چرا شیعیان شب های چهارشنبه به مسجد جمکران می روند؟

شفقنا- ایسنا نوشت: حجت الاسلام و المسلمین نصرت الله آیتی در رابطه با حکمت و دلیل دعا برای حضرت مهدی(ع) عنوان کرد: دعا برای حضرت حجت(عج) در دو بُعد دعا جهت سلامتی حضرت و فرج امام زمان(ع) بروز و ظهور پیدا می کند که هر دو شکل آن مطلوب و پسندیده است و در روایات و احادیث زیادی به این امر، سفارش شده است.

وی تصریح کرد: یک شیعه باید برای سلامتی، موفقیت، حفظ و پیروزی امام حاضر خود، دعا کند و در احادیث بسیاری به شیعیان توصیه شده است که یک مومن و منتظر واقعی، علاوه بر اینکه باید جهت سلامتی و موفقیت امام زمان خود دعا کند، به وسیله این دعا، گشایش در زندگی خودش ایجاد می کند.

این کارشناس مذهبی، در رابطه با دعا جهت ظهور و فرج امام زمان(ع) خاطر نشان کرد: مهم ترین تاثیری که این دعا دارد، تعجیل در ظهور حضرت است؛ به این معنا که خداوند با دعای منتظران و شیعیان، در زمان ظهور حضرت مهدی(ع)، تعجیل می کند.

وی افزود: در زمان بنی اسرائیل، هنگامی که عذاب این قوم، به طول انجامید و مردم آن زمان واقعا مستاصل و درمانده شدند، قوم بنی اسرائیل با دعا، تضرع و انابه به درگاه خداوند خواستند تا حضرت حق در کارشان، گشایش ایجاد کند؛ در قرآن نیز آمده است که خداوند به وسیله این دعا، در گشایش کار آن ها تعجیل کرد و به عبارت ساده تر، زمان گشایش کارشان را جلو انداخت.

آیتی گفت: به شیعیان نیز سفارش شده است که اگر با دعا و انابه به درگاه خداوند، برای فرج حضرت مهدی(ع) که نتیجه آن گشایش کار خود آن هاست، دعا کنند، خداوند متعال همانطور که در گشایش کار قوم بنی اسرائیل، تعجیل کرد، در زمان ظهور حضرت مهدی(ع) نیز، تعجیل می کند.

این کارشناس مذهبی با اشاره به آیه « إِنَّ اللَّهَ لَا یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ» که در سوره مبارکه رعد آمده است، تصریح کرد: همانطور که خداوند در این آیه، تاکید کرده است که “سرنوشت قومی تغییر نمی کند، مگر آنکه خودشان سرنوشت خویش را تغییر دهند”، بنابراین اگر شیعیان نیز بخواهند گشایشی در کارشان ایجاد شود و امامشان ظهور کند، باید برای تعجیل در فرج و ظهور آن حضرت، بسیار دعا کنند و این امر، یکی دیگر از علل مهم دعا جهت فرج و ظهور حضرت قائم(عج) است.

وی خاطر نشان کرد: زمانی که شیعیان برای فرج و ظهور حضرت مهدی(ع) دعا می کنند، در واقع به این وسیله به خداوند عرض می کنند که چشم به راه امام خویش اند و از شرایط موجود راضی نیستند، بلکه زمانی از شرایط خود احساس رضایت دارند و امورشان سامان می یابد که امام آن ها ظهور کند و جامعه آن ها را مدیریت کند و خداوند نیز هنگامی که تضرع و دعای بندگان خویش را ببیند، دعای آنان را مستجاب کرده و در کارشان گشایش ایجاد می کند.

آیتی در خصوص یکی دیگر از حکمت های دعا جهت سلامتی امام زمان(عج)، گفت: حضرت مهدی(ع) نیز همچون دیگر انسان ها هستند و باید جهت سلامتی ایشان دعا شود؛ البته که وجود حضرت تا زمان ظهور و پس از پایان دوران امامت ایشان، توسط خداوند تضمین شده است؛ اما با این وجود، دعا برای آن حضرت، موضوعیت دارد و یک شیعه باید جهت در امان ماندن حضرت حجت(عج) از بیماری ها دعا کند.

این کارشناس مذهبی در رابطه با علت قیام و ایستادن شیعیان به هنگام شنیدن لقب “قائم آل محمد”، تاکید کرد: در مجامع روایی، آمده است که هنگامی که مومنِ منتظر، حضرت مهدی(ع) را با این لفظ صدا می زند و از ایشان یاد می کند، حضرت حجت(عج) در این هنگام، به او توجه می کند و بنابراین شایسته است که یک شیعه در چنین شرایطی مقابل حضرت مهدی(ع) قیام کرده و به احترام ایشان بایستد.

وی در رابطه با یکی دیگر از دلایل این قیام، گفت: گاهی گفته شده است که چون حضرت مهدی(ع) پس از ظهور، به حق قیام می کند، ایستادن شیعیان به هنگام شنیدن لفظ “قائم آل محمد” می تواند به این معنا باشد که در واقع یک شیعه آمادگی خود را جهت همراهی در قیام به حقِ حضرت صاحب الزمان(عج)، به امام خود اعلام می کند.

آیتی تصریح کرد: در روایتی نیز آمده است که اولین بار، حضرت امام رضا(ع) پس از شنیدن لفظ “قائم آل محمد” و نام مبارک حضرت مهدی(ع) به احترام ایشان، ایستاده و دست بر سر نهادند و به امام زمان(ع) سلام دادند و این سنتی که امروز رایج است، می تواند برگرفته از این روایت امام رضا(ع) باشد.

این کارشناس مذهبی با اشاره به مقاله ای از دکتر سلیمیان که در رابطه با علت این امر، نوشته شده است، خاطر نشان کرد: این پژوهشگر نیز در خصوص حکمت قیام شیعیان پس از شنیدن لقب “قائم آل محمد” تحقیقی انجام داده است که در انتهای این مقاله، نتیجه گیری می شود که آن قسمت از روایت امام رضا(ع)، مبنی بر ایستادن ایشان پس از شنیدن لقب “قائم آل محمد”، بعد ها به اصل این روایت افزوده شده است.

وی افزود: البته باید توجه داشت که این دست مقالات و پژوهش ها که در جای خود مطلوب و پسندیده است، نمی تواند نشان دهنده این امر باشد که چنین روایتی به طور کلی، از ابتدا وجود نداشته است و به این وسیله حکم داده شود که پس از شنیدن لقب “قائم آل محمد” نیازی به ایستادن و سلام به حضرت مهدی(ع) نیست.

آیتی ادامه داد: حتی اگر فرض شود که این قسمت از روایت بعدها به اصل آن اضافه شده است، عرض ادب و ایستادن یک شیعه در برابر نام مبارک حضرت مهدی(ع) را زیر سوال نمی برد؛ به این معنا که اگر چنین چیزی در روایات هم وجود نداشته باشد، ادب اقتضا می کند که یک شیعه پس از شنیدن این لقب و نام مبارک امام زمان(ع)، جهت عرض ادب به محضر امام حاضر خویش، قیام کرده، دست بر سر نهاده و به وجود مقدس امام زمان(ع) خود عرض احترام و ادب کند.

این کارشناس مذهبی گفت: ایستادن و قیام در برابر نام مبارک حضرت مهدی(ع) در احکام مراجع برای آن وجوبی در نظر گرفته نشده است، اما این شکل عرض ادب و احترام در برابر امام زمان(عج) که تنها امام حاضر شیعیان بوده و به شیعیان خود عشق می ورزد، کاملا منطقی، لازم و مورد توجه بوده و نباید منسوخ شود.

وی هم چنین در خصوص ارتباط روز سه شنبه، با زیارت مسجد مقدس جمکران، گفت: اینکه برخی ۴۰ شب چهارشنبه را جهت تشرف به مسجد جمکران نذر کرده و به این مکان مقدس می روند، در هیچ یک از روایات و احادیث شیعه، به این شکل ذکر نشده است؛ بلکه تشرف به مسجد مقدس جمکران در هر روز و شبی در طول هفته پسندیده و مطلوب است.

آیتی خاطر نشان کرد: البته این نکته لازم به ذکر است که مسجد سهله که منتسب به امام زمان(عج) است، شیعیان عراق در شب چهارشنبه به این مکان مقدس، مشرف می شدند و این امر، همچون یک رسم دیرینه در آن منطقه رایج شده است و بنابراین از آنجا که مسجد مقدس جمکران در ایران نیز، به حضرت مهدی(ع) انتساب دارد، شاید دلیل تشرف به این مکان مقدس در شب چهارشبه، از این سنت دیرینه تاثیر پذیرفته است.