ترجمه آثار خوب، جبهه فرهنگی انقلاب را تقویت می کند

«امیر سیاه پوش» در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، با بیان اینکه آنچه در چارچوب اندیشه دینی و انقلاب مورد پذیرش واقع شده مولفه ارتباط است، گفت: ما باید برای اخذ علم از هر نقطه ای تلاش کنیم، اگر کشورها و ملت هایی با زبان ها و فرهنگ های دیگر به تولیدات علمی در خور و روشمندی می رسند که می تواند مسایل گوناگون را پاسخگو باشد باید به آن سمت برویم و از آنان این مطالب را اخذ کنیم.

استاد دانشگاه معارف اسلامی قم ادامه داد: این نوع اقتباس از این جهت است که جامعه بشری به ویژه در عرصه جدید در حوزه تحقیق پرتکاپو است و به دنبال پاسخ به مسایل اجتماعی و فرهنگی بوده و در حوزه های مختلف تلاش های بسیار خوبی کرده است، در نتیجه کارهای ارزشمندی انجام شده که ترجمه این آثار می تواند راهگشا باشد، از سوی دیگر ترجمه از بُعد تولید روش های مناسب برای تحقیق، ذاتا امری ضروری است مگر آنکه بگوییم قصد بر این داریم که در تمامی حوزه ها از صفر شروع کنیم.

وی با اشاره به ظرفیت های گسترده ای که ترجمه در حوزه علم دارد، گفت: با این وجود باید به سمت تولید برویم و باور داشته باشیم که ما هم توانمندی هایی داریم و گذشته از آنکه پیشینه تمدنی قوی در تولید علم داریم می توانیم و قابلیت داریم که در این عرصه به پیشرفت برسیم. از سوی دیگر ما اسلام را داریم که برنامه جامع زندگی است و در هر عرصه ای راهگشا است.

سیاه پوش تاکید کرد: در عرصه های مختلف سیاسی و اجتماعی می توان از تجربیات دیگران استفاده کرد اما تجربیات دیگران مبتنی بر مسایل دیگر است، ما باید به قرآن، مستندات روایی و دینی برگردیم و کارهای جدیدی را تولید کنیم که هم متناسب با ارزش های دینی باشد و هم نیازهای جامعه خودمان را پاسخ دهد و این مطلوب ماست، لذا همزمان با ترجمه و اقتباس از دیگران باید به تولید کارهای نو با رویکرد اسلامی و بومی بپردازیم.

این محقق در مورد سرقت های علمی که در قالب هایی همچون ترجمه در میان برخی افراد دیده می شود، گفت: یکی از عواملی که سبب شکل گیری این قصه دردناک شده تاکید بر مدرک گرایی است، وقتی دانش به عنوان امری که ارزش حقیقی و ذاتی دارد تبدیل به ابزار می شود نتیجه ای جز این را شاهد نخواهیم بود. علم به ما هو علم ارزشمند است اما این امر بعضا در ادبیات علمی جامعه دیده نمی شود و گفتمان جامعه به سمتی می رود که علم به ابزاری برای مطامع مختلف تبدیل شود، برای مثال فرد مدرکی بگیرد و بر اساس آن مدرک بتواند در جایگاه شغلی بهتری بایستد؛ در نتیجه وقتی قصد تدوین و نگارش رساله می کند اصلا توجهی به محتویات آن ندارد و می گوید می خواهم فقط مدرک را بگیرم و جایگاه شغلی ام را ارتقا بدهم پس مهم نیست که روی محتوای رساله ام چه قدر کار کنم.

وی ادامه داد: چنین نگاهی سبب می شود که فرد موضوع مورد پژوهش را به درستی مورد کاوش قرار نداده و صرفا از مطالب دیگران گرته برداری و گاه دزدی می کند، لذا یکی از عمده دلایل سرقت های علمی می تواند به عدم ارزش گذاری بر حقیقت علم باشد. به نظر می رسد اگر برخوردهای قانونی مناسبی صورت گیرد و به عنوان جرم به این کار نگاه شود دیگر شاهد این ماجراها نخواهیم بود یا دست کم از شدت ان کاسته خواهد شد.

سیاه پوش در مورد جایگاه ترجمه های علمی در بلوغ سیاسی چهل ساله انقلاب اسلامی، بیان کرد: دنیا پر از تولیدات مختلف است، نباید اجازه دهیم سرمایه و استعدادهای کشور که توان ترجمه دارند مصروف کارهایی شوند که ارزش نداشته و حتی ضدارزش محسوب می شوند. در چهل سالگی انقلاب باید رویکردی برنامه ریزی شود که استعدادهای ما به سمت ترجمه آثار خوب غربی بروند. قطعا اگر آثار قابل قبولی ترجمه شود می تواند به تقویت جبهه فرهنگی انقلاب کمک کند.

وی در مورد تاثیر مثبت یا منفی رویکرد ترجمه در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، خاطرنشان کرد: بناست که منطق پیشرفت ما مبتنی بر آرمان ها و ارزش های اسلامی شکل بگیرد. قاعدتا پایه کار باید تولید نظریه و منطق مبتنی بر ارزش های اسلامی باشد.

سیه پوش در پایان یادآور شد: بنابر این، در چنین عرصه ای ترجمه چندان نمی تواند نقش آفرینی کند، البته از یک جهت می تواند کمک کار باشد، مثلا کشورهای مسلمانی هستند که ما می توانیم برخی آثار آنها را که زمینه انتقال فرهنگی را فراهم می کند ترجمه کنیم و در مسیر توسعه مناسب از آن استفاده کنیم اما واقعیت این است که کشورهای اسلامی از این جهت عقب ماندگی جدی دارند و بیشتر به تولیدات ما و ترجمه آثار منتشر شده در ایران محتاجند.

پایان پیام/248