به گزارش ایسنا، مایکل روبین درباره تحرکات ترکیه در لیبی مطلبی را در مجله نشنال اینترست منتشر کرده و به بیان نظرات خود پرداخته است. او مینویسد: «مقامهای گمرک لیبی در هجدهم دسامبر ۲۰۱۸، سه هزار سلاح کمری ساخت ترکیه را در بندر خمس واقع در ۱۰۰ کیلومتری شرق طرابلس توقیف کردند. این محموله که مقامهای ترکیهای از وجود آن ابراز بیاطلاعی میکردند، نقض آشکار تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه لیبی بود. دستکم یکی از محمولهها با برچسب «موادغذایی» بستهبندی شده بود. اندکی پس از آن، مقامهای بندر خمس یک بارکش ترکیهای با بیش از چهار میلیون گلوله توقیف کردند.
ژنرال احمد المسماری، سخنگوی ارتش ملی لیبی تحقیقات مشترکی که دولت ترکیه و فائز السراج، نخستوزیر دولت توافق ملی لیبی (دولت حامی اسلامگرایان) وعده دادند، رد کرد. ارتش ملی لیبی، انتقال تسلیحات از ترکیه را علت افزایش حملات و ترورها در لیبی میداند. فتحی المریمی، سخنگوی رئیس مجلس نمایندگان لیبی (دولت ضد اسلامگرایان و مستقر در شرق لیبی) اعلام کرد: این محموله در راه انتقال به گروههای تروریستی، افراطگرایان و قانونشکنان بود.
با این حال، محمولههای تسلیحاتی غیرقانونی مذکور تنها گوشهای از مجموعه جریانات است. عبدالقدیر عبدالله ابیس، رئیس پلیس نظامی در طبرق هم از توقیف خودروهایی با محمولههای تسلیحات ترکیه خبر داده است. علاوه بر این، مقامهای مصراته هفتم ژانویه ۲۰۱۹ از رهگیری یک کانتینر محموله تسلیحاتی دیگر ترکیه با برچسب لوازم خانگی و اسباببازی کودکان خبر دادند. با رهگیری محمولههای بیشتر، ادعای آنکارا مبنی بر بیاطلاعی به صورت روزافزونی زیر سوال میرود. ترور نافرجام بازرس لیبیایی این محموله هم نشان میدهد موارد بسیار بیشتری هم وجود دارد.
هدف نهایی ترکیه چیست؟ ترکیه تحت حکومت ۱۵ ساله رجب طیب اردوغان به صورت موثری به یک کشور پلیسی تبدیل شده است. تسلیحات در حال انتقال است و علت این است که اردوغان اینطور میخواهد. این که گروهی در حجم بالا اقدام به انتقال تسلیحات از بندری در ترکیه کنند و این مساله دور از چشم مقامها بماند، غیرممکن است. وضعیت لیبی مشابه همان زمانی است که کامیونهای حامل سلاح از ترکیه به سمت سوریه میرفتند. در مورد آن پرونده، اردوغان دستور ترخیص آن کامیونها را که تحت فعالیت سرویس اطلاعات ترکیه بودند، صادر کرد و آن روزنامهنگار افشاگر را هم هدف مجازات قرار داد.
در پی مرگ معمر قذافی، رهبر سابق لیبی، این کشور غنی از نفت شمال آفریقا به دو بخش تقسیم شد؛ اگر بخواهیم مناطق جنوبی ناآرام را هم به حساب آوریم، باید بگوییم سه بخش. طرابلس با دولتی که سازمان ملل متحد آن را به رسمیت میشناسد و قدرت را با گروههای اسلامگرا به اشتراک گذاشته است؛ دولت مجلس نمایندگان لیبی مستقر در طبرق (در نزدیکی مصر) که با داعش و شبهنظامیان وابسته به القاعده در لیبی میجنگد. در حالی که مصر، عربستان، اردن و امارات از دولت طبرق که سکولارتر است، حمایت میکنند، ترکیه به همراه قطر و سودان اسلامگرایان لیبی را تقویت میکنند.
در همین وضعیت، تسلیحات ترکیه وارد صحنه میشود. به عبارت ساده، قطر به سرمایهگذار اخوانالمسلمین و گروههای رادیکال در سراسر جهان تبدیل شده است و ترکیه هم تامینکننده سلاح آنهاست. هدف ترکیه فقط تقویت گروههای رادیکال برای بیثبات کردن لیبی نیست. از نظر اردوغان، ظهور عبدالفتاح سیسی در مصر توهینآمیز است؛ چرا که ظهور سیسی موجب حذف کنترل اخوانالمسلمین در مصر شد و اردوغان قرادادهای چشمگیر در داخل مصر را از دست داد. یک لیبی اسلامگرا میتواند پناهگاهی برای گروههایی باشد که خودشان را وقف از بین بردن ثبات مصر و بازگرداندن افراطیها به قدرت کردهاند.
الجزایر هم از تحرکات اخیر اردوغان نگران است. الجزایر اطمینان دارد که دستکم بخشی از تسلیحاتی که ترکیه سعی داشت به لیبی قاچاق کند، برای گروههای تروریستی در الجزایر بودهاند.
بعد از آن، باید به گروه بوکوحرام در نیجریه پرداخت. سال ۲۰۱۴ مکالمه یکی از مشاوران ارشد اردوغان با رئیس خطوط هوایی ترکیه منتشر شد که نشان میداد رهبری این خطوط دولتی از قاچاق تسلیحات به نیجریه و احتمالا انتقال به گروههایی نظیر بوکوحرام، نگران است. و قطعا زمانی که گروههای وابسته به القاعده به شمال مالی یورش بردند، یک مقام دولت اردوغان خواستار حضور نیروهای فرانسه و شکست این شبهنظامیان به عنوان تروریستهای واقعی شد.
نقش و رفتار ترکیه همچنان در واشنگتن محل بحث و تبادلنظر است: آیا اردوغان اساسا ضدآمریکایی است؟ آیا چرخش او به سوی روسیه ایدئولوژیک است یا عملیاتی؟ آیا اردوغان قابل اعتماد است که در صورت خروج آمریکا از سوریه، داعش را ریشهکن کند؟ اغلب، ایدئولوژی کشورها همزمان با افزایش فاصله از مرزهایشان به پراگماتیسم تغییر میکند. در چنین شرایطی اقدامات به شدت بیثباتکننده ترکیه پنجرهای به طرز تفکر اردوغان و مسیرهای جدید ترکیه است، نه مثل پلی میان شرق و غرب، بلکه همانند کاتالیستی برای شبهنظامیگری و تروریسم. زمان آن است که واقعیت به رسمیت شناخته شود: ترکیه امروز همانند عربستان سعودی چندین دهه پیش از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ است که حامی رادیکالیسم در عرصه جهانی بود. این درسی است که واشنگتن نادیده گرفته است اما در آفریقا کاملا قابل مشاهده است. از طرف دیگر، در حالی که مقامهای آمریکایی ایران را بابت انتقال غیرقانونی سلاح به لبنان و یمن تنبیه میکنند، ترکیه هم در حال انجام همان کار با اهداف مشابه است.»