب های مرجع است که متاسفانه در این زمینه هر چه تلاش کردم به در بسته خوردم.
وی درباره مشکلات پژوهشگران نوجوان یادآور شد: سیستم آموزشی کشور ما، بیشتر برآموزش و تست زنی پایه ریزی شده و دانش آموزان با همین نظام وارد دانشگاه می شوند و کمتر در کارهای پژوهشی موفق عمل می کنند حال آن که اگر در دوران تحصیل در مدرسه، پژوهشگری ملکه ذهن آنان شود و به دنبال طرح مساله و پاسخ آن باشند در آینده دچار مشکل نمی شوند.
به گفته سلامتی، این درس محوری، پژوهشگر را مجبور می کند بیشتر وقت خود را صرف درس خواندن کند و به عنوان مثال برای موفق شدن در آزمون کنکور، به مدت طولانی طرح های خود را کنار گذارد. در حالی که اگر نظام آموزشی برای پژوهشگران امتیازهایی قایل شود همانند کسانی که در المپیادها برتر شده اند و در کنکور امتیازهایی دارند، مشوقی برای تلاش بیشتر دانش آموزان در کارهای پژوهشی مفید می شود تا با فراغ بال به پژوهش خود بپردازد و دغدغه عقب ماندن در کنکور را نداشته باشد.

**جلب اعتماد اسپانسر به پژوهش نوجوانان، درخواست پژوهشگران
«تارا غنی زاده» دانش آموز پایه دهم متوسطه تجربی از کرمانشاه و سازنده چسب زخم آنتی باکتریال ضدآب با چسبندگی قابل توجه، دیگر پژوهشگری است که خبرنگار ایرنا به گفت و گو با او نشست.
غنی زاده درباره کار پژوهشی خود گفت: این چسب زخم با بافت منحصر به فرد و نانوی خود برای زخم های سطحی ساخته شده و چسبندگی قابل توجهی به سطح پوست دارد.
وی آنتی باکتریال بودن این چسب را از ویژگی های برجسته دیگر آن عنوان کرد که باکتری را به خود جذب نمی کند.
این دانش آموز برتر در ادامه افزود: سازگاری با طبیعت از ویژگی های دیگر این چسب زخم است که براحتی در طبیعت جذب می شود و آلایندگی برای محیط زیست ندارد.
همکاری سیستم آموزشی مدرسه و آزمایشگاه پژوهش سرای دانش آموزی در پیشبرد این پژوهش به غنی زاده کمک شایانی کرده و بخشی از هزینه این کار را علاوه بر خانواده، پژوهش سرای دانش آموزی متقبل شده است.
غنی زاده درباره میزان تلاش و زمانی که برای این کار پژوهشی گذاشته است گفت: مادرم مشوق اصلی من در ساخت این کار بود و در مدت چهار سالی که در حیطه نانو فعالیت دارم همواره کنارم ایستاده است. بر روی ساخت و پژوهش چسب زخم هم حدود دوسال کار کردیم که یکسال آن به نوشتن مقاله و یکسال بعدی هم به برطرف کردن ایرادات و کار گذشت.
وی، مشکلات دانش آموزان پژوهشگر را دیده نشدن در مدارس، عدم تشویق از سوی مسوولان مربوطه و کم اهمیت جلوه دادن پژوهش عنوان کرد و یاداور شد: همچنین صنعتی شدن طرح ما، مشکل دیگر است. هیچ کسی برای صنعتی شدن طرح به ما مشورت و مراجعه نمی کند و اسپانسری برای این کار نیست. در حالی که با اندک حمایت و توجه، محصول می تواند به تولید انبوه برسد، اما در شرایط فعلی تنها به عنوان یکی از افتخارات مدرسه در کتابخانه خاک می خورد.
سخنان این پژوهشگران نوجوان بیان همه مشکلات آنان نیست اما نشان می دهد حتی در صورت بذل توجه و حمایت اندک، می تواند علاوه بر الگوسازی برای سایر دانش آموزان، نظام آموزشی را به سمت آینده نگری و توسعه نگری پیش ببرد. چرا که پایه رشد هر جامعه، به نظام آموزشی پویای آن بستگی دارد و هر اندازه پژوهش محورتر، توسعه یافته تر خواهد بود.
علمی*9294*2017