عرضه گوشی های توقیفی هم بازار موبایل را آرام نکرد

رئیس کل گمرک کشور گفت تعداد زیادی از گوشی های توقیفی به بازار عرضه شده و باقی‌مانده آن‌ها نیز تا پایان سال ترخیص خواهد شد، اما بازار موبایل همچنان ملتهب است.

قیمت گوشی های موبایل از تابستان امسال به میزان چشمگیری افزایش پیدا کرد که ملتهب شدن بازار موبایل را به همراه داشت. از طرفی یکی از سیاست‌های دولت برای تامین نیاز بازار موبایل اعطای چندین میلیون دلار ارز 4200 تومانی به واردکنندگان رسمی گوشی های موبایل بود، اما به دلیل تخلف برخی از واردکنندگان و باز بودن پرونده‌های قضایی آن‌ها، تعدادی زیادی از گوشی های توقیفی همچنان منتظر دریافت مجوز ترخیص هستند. البته در روز گذشته رئیس کل گمرک کشور از ترخیص بسیاری از این گوشی‌ها خبر داد.

ترخیص گوشی های توقیفی

رئیس کل گمرک کشور در پاسخ به این سوال که چه زمانی 600 هزار دستگاه تلفن همراه توقیفی به بازار عرضه می‌شوند، عنوان کرد در حال حاضر تعداد زیادی از گوشی های توقیفی به بازار عرضه شده‌اند و باقی‌مانده آن‌ها نیز تا پایان سال ترخیص خواهند شد. اما رئیس کل گمرک کشور در حالی چنین اظهارنظری را بیان می‌کند که هنوز قیمت گوشی های موبایل در بازار کاهش پیدا نکرده است.

اخیرا محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات عنوان کرده بود برای ترخیص کالاهای وارداتی بدون تخصیص ارز رسمی یا دولتی، دستورالعمل نحوه ترخیص آن‌ها از گمرک در دولت تصویب شده است؛ در واقع برای ترخیص 600 هزار گوشی موبایل توقیف شده در گمرک دیگر موانعی وجود نخواهد داشت. از سویی 120 هزار دستگاه تلفن همراه که توسط مقام‌های قضایی توقیف شده بودند نیز در اسرع وقت تعیین تکلیف خواهند شد و در روزهای آینده به بازار عرضه می‌شوند.

پس از اظهارنظرهای وزیر ارتباطات، انتظار می‌رفت بازار تلفن همراه آرام شده و به ثبات برسد، اما در حال حاضر قیمت‌ها بسیار بالا بوده و مشتریان قدرت خرید آن‌ها را ندارند. از سویی برخی از کارشناسان علت افزایش قیمت گوشی های موبایل را علاوه بر افزایش نرخ ارز، نبود کالا در بازار عنوان کردند.

بازار ثانویه ارزی سامانه نیما از مردادماه 97 تعمیق شده و بسیاری از کالاهای مصرفی از جمله تلفن همراه از همین بازار تامین ارز می‌شوند. در سامانه نیما نرخ دلار حدود 8 هزار تومان است، اما در بازار گوشی های موبایلی عرضه می‌شوند که قیمت نهایی آن‌ها برای مشتریان با نرخ تامین ارز در سامانه نیما تفاوت دارد.

در حال حاضر پرونده بیش از 20 شرکت متخلف در رابطه با تخلف‌های ارزی در دستگاه‌های قضا کشور بررسی شده است. البته به جز آن‌ها برخی از واردکنندگان رسمی برای واردات گوشی های موبایل از ارز حاصل از صادرات استفاده می‌کنند، اما چنین روش‌هایی به بازار موبایل کمکی نکرده و قیمت تلفن همراه کاهش پیدا نکرده است.

شرایط واردات گوشی های مسافری چگونه است؟

بسیاری از فعالان حوزه تلفن همراه بر این باورند که موضوع واردات گوشی های موبایل از طریق مسافری به عنوان چالش این حوزه شناخته می‌شود. در حال حاضر برای برطرف کردن مشکلات این چالش تدبیری اندیشیده نشده است و در واردات گوشی های مسافری همچنان تخلف صورت می‌گیرد. البته رئیس کل گمرک عنوان کرد بخش زیادی از گوشی های توقیفی به بازار عرضه شده، اما با وجود واردات گوشی های مسافری، بازار موبایل هنوز به تعادل نرسیده است.

در واقع واردات گوشی های مسافری برای سودجویان منافع زیادی دارد؛ برای مثال واردکنندگان می‌توانند مالیات بر ارزش افزوده را از مشتریان دریافت کنند. همچنین واردکنندگان گوشی های مسافری از معافیت 80 دلاری برای هر گوشی و 4 درصد عوارض واردات کمتر بهره می‌برند، اما سودجویان تعداد زیادی از گوشی های موبایل را به ازای هر پاسپورت وارد کشور می‌کنند.

واردات گوشی های مسافری چگونه به بازار آسیب می‌رساند؟

زمانی که وارکنندگان رسمی با ارز 4200 تومانی کالا را از گمرک ترخیص می‌کنند باید مالیات بر ارزش افزوده را به همراه سایر هزینه‌ها به گمرک پرداخت کنند و این هزینه‌ها به خصوص هزینه مالیات بر ارزش افزوده را از مشتری نهایی دریافت خواهند کرد؛ بنابراین هنگام قیمت‌گذاری، قیمت کالا با مالیات بر ارزش افزوده جمع می‌شود، اما در روش واردات گوشی های مسافری، واردکننده از تخقیف 80 دلاری واردات و معافیت 4 درصدی عوارض مالیات بر ارزش افزوده برخوردار می‌شود که چنین موضوعی تعادل بازار موبایل را مختل می‌کند.

سرانجام واردکنندگان گوشی‌ های مسافری، بازار موبایل را در اختیار می‌گیرند و به نوعی واردکننده رسمی به تدریج از چرخه بازار حذف می‌شود. به طور کلی تا چالش های واردات تلفن همراه برطرف نشود، بازار متعادل نخواهد شد.