چرایی ضرورت بهره‌مندی از سیره حضرت زهرا(س) در نظام تابع و متبوع

حجت‌الاسلام و‌المسلمین حسن ناصری‌پور، رئیس انجمن مطالعات خانواده در کشور، در گفت‌وگو با ایکنا؛ به روند الگوپذیری و الگودهی در میان نسل جوان کشور پرداخت و بیان کرد: در نظام تابع و متبوع بهترین نظام را قرآن کریم معرفی کرده است. بنابراین در شرایط امروز جهان که افراد در معرض انبوه اطلاعات قرار دارند، بهتر است به جای معرفی الگو، به بیان شرایط یک الگوی بهینه و روش‌های انتخاب بپردازیم. در چنین شرایطی افراد مقاومت نمی‌‌کنند و با توجه به اطلاعاتی که کسب کرده‌اند، موفق می‌شوند برای خود الگویی شایسته انتخاب کنند.

وی با بیان اینکه خداوند متعال در قرآن کریم کسانی را که از ظن و گمان‌های بیجا پیروی می‌کنند، نکوهش می‌کند، اظهار کرد: خداوند با آیه مبارکه «إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا یَخْرُصُونَ» به انسان‌ها یادآوری می‌کند که تبعیت از ظن و گمان، باطل و اشتباه است، چرا که هم اثر وضعی بر انسان دارد و هم افراد را به رفتارهای انحرافی می‌کشاند. همچنین تبعیت از هوای نفس نیز مذموم شمرده شده است چرا که انسان را از راه درست بازداشته و بر زمین می‌زند.

وی با اشاره به آیه 21 سوره مبارکه نور که می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَاتَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ وَمَنْ یَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ فَإِنَّهُ یَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ؛ اى کسانى که ایمان آورده‌اید پاى از پى گام‌هاى شیطان منهید و هر کس پاى بر جاى گام‌هاى شیطان نهد [بداند که] او به زشتکارى و ناپسند وامى‌دارد» اظهار کرد: از دیگر مواردی که در نظام تبعیت در قرآن کریم مذموم برشمرده شده، به دنبال گام شیطان گام برداشتن است.

حجت‌الاسلام ناصری‌پور تبعیت از شهوت و امر فرعون و طاغوت زمان را از دیگر مؤلفه‌هایی خواند که قرآن کریم برای هدایت و ارائه مسیر صحیح پیش روی بندگان قرار داده است و گفت: در مقابل قرآن کریم تبعیت از کسانی را که در مسیر کمال و تکامل هستند بیان می‌کند، همان‌هایی که در برابر هدایتشان اجری نیز از افراد طلب نمی‌کنند «قُل لا أَسئَلُکُم عَلَیهِ أَجراً إِلاَّ المَوَدَّةَ فِی القُربى‏؛ ای پیامبر! بگو من هیچ پاداشى از شما بر رسالت درخواست نمى‌کنم». این افراد خود هدایت شده‌اند و در نقطه کمال هستند و اطاعت از آنان نیز رشد و بالندگی را به دنبال دارد. «قالَ لَهُ مُوسى‏ هَلْ أَتَّبِعُکَ عَلى‏ أَنْ تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْداً موسی به او گفت: آیا تو را پیروی کنم به این [شرط] که مرا از آنچه آموخته‌ای، کمالی بیاموزی؟»

کثرت‌گرایی چالش الگوگیری

وی پس از بیان شاخص‌ها به برخی اشکالات مطرح در زمینه الگوگیری اشاره و بیان کرد: اولین مشکل در این میان کثرت‌گرایی است. برخی افراد با مشاهده کثرت یک موضوع در پی آن می‌روند، در صورتی‌ که قرآن کریم پیروی بدون تفکر و تعقل را جایز نمی‌داند و این در حالی است که در تاریخ اسلام، مسلمانان بارها به خاطر عدم رعایت این مهم دچار خسران شده‌اند که برای مثال می‌توان به ماجرای بیعت با خلیفه اول اشاره کرد. برخی افراد پس از رسیدن به شهرت در زمینه‌ای خاص، به خود اجازه می‌دهند در هر زمینه‌ای ابراز نظر کنند و افراد را به بیراهه بکشانند.

رئیس انجمن مطالعات خانواده در کشور به شخصیت حضرت زهرا(س) که خود الگو و حجت برای ائمه اطهار(ع) است پرداخت و گفت: روایت‌هایی که از زندگی این بانوی بزرگ در ابعاد عبادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی وجود دارد نشان می‌دهد که می‌توان آن را به منزله الگویی برای تمام ابعاد زندگی مورد اقتدا قرارداد، چرا که رسول اکرم(ص) خطاب به ایشان می‌فرمایند: «اى فاطمه(س) بهترین پیامبران از ماست و آن پدر توست و بهترین اوصیا از ماست و آن شوهر توست و بهترین شهیدان از ماست که آن حمزه سیدالشهداء عموى پدر توست و از ما شهیدى است که او را در بهشت دو بال است که به وسیله آن در بهشت بهر کجاى که بخواهد پرواز می‌کند و آن جعفر پسر عموى پیامبر توست و از ما دو سبط پیامبر این امت‌اند که سید جوانان اهل بهشتند و آن حسن و حسین دو پسر تو هستند و قسم به آنکس که جانم در دست اوست مهدى این امت از ماست و او از فرزند توست.»

وی با تأکید بر اینکه عالی‌ترین جریان فکری، عملی و منظومه فکری توحیدی در وجود حضرت زهرا(س) متبلور شده است، تصریح کرد: از جمله خصایصی که می‌تواند ثابت کند حضرت زهرا(س) را می‌توان به منزله الگو مدنظر قرار داد، ادب ایشان است. ادب ماحصل فهم درونی برای ایجاد رفتار بیرونی انسان است و تمام اخلاقیات و فضیلت‌ها را به رفتار منجر می‌کند. حضرت زهرا(س) از روی ادب پیامبر(ص) را رسول خدا می‌خواندند، اما ایشان خواستند که وی را ابوک بنامند.

حجت‌الاسلام ناصری‌پور به نگاه رحمانی حضرت زهرا(س) و دستگیری ایشان از همسایگان اشاره و بیان کرد: حضرت زهرا(س) در دوران حیات پیامبر(ص) و بعد از آن و در عهد خلافت، زندگی سیاسی و اجتماعی با قدرتی از خود به نمایش گذاشتند. حضور ایشان در خانه، خطبه فدکیه و حتی گریه‌های ایشان درس مبارزه بود. همچنین تعصب‌شکنی از ویژگی‌های بارز حضرت زهرا(س) است، به طوری که حضرت نظام جاهلیت را بر هم زدند.

وی با بیان اینکه زندگی روزمره حضرت زهرا(ص) می‌تواند برای نقش‌های مختلف مادری، همسری، دختری، مبارز بودن، تحت ظلم قرار نگرفتن، اجتماعی بودن و ... الگو باشد، گفت: امروز برای الگودهی نیازی نیست از یک سازمان و نظام خاص سخن به میان بیاوریم. با فراگیر شدن فضای مجازی و عصر ارتباطات هر فردی که دغدغه فرهنگ و ترویج فرهنگ اهل‌بیت(ع) را دارد می‌تواند به میدان بیاید و صرفا به ارائه شاخص‌های الگو بپردازد. همین بیان شاخص‌ها افراد را برای انتخاب کمک و الگوهای جعلی را مشخص می‌کند.

وی در پایان یادآور شد: امروز یک ناتوی فرهنگی عظیم به راه افتاده است و رفتارهای سلیقه‌ای راه به جایی نمی‌برد. در این میان باید به نگاه و بیان قرآن توجه کرد تا بتوان راه را از بیراهه شناخت، در غیر این صورت یک روز برای دلخوشی جوانان از حجاب اختیاری دم می‌زنیم و روز دیگر از هم عهدی با شهدا وامی‌مانیم. مشکلات فرهنگی رایج در کشور اگر چه در شأن نظام جمهوری اسلامی ایران نیست، اما چنانکه برخی بیان می‌کنند ومدعی هستند نیز به بحران تبدیل نشده است و صرفاً نیاز به جهادی همگانی برای ارائه الگو دارد.

انتهای پیام