رفتار دوگانه وزارت علوم برای کیفی سازی مراکز دانشگاهی غیردولتی

براساس تازه‌ترین اظهارات وزیر علوم، تحقیقات و فناوری حدود ۷۰ مرکز دانشگاهی غیر انتفاعی در کشور به دلیل عدم رعایت شاخص‌ها و استاندارد‌های ارائه شده در نتیجه‌ی ارزیابی‌های این وزارتخانه تعطیل شدند.

به گزارش «تابناک»، محمد غلامی در تشریح این اقدام وزارت علوم برای تعطیلی این حجم از مراکز غیرانتفاعی اعلام کرد که دانشگاه‌های غیر دولتی به شرط رعایت استاندارد‌ها و شاخص‌های وزارت علوم تحقیقات فناوری مورد حمایت این وزارتخانه قرار می‌گیرند و در غیر این صورت تعطیل می‌شوند.

آمار بالای تعطیلی مراکز دانشگاهی غیرانتفاعی که از سوی وزیر علوم مطرح شده در حالی است که در مهر ماه سال جاری، نایب رئیس اتحادیه دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی اعلام کرد که حدود ۱۰ دانشگاه و موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی در سراسر کشور تعطیل شده است و اجرای سیاست کیفی سازی را دلیل اصلی تعطیلی این واحد‌های آموزشی معرفی کرد.

اما جدا از تفاوت چشمگیر میان آمار منتشر شده از سوی وزیرعلوم و مقام مسئول اتحادیه دانشگاه‌های غیرانتفاعی که نشان دهنده نبود هماهنگی میان مسئولان آموزشی کشور است، آمار چشمگیر و زیاد تعطیلی ۷۰ مرکز آموزشی می‌تواند نشان از سختگیری مسئولان وزارت علوم نسبت به این مراکز دانشگاهی باشد.

به گفته مسئولان ارشد وزارت علوم، هر ساله تمام واحد‌های غیر دولتی یا غیر انتفاعی از سوی این وزارتخانه مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و براساس شاخص‌های مورد بررسی درباره فعالیت یا عدم فعالیت آن‌ها تصمیم گیری می‌شود. در این میان از بهمن ماه سال گذشته، گام‌های محکمی هم برای تجمیع و ساماندهی مراکز آموزشی کم متقاضی و بی کیفیت برداشته شده است که این اقدامات در بهبود کیفیت آموزش در دانشگاه‌ها موثر باشد، اما سوال این است که این اقدامات درباره تمام دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی به درستی اجرایی می‌شود؟ به عبارت دیگر آیا برخورد وزارت علوم با تمام دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی برای بررسی شاخص‌های کیفی یکسان است؟

نگاهی به توقف یا ممنوعیت فعالیت مراکز دانشگاهی مختلف می‌تواند در حل این ماجرا راهگشا باشد.

براساس تازه‌ترین آمار منتشرشده از سوی وزارت علوم در راستای کیفی سازی دانشگاه‌ها و تجمیع مراکز کوچکتر، ۷۰ موسسه غیرانتفاعی از مجموع ۳۰۹ مرکز تعطیل شدند که سهمی حدود ۲۲ درصد از مراکز دانشگاهی غیرانتفاعی را شامل می‌شود؛ در واقع یک پنجم دانشگاه‌های غیرانتفاعی در همین راستا تعطیل شدند.

وضعیت درباره مراکز علمی کاربردی به جهاتی بغرنج‌تر به نظر می‌رسد چراکه از مجموع ۹۵۳ مرکز علمی کاربردی در کشور، طی سال گذشته و سالجاری بیش از ۳۰۰ مرکز تعطیل شدند که حدود یک سوم از مراکز این دانشگاه‌ها در کل کشور را در بر می‌گیرد، اما واقعیت این است که تعطیلی این مراکز تنها مشمول مراکز وابسته به دستگاه‌های دولتی بوده نه بیشتر.

در نهایت بررسی وضعیت دانشگاه‌های پیام نور، فنی حرفه‌ای و آزاد نشان می‌دهد که سهم مراکز تعطیل شده این دانشگاه‌ها رقم قابل ملاحظه‌ای نیست. در واقع کیفی سازی در سایر دانشگاه‌ها (به جز غیرانتفاعی) با ملایمت اجرایی شده است. به عنوان نمونه از سال ۹۱ تاکنون تنها ۵۳ واحد از مراکز دانشگاه پیام نور از ادامه فعالیت منع شده اند که سهمی حدود ۱۱ درصد از کل مراکز این دانشگاه را شامل می‌شود.

بررسی آمار تعطیلی مراکز علمی کاربردی، غیرانتفاعی، پیام نور و ... نشان می‌دهد که وزارت علوم بر مراکز دانشگاهی غیرانتفاعی تمرکز کرده است و بحث کیفی سازی و بررسی شاخص‌های کیفی را در این مراکز با جدیت بیشتری دنبال می‌کند، این درحالی است که بررسی وضعیت آموزشی برخی واحد‌های دانشگاه‌های آزاد، پیام نور و فنی حرفه‌ای و نارضایتی دانشجویان این واحد‌ها از وضعیت آموزش این مراکز دانشگاهی می‌تواند دلیل محکمی برای توقف فعالیت این واحد‌ها باشد، اما به نظر می‌رسد که وزارت علوم شمشیر را فقط برای مراکز غیرانتفاعی از رو بسته شده و قرار بر این است که کیفی سازی بیش از همه در این مراکز اجرایی شود.

رفتار دوگانه وزارت علوم تحقیقات با مراکز غیردولتی در شرایطی است که شاخص‌های مورد نظر برای ارزیابی وضعیت علمی دانشگاه‌ها یکسان است و برهمین اساس نباید شاهد تناقض در برخورد با مراکز غیرانتفاعی، پیام نور، مراکز علمی کاربردی و ... باشیم، اما آمار‌های رسمی منتشر شده و موضع گیری مسئولان وزارت علوم درباره دانشگاه‌های غیردولتی حکایت از وجود این تناقض دارد.

البته ناگفته نماند که کیفی سازی دانشگاه‌ها و ساماندهی مراکز دانشگاهی اقدام مثبتی است، اما این اقدام باید به طور یکسان و با جدیت درباره تمام مراکز آموزشی دانشگاه پیام نور، غیرانتفاعی، علمی کاربردی، فنی حرفه‌ای و ... اجرایی شود و این گونه نباشد که سیاست کیفی سازی فقط در مراکز آموزشی غیرانتفاعی عملیاتی شود و اعمال این تصمیم درباره سایر مراکز آموزشی به صورت کج دار و مریز انجام شود.