محب‌اهری: مردم هنوز من را با کاراکتر معلم کلاس به یاد می‌آورند

خبرگزاری تسنیم: روزی که او را برای تجلیل، دعوت کردم با نهایت فروتنی گفت: ماشین نفرستید، خودم می‌آیم. راهم طولانی نیست، خیابان کردستانم! حالا مگر من چه کار کرده‌ام تجلیل شوم. گفتم بیایید دوستان "صبح جمعه با شما" را دعوت کردم خیلی خوشحال شد. بیوک میرزایی، علیرضا جاویدنیا، داود منفرد و بقیه بچه‌های صبح جمعه را که دید روحیه‌اش عوض شد. چند وقتی او را ندیده بودم خیلی نحیف‌تر و ضعیف‌تر شده بود. انگاری این بیماری سخت، آرام‌آرام او را از ما دور می‌کرد. اما خوشحال بودم دوباره چهره‌اش، دانش هنری‌اش و زبان گویایش را می‌بینیم و می‌شنویم. از او تجلیل کردیم و دوستان "صبح جمعه با شما" هم تصمیم گرفتند به خاطر این اتفاق برایش بخوانند که فیلم این اجرای یادگاری برای مرور خاطره آن روز را به اتفاق می‌بینیم:.

اما "حسین محب‌اهری" در گفتگوی آن روز که در قالب میزگرد تخصصی طنز، برگزار شد به نکات ارزشمندی اشاره کرد؛ ما از او سوال کردیم که "استاد محب‌اهری پیش از این شما را در سریال‌های طنزی مثل «دردسر‌های عظیم» دیده‌ایم که البته شما بر فرهیختگی با درون مایه طنز تأکید داشته‌اید. چطور شد به سری جدید رادیو «صبح جمعه با شما» پیوستید؟ "

بیش از ۲۰ سال پیش بود «صبح جمعه ایرانی» را تجربه کرده بودم. اما فاصله افتاده بود و دوستان خواستند و از اردیبهشت با رادیو «صبح جمعه با شما» شروع کردم. وقتی روز اول رفتم پیش بچه‌ها در حقیقت یک حس خوبی به من القاء کرد و دوستان قدیمی را دیدم برایم خاطرانگیز بود. وقتی دور هم جمع می‌شویم نمایشنامه رادیویی می‌خوانیم برای من خیلی موقعیت دلپذیری است. هنوز هم بنده را با آن معلم تلویزیون می‌شناسند. به رادیو آمدم اولین چیزی که به ذهن نویسندگان و کارگردانان متبادر می‌شد گویا آن مسئله معلم تلویزیون بود و خودش باعث شد این شخصیت هویت پیدا کند و یکی از شخصیت‌های می‌خوانم معلم آن برنامه "مبصر پنج ساله کلاس" است. چرا که آن حسّ برای شنونده یک سابقه ذهنی دارد. یکی هم تازگی‌ها شروع شده از طرف یک نماینده مجلس متن‌ها را می‌خوانم. تمام سعی‌مان این است از نوشته کمک بگیرم برای آن شخصیتی که نویسنده به تحریر نگارش درآورده، اما هنوز به قول بچه‌ها شخصیت‌ها هویت نگرفته و ثبت نشده است. کار باید مسیری را طی کند تا شنونده با این شخصیت‌ها از لحاظ صدا آشنا بشود. چون این معلم را از قبل می‌شناسد فرآیند و شخصیت من در رادیو «صبح جمعه با شما»، روان‌تر و باورپذیرتر شده است.

چند روز قبل از این خبر ناگهانی امروز که برای همیشه استاد حسین محب‌اهری را از دست دادیم و او جان به جان‌آفرین تسلیم کردند به اتفاق دوستان برای عیادت به منزل ایشان رفتیم و گپ و گفتی داشتیم که بخش اول آن در ادامه آمده است و بخش دوم هم به زودی منتشر می‌شود:

"حسین محب‌اهری بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون در پاسخ به تأثیر انقلاب اسلامی بر فرهنگ و هنر ایران با اشاره به چهل سال پیشرفت عرصه‌های سینمایی، تلویزیونی و هنر تئاتر ایران، تصریح کرد: به‌خلاف مسائلی همچون صنعت، کشاورزی، فناوری که با کارشناسی همراه است و از بودجه‌ای که امسال تحت عنوان برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت قائل شدید، انتظار برگشت دارید به‌خلاف این رویه در زمینه فرهنگ و هنر همچنین چیزی امکان‌پذیر نیست. شما فرض کنید یک هزینه‌ای برای عرصه‌های نفتی و کشاورزی اختصاص داده‌اید و منتظر هستید سال بعد براساس محاسبه و آمار حالا یک درصد بالا و پایین که محاسبه شده، بروز و ظهور پیدا کند. برای چیزی مثل فرهنگ و هنر به چنین قاعده‌ای فکر کردن غلط است، یعنی فرض کنید یک جشنواره‌ای مثل جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان در همدان برگزار می‌شود این‌که سال بعد انتظار داشته باشید ده یا صد کارگردان داشته باشید و صد قدم جلو رفته باشید این اشتباه است.

وی افزود: شاید تمام نتیجه یک سال جشنواره، نگاه کودکی باشد که به یک نمایش داشته و ده سال بعد جواب می‌دهد، یعنی ده سال باید بگذرد شما هزینه می‌کنید و جشنواره برگزار می‌شود افراد و سازمان‌های متعدد شرکت می‌کنند، دبستانی‌ها و مدرسه‌ای‌ها پای تماشای این آثار می‌نشینند و از محتوای این جشنواره بهره می‌برند. ده سال باید بگذرد که یک بچه هفت‌ساله‌ای در گوشه‌ای از سالن این جشنواره که معطوف نمایش یا محتوایی از کارگاه‌ها شده، کاری درخشان ارائه بدهد، یعنی هرچه شما سعی کنید در برگزاری ارتباط با مخاطب و مقوله فرهنگ، جشنواره، تئاتر و سینما همه به‌نوعی سرمایه‌گذاری همچون کشاورزی دیم انجام دهند، در واقع شما باید کار کنید نتیجه را به زمان واگذار کنید تا اتفاقی که می‌افتد وقایع پیش‌ِرو و آینده را رقم بزند.

محب‌اهری با ابراز اینکه "فرهنگ و هنر ما در طول این چهل‌سال انقلاب اسلامی نتیجه پرباری داشته است"، گفت: درباره مقوله‌ای مثل فرهنگ و تئاتر در این چهل‌سال ما کارگردانان تلویزیون، سینما و تئاتر داریم که آثار اعجاب‌انگیزی دارند. در زمینه تئاتر کارگردانانی داریم به‌شدت قابل احترامند. این‌ها همان‌هایی هستند طی این سال‌ها به‌اصطلاح بذر‌هایی که ریخته‌اند نتیجه آن بذر‌ها به امثال "کوهستانی‌ها" می‌رسد. در سینما شاهد چند تن از این بذر‌ها بوده‌ام و در زمینه تلویزیون هم قابل توجه است. این‌ها همه نتیجه این نوع سرمایه‌گذاری "تو نیکی کن و در دجله انداز" است که پدید آمده است. در نتیجه این چهل‌سال تلاش فرهنگ و هنر انقلاب اسلامی نتیجه پرباری داشته و نباید این پیشرفت‌ها را فراموش کنیم، گرچه در بخش‌ها و مسائلی به پوچی ختم شد، اما قرار نیست که هرکاری در مقوله فرهنگ و هنر انجام می‌شود سریعاً نتیجه بدهد.

او در بخش دیگری از این گفتگو به اولین همکاری با "اکبر عبدی" در نمایش «سیرک باشکوه جهانی» اشاره کرد و افزود: از همان روز‌های ابتدایی بیماری‌ام دوستان هنرمند به من لطف داشته‌اند و بار‌ها از من عیادت کرده‌اند؛ این نشان‌دهنده همان عطوفت و لطافت در فضای هنر است که هیچ‌گاه همدیگر را در شرایط بحرانی و غم‌انگیز رها نمی‌کنند. یکی از این دوستان اکبر عبدی است که وقتی در بیمارستان به ملاقات بنده آمد مرا یاد اولین تئاتر جدی که با همدیگر در سالن اصلی تئاتر شهر داشتیم انداخت، جایی که «سیرک باشکوه جهانی» روی صحنه رفت و با هنرمندانی، چون سیاوش طهمورث، مرحوم رضا ژیان، فردوس کاویانی، پرویز پورحسینی و خیلی از هنرمندان دیگر این تئاتر را بازی کردیم. از همان روز‌ها هم معلوم بود "اکبر عبدی" یک اعجوبه‌ای در زمینه هنر این مرز و بوم است.

این بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون درباره ارتباط تکنولوژی و توسعه عرصه بازیگری در هنر‌های نمایشی، خاطرنشان کرد: ما از نظر تکنولوژی نمی‌توانیم خدمات به بازیگران‌مان بدهیم که بتوانند آن چیزی را که درست است انجام دهند، مثلاً یک بازیگر خارجی بهترین امکانات و تکنولوژی را در اختیار دارد و بهترین برنامه‌ریزی را انجام می‌دهد، در حالی که ما سخت‌افزار ما اینجا به‌معنای سخت است. اکبر عبدی که من اعتقاد دارم جزو ده بازیگر درخشان سینما در دنیاست اگر چنین تکنولوژی یک بازیگر خارجی در اختیار او باشد این نبوغ هنرمندی در معرض بروز و ظهور بیشتری قرار می‌دهد.

وی تصریح کرد: اینجا بازیگر برای ارائه هنر خود مشمول سفارش‌ها و توصیه‌هایی می‌شود، اما یک هنرپیشه خارجی همه‌چیز در اختیارش و همه در خدمت او هستند، در نتیجه بازیگر کار خودش را بهتر انجام می‌دهند و واقعاً اگر چنین آزادی به بازیگری همچون "اکبر عبدی" داده شود یک اعجابی فراتر از الآنِ این بازیگر سینما و تلویزیون اتفاق خواهد افتاد، البته که بازیگران درخشانی دیگری همچون "رامبد جوان"، "مهران مدیری"، "سیدجواد رضویان" و بازیگران و هنرمندان دیگر داریم که در آسمان هنر این مرز و بوم، چون ستارگانی می‌درخشند. باید برای بروز بیشتر این هنرنمایی‌ها و فرهیختگی‌ها تلاش کنیم تا اتفاقات هنری و آثار بهتری تولید شوند. جالب است بدانید همین ستارگان به‌هنگام بحران و بیماری، دوستانشان را رها نمی‌کنند و همان منش پهلوانی است که در دنیای ما به‌وفور دیده می‌شود، مثلاً بازیگری مثل "علی دهکردی" با آن‌همه مشغله کاری که دارد ساعت ۱۱ شب به بیمارستان می‌آید تا مرا ببیند و من به‌خاطر عوارض دارو حتی چشمانم را نمی‌توانستم باز کنم، یا "اکبر عبدی" ساعت ۱۱ شب؛ این‌ها شایسته احترام است. مسئولین هم به‌مانند شهردار تهران که در همان اولین شب بستری مرا شرمنده کردند. این نوع رفتار‌ها باعث می‌شود من احساس کنم کار‌هایی که در این ۴۵ سال انجام دادم بیراهه نبوده است، اثراتی داشته گرچه هیچ‌گاه به‌دنبال فریاد کار‌هایی که کرده‌ام نبوده‌ام و نیستم، چرا که من به وظیفه هنری خودم عمل کرده‌ام و افتخار می‌کنم برای این ملت فرهیخته، خدمت هنری ارائه بدهم.

جالب است بدانید "محب‌اهری" فعال و کوشا حتی در دوران نقاهت از خودش آثار بزرگ و خاطرانگیزی را به جای گذاشته است. دست به نقدترین اثر او که در جشنواره فیلم فجر هم به نمایش درمی‌آید، "زهرمار" سیدجواد رضویان است. حالا بایستی فردا در پشت کاروان بدرقه تشییع پیکرش با خودمان آن جمله همیشگی‌اش را تکرار کنیم: "من افتخار می‌کنم در خدمت هنر ایران بوده‌ام و به این خدمت می‌بالم. "

مروری بر زندگینامه و خاطراتی که او برای هنر ایران اسلامی به یادگار گذاشت:

حسین محب‌اهری بیست و نهم مهرماه سال ۱۳۳۰ در تهران بدنیا آمد. او لیسانس ادبیات فارسی را از مدرسه عالی ادبیات و زبان‌های خارجی در سال ۱۳۵۸ دریافت کرده‌است. یک دوره آموزش بازیگری در کارگاه نمایش، زیر نظر آربی اوانسیان در سال ۱۳۵۴ دید. بازی در سینما را از سال ۱۳۶۵ با ایفای نقش کوچکی در فیلم رابطه به کارگردانی پوران درخشنده آغاز کرد. او همچنین از سال ۱۳۵۰ به عکاسی تجربی و تئاتر اشتغال داشته‌است. فرحناز منافی ظاهر، بازیگر تلویزیون و سینما، قبلاً همسر او بود.

فیلم‌های سینمایی حسین محب اهری:

۱۳۹۵- سه بیگانه
۱۳۹۴- قشنگ و فرنگ
۱۳۹۲- ساکن طبقه وسط
۱۳۹۱- فرزند چهارم
۱۳۹۰- خوابم می‌آد
۱۳۸۹- گل‌چهره
۱۳۸۷- بیداری
۱۳۸۷- پسر آدم، دختر حوا
۱۳۸۷- وقتی همه خوابیم
۱۳۸۳- اسپاگتی در هشت دقیقه
۱۳۷۴ – عروس کاغذی
۱۳۷۳ – آقای شانس
۱۳۷۳ – راه افتخار
۱۳۷۳ – کاکادو
۱۳۷۳ – روز واقعه
۱۳۷۲ – روز فرشته
۱۳۷۲ – من زمین را دوست دارم
۱۳۷۲ – همسر
۱۳۷۱ – خوش خیال
۱۳۷۰ – اتل متل توتوله
۱۳۷۰ – جیب‌بر‌ها به بهشت نمی‌روند
۱۳۷۰ – سیرک بزرگ
۱۳۶۹ – دو فیلم با یک بلیت
۱۳۶۹ – سفر جادویی
۱۳۶۶ – خارج از محدوده
۱۳۶۶ – محموله
۱۳۶۵ – رابطه

مجموعه‌های تلویزیونی حسین محب اهری:

۱۳۹۷- شب عید بازیگر سعید آقاخانی شبکه یک تابستان ۹۷،
۱۳۹۵- علی‌البدل بازیگر سیروس مقدم شبکه یک (نوروز ۱۳۹۶)
۱۳۹۴- دوردست‌ها بازیگر جواد ارشاد شبکه یک
۱۳۹۵- بیمار استاندارد بازیگر سعید آقاخانی شبکه یک
۱۳۹۴- حالت خاص بازیگر افشین اربابی شبکه نسیم / در نقش صاحب آسایشگاه حالت خاص
۱۳۹۴- معمای شاه بازیگر محمدرضا ورزی شبکه یک / در نقش «عبدالکریم ایادی»
۱۳۹۴- دردسر‌های عظیم ۲ بازیگر برزو نیک‌نژاد شبکه سه
۱۳۹۲- خوب، بد، زشت بازیگر منوچهر هادی پخش در نوروز ۱۳۹۳،
۱۳۹۱- پایتخت ۲ بازیگر سیروس مقدم پخش در نوروز ۱۳۹۲،
۱۳۸۹- تبریز در مه بازیگر محمدرضا ورزی در نقش «ابوالحسن خان شیرازی»
۱۳۸۸- تله‌فیلم «به روح پدرم» بازیگر سید جواد رضویان شبکه یک
۱۳۸۳–۱۳۸۸؛ مختارنامه بازیگر داود میرباقری پخش آن از مهرماه سال ۱۳۸۹ از شبکه یک آغاز شد و در
مرداد ۱۳۹۰ پایان پذیرفت.
۱۳۸۷- مجموعه عروسکی «امین و مینا» بازیگر هنگامه مفید
مریم مصفا نوروز ۱۳۸۸ – شبکه قرآن
۱۳۸۵- راه شب بازیگر داریوش فرهنگ
۱۳۸۳- مجموعه عروسکی «ماجرای تقی‌جان» بازیگر مرضیه محبوب
۱۳۸۱- هیچ‌کس بازیگر حمیدرضا حافظی
۱۳۸۱- بهداشت ۲ بازیگر رسول بابارضا
۱۳۸۰- عشق سال‌های جنگ بازیگر علی بهادر شبکه سه
۱۳۸۰- این قافله عمر بازیگر مهدی علی‌احمدی
۱۳۷۸- سیمای دانش بازیگر
۱۳۷۷- خانواده محبوب بازیگر حسین فرخی
۱۳۷۷- تله‌تئاتر «نیرنگ بازی‌های آقای اسکابن» بازیگر داریوش مؤدبیان
۱۳۷۵- شمایل بازیگر احمد قربانی شبکه یک
۱۳۷۵- برگ سبز بازیگر علی شوقیان شبکه یک
۱۳۷۴- پرده عجایب بازیگر داریوش مؤدبیان بازی در اپیزود «سرقت مسلحانه»
۱۳۷۴- نابغه‌های قرن بیستم بازیگر کارگردان حسین محب‌اهری شبکه سه
۱۳۷۴- ماجرای آقا نوبر نویسنده کارگردان حسین محب‌اهری هر روز از برنامه «سیمای خانواده» شبکه یک پخش می‌شد.
۱۳۷۳- مدرسه ما نویسنده کارگردان هنری ایرج راد حسین محب‌اهری روزبه معصومی کارگردان تلویزیونی: «حسین فردرو» / شبکه یک
۱۳۷۰–۱۳۷۴ این خانه دور است بازیگر بیژن بیرنگ مسعود رسام
۱۳۶۷–۱۳۷۳ شاخه طوبی بازیگر مهدی علی‌احمدی شبکه ۱،
۱۳۶۹–۱۳۷۲ جنگ ادبی-هنری کودک بازیگر نویسنده
کارگردان هنری حسین محب‌اهری شبکه ۱
کارگردان تلویزیونی: «آزاده حکیمی»
۱۳۷۱ صدسال به این سال‌ها بازیگر نویسنده کارگردان هنری فرهنگ مهرپرور
حسین محب‌اهری از برنامه کودک و نوجوان شبکه ۱ پخش می‌شد.
کارگردان تلویزیونی: «اسدالله ایمن»
۱۳۷۰ عطر و گلاب بپاشید بازیگر ایرج طهماسب شبکه اول
۱۳۷۰ هزار برگ و هزار رنگ بازیگر نویسنده کارگردان حسین فردرو
حسین محب‌اهری قطعات کوتاه نمایشی در برنامه کودک شبکه ۱،
۱۳۶۹ چاق و لاغر و مأمور سوم بازیگر امیر قهرایی شبکه ۲،
۱۳۶۸ مسابقه تلویزیونی «هتل پرستاره» بازیگر ایرج طهماسب در نوروز ۱۳۶۹ از برنامه کودک شبکه ۱ پخش شد.
۱۳۶۸ ق. مثل قلقلک بازیگر نویسنده
کارگردان حسین محب اهری شبکه ۱،
۱۳۶۶ این شرح بی‌نهایت بازیگر اسماعیل خلج
حمید حمزه کارگردان تلویزیونی: «بیژن صمصامی» و «شهریار بدیعی»
۱۳۶۶ تله‌تئاتر «ماجرا‌های رونالد و مادرش» بازیگر حسین پناهی کارگردان تلویزیونی: «شیرین جاهد»
۱۳۶۶ باجناق‌ها بازیگر داریوش مؤدبیان کارگردان تلویزیونی: «حسین فردرو»
۱۳۶۶ گلدان‌ها و آفتاب بازیگر حسین پناهی بازی در اپیزود «فرقون»
کارگردان تلویزیونی: «شیرین جاهد»
۱۳۶۵ شاگرد اولی‌ها بازیگر غلامحسین لطفی شبکه ۲،
۱۳۶۵ کوچ عاشقان بازیگر علاءالدین رحیمی کارگردان تلویزیونی: «مسعود فروتن» و «مهتاج نجومی»
۱۳۶۵ پایان شب سیه بازیگر حبیب دهقان‌نسب
۱۳۶۴ بوعلی سینا بازیگر کیهان رهگذار شبکه ۲،
۱۳۶۴ طنزآوران جهان بازیگر داریوش مؤدبیان حسین فردرو
۱۳۶۳ محله بهداشت بازیگر داریوش مؤدبیان کارگردان تلویزیونی: «حسین فردرو»
۱۳۶۳ سربداران بازیگر محمدعلی نجفی شبکه ۱،
۱۳۶۲ تله‌تئاتر «ماه‌پنهان است» بازیگر خسرو شایسته کارگردان تلویزیونی: «مسعود فروتن»
۱۳۶۲ از نوع بسازیم بازیگر مینا تقوی شبکه ۲،
۱۳۶۱ محله برو بیا بازیگر داریوش مؤدبیان اولین بار در سال ۱۳۶۲ از شبکه دوم (پنجشنبه‌ها) پخش
شد.

تئاتر:

خسیس، اثر مولیر، به کارگردانی مریم کاظمی

مجلس شبیه در ذکر مصایب استاد نوید ماکان و همسرش مهندس رخشید فرزین