علوم انسانی باید کارآمد شوند/ علوم انسانی و آسیب های اجتماعی

به گزارش خبرنگار مهر، نشست روز پژوهش علوم انسانی با حضور شخصیت های علمی و اجرایی به مناسبت هفته پژوهش در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.

حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این مراسم با سخنانی در خصوص سرنوشت علوم انسانی در مقطع کنونی گفت: باید یاد آیت الله طالقانی را گرامی داریم. چرا که در میان روحانیون از شخصیت هایی بود که وحدت حوزه و دانشگاه را محقق کرد. بحث من درباره کاربردی بودن علوم انسانی است و می خواهم به این جنبه از علوم انسانی توجه داشته باشم. تصور عموم این است که کار دست پزشکان و مهندسان باید باشد و کشور را آنها باید اداره کنند و همانطور که می بینید در مناصب و مقامات هم نوعا کار به دست این گروه است و علوم انسانی به اندازه علوم پایه، مهندسی و پزشکی جدی گرفته نمی شود. همچنین بودجه های علوم انسانی در مقایسه با سایر موضوعات بسیار اندک است که این موضوع سبب بی رغبتی دانشجویان و دانش آموزان به آن می شود چرا که علوم انسانی بازار ندارد و مثل عضوی از بدن است که خون به آن نمی رسد و لاغر و نحیف باقی مانده ولی باید دید آیا علوم انسانی در جامعه کاربردی نیست؟

حدادعادل با اشاره به مسائل اصلی جامعه ما که راه حل آن را در علوم انسانی می توان یافت ادامه داد: یکی از مسائل مهم اجتماعی اکنون مساله خانواده است که کیان ملی ما به آن بستگی دارد. در هر جامعه ای که خانواده متزلزل شود فرهنگ متزلزل شده چون خانواده بستر انتقال ارزش های فرهنگی است. امروز در کل جهان به ویژه در آسیا و همچنین در ایران خانواده دچار بحران شده است. بی رغبتی به ازدواج، دیر ازدواج کردن، فرزند نیاوردن و ... بخشی از این مشکلات است. در نتیجه جمعیت کشور در معرض خطر تقلیل قرار گرفته است. از سوی دیگر افزونی طلاق در خانواده ها مشکلات فراوانی از جمله تعدد زنان بی سرپرست و بچه های طلاق را به وجود آورده که برای جامعه مساله ساز شده است. آیا در دانشگاه های پزشکی و مهندسی می توان این مسائل را حل کرد یا در دانشگاه های علوم انسانی باید این مسائل بررسی شوند؟ همچنین مساله دیگر در جامعه ما اعتیاد است که یک بلای خانمان سوز محسوب می شود و نیاز است که متخصصان علوم انسانی برای علاج آن کاری کنند.

وی با اشاره به پدیده مهاجرت و اشتغال جوانان ادامه داد: در شرایط فعلی کشور که به جرم استقلال و آزادی خواهی و اینکه می خواهیم دین و فرهنگ خودمان را داشته باشیم مورد تحریم قرار گرفته ایم باید برای این نوع آسیب های اجتماعی از سوی صاحب نظران علوم انسانی فکری شود.

حدادعادل در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به بحث تربیت که از موضوعات مهم علوم انسانی است، تاکید کرد: تعلیم و تربیت و آموزش و پرورش در هر جامعه ای کار متخصصان علوم انسانی است، فرهنگ هم از دیگر مباحث مهم در این حوزه محسوب می شود که باید در جامعه گسترش پیدا کند. یکی از معایب مردم جامعه این است که قانون پذیر نیستند و باید دید علوم انسانی چه کاری می تواند کند برای اینکه قانون پذیر شویم. برای مدت طولانی ملت ما به بی قانونی عادت کرده اند و برای اینکه نسل نویی ایجاد کنیم که تمکین به قانون در آنها نهادینه شود باید به متخصصان علوم انسانی مراجعه کنیم.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با تاکید بر اینکه اداره جامعه قطعا نیازمند تخصص های علوم انسانی است ادامه داد: فهرست بالابلندی از مسائل فردی و اجتماعی در جامعه وجود دارد که باید به متخصصان علوم انسانی سپرده شود بنابراین علوم انسانی و دانشگاه های آن را نمی توان فردی انگاشت. وزارت علوم هم باید سهم بسزایی برای علوم انسانی بپردازد و اصحاب علوم انسانی باید در حوزه های مدیریت و اجرایی کشور وارد شوند. اگر قرار است علوم انسانی تصویرش عوض شود باید مساله شناسی کنیم و در تعیین موضوع پایان نامه ها سراغ مسائل واقعی جامعه برویم.

حدادعادل در پایان سخنان خود با اشاره به اینکه یکی از شاخص های اصلی در شورای تحول علوم انسانی، تحول، کارآمدی و روزآمدی در نظر گرفته شده، تصریح کرد: بنابراین برنامه های علوم انسانی باید تجدید نظر شوند و اسلامی سازی، بومی سازی، روزآمدی و کارآمدی باید برای آنها در نظر گرفته شود. سعی ما بر این است که متخصصان علوم انسانی بتوانند کارآمد و اقتصادشناس شوند. اقتصاد ایران برای دانشجویان اقتصاد اختصاصی بوده است و امیدواریم بتوانیم علوم انسانی را به دور از شایعات و توقعات به صورت کاربردی در جامعه پیش ببریم.