میرکریمی با «قصر شیرین» به اوج بازگشت

فیلم «قصر شیرین» نهمین ساخته رضا میر کریمی در سی‌و هفتمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. در خلاصه داستان دوخطی این فیلم آمده است : « جلال مرادی 42 ساله در تصادف خانواده‌ای را به قتل می‌رساند اما تصادف او در دادگاه غیر عمد شناخته می‌شود.

او پس از گذراندن دوران زندان، همسر و فرزندانش را ترک کرده و به شهری دیگر می‌رود اما پس از دو سال به شهرش بازمی‌گردد زیرا زنش دچار مرگ مغزی شده است».

اگر شما پیش از تماشای اثر این خلاصه دوخطی را نخوانده باشید،در20 دقیقه اول فیلم ، کنجکاوانه روابط و دیالوگ بازیگران را دنبال می‌کنید تا متوجه شوید که داستان از چه قرار است و درگیری لفظی این افراد بر سر چیست و چرا یک پدر نسبت به دو فرزندش این میزان بی‌تفاوت است! رضا میر کریمی به همراه دو نویسنده مستعد -محسن قرایی و محمد داودی -فیلمنامه‌ای درست و بدون لکنت در دست داشت که باعث شد با ساخت «قصر شیرین» ما را به یاد آثارش در اواسط دهه 80 و دوران اوج فیلمسازی‌اش بیندازد. میر کریمی با ساخت فیلمی خارج از فضای محدود آپارتمان و شهر، این بار برای روایت داستانش به یاسوج رفته و قصه را در ماشینی با عنوان «شرکت» نقل می‌کند.

«قصر شیرین» با یک شروع جالب ابتدا به تماشاگر تلنگر می‌زند که چرا یک پدر حاضر نیست حضانت دو فرزندش را بر عهده بگیرد و پس از سال‌ها که آن‌ها را می‌بیند بسیار بی‌تفاوت است. اما در ادامه با تعریف درست داستان، پدر در فضایی قرار می‌گیرد که شیرینی و پختگی رفتار دو فرزندش را بیشتر درک می‌کند و روابط عاطفی که تصور می‌کرده ازهم‌گسیخته بار دیگر جان می‌گیرد.

شخصیت «جلال» نمایش کلی یک انسان است که وجوه مختلف آن را در طول داستان می‌بینیم. ابتدا با یک مرد عبوس و پرجذبه مواجه هستیم که احساسی نسبت به دو فرزند و همسرش که دچار مرگ مغزی شده ندارد و حتی حاضر نیست در مراسم خاک‌سپاری همسرش شرکت کند. اما در طول داستان با یک شخصیت‌پردازی مناسب وجه دیگری از این شخصیت را می‌بینیم که باوجود اینکه قلب همسرش را فروخته اما باگذشت چند سال دوری هنوز روابط عاطفی قوی با او دارد که با دور شدن از خانه و انتخاب همسری دیگر بازهم نتوانسته آن را از بین ببرد.

این رابطه به قدری عمیق است که با مواجهه پدر با دو فرزند و هم مسیر شدن با آن‌ها برای رساندن‌شان به خانه خواهرش، دست به انتخاب می‌زند و با دو فرزندش به‌جای همسر دومش همراه می‌شود. یکی دیگر از وجوه مثبت این فیلمنامه پایان‌بندی روشن داستان است که برخلاف اغلب فیلم‌های سال‌های اخیر نویسنده و کارگردان شخصیت اصلی را رها نمی‌کنند و قضاوت در مورد آینده شخصیت‌ها را بر عهده تماشاگر نگذاشته و مسیر آن‌ها را مشخص می‌کند.

شیرین شخصیت غایب این داستان است که با تاثیری که در تربیت دو فرزندش و خلق جهان فانتزی برای آن‌ها داشته اثرگذاری خود را در طول داستان حتی برروی همسرش نشان می‌دهد و مخاطب را با دوجهان خشن و خشک و زیبا و فانتزی مواجه می‌کند که در طول داستان مدام در تقابل با یکدیگر هستند و درنهایت نیز جهان خشن و خشک داستان مغلوب می‌شود.

یکی از نکات حائز اهمیت در این فیلم حضور دو بازیگر کودک، یونا تدین و نیوشا علیپور است که یکی از بهترین نمونه‌های حضور کودکان در فیلم‌های سینمایی در سال‌های اخیر را به نمایش گذاشتند. این دو کودک با تاثیر عمیقی که از تربیت مادرشان شیرین گرفتند، دو شخصیت جذاب و متفاوت دارند که تعادل مناسبی را در داستان ایجاد کردند. شاید اگر دو بازیگر کودک دیگر این نقش‌ها را بر عهده داشتند سرنوشت «قصر شیرین» کاملا متفاوت از این می‌شد.

میر کریمی با انتخاب حامد بهداد برای بازی در نقش«جلال» گویا قصد داشته خود را درون چالش کارگردانی قرار دهد که اتفاقا از آن سربلند بیرون آمده است. ما در این فیلم از حامد بهداد یک شخصیت درون‌گرا و پرجذبه می‌بینیم که درصحنه‌هایی که منتظریم بنا بر تجربه فیلم‌های دیگرش پرخاش کرده و برون‌ریزی داشته باشد، با مداخله کارگردان بسیار دورن گرا و عمیق رفتار کرده و بیشتر سعی می کند با نگاه نافذ دیالوگ گفته و شخصیت خود را معرفی کند.