در چهل سالگی انقلاب، چه رمان‌هایی بخوانیم؟

مجله مهر: انقلاب اسلامی ایران به عنوان یکی از مهمترین رخدادهای قرن حاضر تلقی می‌شود که سبب تحولاتی زیادی در زمینه اندیشه و ایدئولوژی شده است. تاکنون نویسنده های زیادی پژوهشهایی را در زمینه انقلاب انجام داده‌اند. حالا چندسالی است که روزهای انقلاب و اتفاقات پیرامونش به یکی از ژانرهای رمان نویسی در ایران تبدیل شده است. در ادامه این گزارش چند آثار برتر از سوی منتقدین و مردم را معرفی می‌کنیم که روایت های متعددی از آن روزهای انقلاب اسلامی را در قالب رمان روایت می‌کند.

مفتون و فیروزه

«مفتون و فیروزه» رمانی است دو جلدی که به تعبیر نویسنده، می‌توان آن را تاریخ خصوصی ملت ایران در قالب داستان و رمان پنداشت و جدای از آن می‌شود به سادگی و با اطمینان خاطر عنوان داشت که این رمان و آنچه به عنوان سیر داستانی در آن یاد می‌شود چیزی بیشتر از تاریخ خصوصی و شناسایی پرده‌ای مغفول و ناشناخته از تاریخ انقلاب است که برای نخستین بار از زاویه دید فعالان فرهنگی و نه سیاسی روایت می‌شود. این کتاب از آثار سعید تشکری است.

لحظه‌های انقلاب

کتاب لحظه‌های انقلاب به شکل گزارش نویسی است و به معنای واقعی تلفیقی از روایت و قصه نویسی دارد و نکته قوی که در این کتاب مشاهده می‌شود نزدیک بودن به واقعیات است. این کتاب مستندگونه‌ای است از لحظه های اسطوره ای انقلاب مردم ایران که نویسنده با تمام گوشت و خون و عصب خود شخصا آن را آزموده است. مرحوم محمود گلاب‌دره‌ای نویسنده این اثر سعی کرده با حفظ امانت و صداقت، تا آنجا که خود ناظر عینی حوادث بوده وقایع انقلاب را نقل کند. گفتنی است این کتاب همه انقلاب نیست و پیش از ۱۷ شهریور و تا انتصاب بازرگان ادامه دارد و تصویرسازی زیبایی دارد که ما را به آن روزگاران می‌برد.

شاه کُشی

این رمان داستانی درباره انقلاب اسلامی است و به ماجرای انتقام یک پسر قمی که پدرش را در سال ۴۲ در ماجرای فیضیه از دست داده می پردازد. این پسر تاریخ خوانده و می خواهد در جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاه را در تخت جمشید ترور کند. او از طریق دایی خود که مسئول حفاظت آنجا است به آنجا راه پیدا می کند و در این مسیر یک سری اتفاقات می‌افتد. در این اثر تصویری از خانواده ای که در دیکتاتوری محمدرضا پهلوی زندگی می‌کرده‌ و از هم پاشیده را به تصویر در آورده است. در واقع این رمان مرثیه ای برای زیستن در حکومت پهلوی است... رمان «شاه کُشی» به قلم ابراهیم اکبری دیزگاه در ۲۵۶ صفحه از سوی نشر شهرستان ادب روانه بازار کتاب شده و تاکنون موفق به کسب جوایز متعددی شده است.

سال گرگ

«سال گرگ» اثر جواد افهمی، رمانی خواندنی با دو زاویه دید است که به واکاوی درونیات و روابط اعضای رده بالای سازمان منحوس مجاهدین خلق می‌پردازد. این اثر به شخصیت هایی چون مجید شریف واقفی و تقی شهرام بسیار نزدیک می‌شود و دو مسیر متفاوت در مبارزه بر علیه پهلوی را به تصویر می‌کشد.

این رمان علی‌رغم این که جایزه داستان انقلاب را نیز از آن خود کرد، مدت زیادی در اداره کتاب وزارت ارشاد در رفت و برگشت و منتظر دریافت مجوز بود و حتی یک بار نیز به صورت کامل توقیف شد!

ترکه‌های درخت آلبالو

«ترکه‌های درخت آلبالو» اثر اکبر خلیلی، ادای دینی به روزهای غرور آمیز انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و به ویژه حماسه سازان آن دوران است که همه زندگی خود را فدای دین، آرمان های انسانی و سرزمین مادری خود کردند.

ماجراهای داستان این اثر به همان سال های اولیه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، درگیری‌های عناصر ضد انقلاب در کردستان و سرانجام ماه های اولیه شروع جنگ تحمیلی مربوط است. خواننده در این اثر با سرهنگ حمید رضا مدنی، فرمانده حکومت نظامی یکی از مناطق تهران آشنا می شود که چنده ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی دستگیر شده و منتظر است حکم تیربارانش صادر شود. او کودکی اش را در خانواده ای مذهبی سپری کرده است. وقتی پسری کوچک بود، پدرش قصد داشته او را به دلیل برداشتن دو اسکناس ده تومانی از صحن حرم شاه عبدالعظیم با ترکه‌های آلبالو تنبیه کند. اگرچه در جنگ ظفار نیز شرکت داشته اما هرگز دستش به خون بی گناهی آلوده نشده است.

علاوه بر این رمان گرگ سالی و رمان سیاه چمن از آثار مرحوم امیر حسین فردی، عاشقی به سبک ون‌گوگ اثر محمدرضا شرفی و کتاب‌های آه با شین و شاه بی‌شین اثر محمدکاظم مزینانی از جمله رمان‌هایی هستند که در سال‌های اخیر به قلم تحریر در آمده و روزهای ملتهب انقلاب اسلامی و دوران سیاه پهلوی را روایت می‌کنند که خواندن آنها در چهل سالگی انقلاب اسلامی خالی از لطف نیست.