اینستکس برتری مالی آمریکا در جهان را به خطر انداخته است

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، سوزان دی‌ماجیو عضو ارشد موقوفه کارنگی برای صلح بین المللی و توماس پیکرینگ سفیر اسبق ایالات متحده آمریکا در روسیه، اسرائیل و سازمان ملل در مقاله ای برای نیویورک دیلی نیوز، تبعات خروج ترامپ از برجام برای امنیت ملی آمریکا و راه اندازی مکانیزم اینستکس را تشریح کرده اند که در ادامه آن را می خوانید :

هفته گذشته آلمان، فرانسه و انگلیس کانال پرداخت مالی خود برای کمک به شرکت های اروپایی به منظور دور زدن تحریم های آمریکا علیه ایران را راه انداختند. این کانال که به اینستکس ( ساحات؛ ساز و کار حمایت از تبادلات تجاری) موسوم است وسیله ای برای تسهیل تجارت قانونی با ایران و ترغیب این کشور به باقی ماندن و پایبند ماندن به تعهداتش در توافق هسته ای است. آژانس های اطلاعاتی خودمان نیز بار دیگر پایبندی کامل ایران به توافق را تایید کرده اند.

خروج رئیس جمهور ترامپ از توافق هسته ای در ماه می 2018 و بازگرداندن تحریم ها علیه ایران، یک سری تبعات منفی را برای منافع ملی ایالات متحده آمریکا پدید آورده است. این تبعات هم اکنون بیش از پیش نمایان شده اند و آینده ای را شکل می دهند که تبعات جدی امنیت ملی با خود به همراه خواهد داشت.

1- خروج از توافق هسته ای ایران، آمریکا را منزوی کرده و اجماع جهانی علیه ایران را ضعیف کرده است. امروز برخلاف دوران باراک اوباما آمریکا تنها مانده است. متحدان بزرگ ما در ناتو به همراه روسیه و چین به توافق پایبند مانده اند.

2- خروج از توافق هسته ای ایران به شدت به مناسبات و اتحاد فرا آتلانتیکی آمریکا صدمه وارد کرده است. ترامپ با استفاده از زور متحدان اروپایی ما را واداشته است تا علیه منافع اقتصادی و امنیتی خود اقدام کنند. این واقعیت که متحدان ما با جدیت در حال دور زدن تحریم های خزانه داری آمریکا هستند باید زنگ هشدار را به صدا در بیاورد که یک جای کار به شدت خطا است. اروپایی ها دارند به عینه آمادگی آمریکا برای تحریم و نادیده گرفتن منافع نزدیک ترین شریکای خود را به عنوان اصلی ترین بخش از دکترین « اول آمریکا» مشاهده می کنند.

3- خروج از توافق موقعیت آمریکا در سیستم مالی جهانی را با خطر تضعیف رو برو می کند. تاثیر سیاست اعمال تحریم های بیش از حد خصمانه آمریکا می رود تا برتری دلار آمریکا در بازارهای مالی جهان را تضعیف کند. علاوه بر ساز و کار اینستکس اروپا روس ها و چینی ها هم در حال دنبال کردن روش های جایگزین برای سیستم دلار پایه هستند تا تعاملات و مبادلات مالی خود با ایران را تسهیل کنند. از این رو با استفاده نادرست از تحریم ها به عنوان یک سلاحِ سیاست خارجی، ما منافع اقتصادی و نفوذ خود در جهان را با تهدید مواجه کرده ایم.

4- خروج از توافق، اعتبار آمریکا را در معرض خطر قرار داده است. دبه کردن در توافق ایران مانع تلاش ها برای رسیدن به یک توافق با کره شمالی می شود. اگر تهران می توانست از مزایای اقتصادی که ما متعهد به ادای آن بودیم منتفع بشود به طور واضح به پیونگ یانگ نشان می داد که تحریم های این کشور هم می تواند در ازای انجام تعهداتش از میان برداشته شود. سرباز زدن ما از اجرای تعهداتمان همچنین دورنمای دیپلماسی و حل یک سری از درگیری های گسترده در خاورمیانه را نیز با مانع جدی روبرو کرده است و باعث شده سیاست خارجی آمریکا در این منطقه به سطح ضدیت با ایران و داعش تنزل پیدا کند.

به همین دلایل چند سناریوی محتمل در آینده باید مورد توجه قرار گیرد:

سناریوی محتمل این که، حداقل در کوتاه مدت به نظر می رسد که اروپا به تعامل با ایران برای حذف برجام ادامه می دهد و برای فائق آمدن بر اعتراض تندروها در تهران امتیازات اقتصادی لازم را به ایران می دهد. البته تا این لحظه نشانه ها حاکی از این است که مشوق های اقتصادی بسیار ناچیز تر از حد انتظار ایرانی ها بوده است. سوال اصلی این است : آیا توافق می تواند تا دو سال دیگر به امید کنار رفتن دولت ترامپ و انتخاب یک رئیس جمهور دیگر در آمریکا که موافق برجام است، دوام بیاورد؟

یک سناریوی خیلی بد این است که ایران تصمیم بگیرد برنامه هسته ای خود را پیش ببرد و سطح غنی سازی اورانیوم و ظرفیت سانتریفیوژهای خود را بیش از آنچه که در توافق مجاز شناخته شده افزایش دهد. چنین رویکرد و اقدامی از سوی ایران که قبلا با نقض توافق از سوی آمریکا تسهیل شده است، احتمال افزایش یک درگیری نظامی با برنامه یا برپایه اشتباه محاسباتی را افزایش می دهد.

سناریوی سوم این است که آمریکا فشارهای خود را برای رسیدن به یک توافق تازه با ایران افزایش دهد و عملا به دنبال جلب حمایت دیگران برای پیوستن به این تلاش باشد که از طریق آن یک کنترل غنی سازی در سطح جهانی و نیز محدودیت هایی در خصوص موشک های بالستیک را پدید بیاورد. مشکل این سناریو این است که رویکرد فعلی آمریکا که مبتنی بر فشار صرف است هیچ شانسی برای موفقیت ندارد.

نقض توافق هسته ای ایران توسط ترامپ بدون آنکه برنامه پشتیبانی برای آن وجود داشته باشد، یک پیروزی دیپلماتیک را به یک بحران غیر ضروری برای ما تبدیل کرد و ما را به یک شریک غیرقابل اعتماد برای متحدانمان و کشوری با امنیت کمتر تبدیل کرد. گزارش های اخیری که جان بولتون مشاور امنیت ملی از گزینه های نظامی پنتاگون برای برخورد با ایران خواسته است، در کنار اظهارات ترامپ مبنی بر باقی ماندن نیروهای آمریکایی در عراق برای « مراقبت» از ایران، همگی شرایط را بیش از پیش هشدار آمیز می کند.

این موضوع که دولت ترامپ پیگیر محقق کردن تنها یک هدف محسوسِ و آن هم ایرانِ بدون سلاح اتمی و بخشی از جامعه جهانی است، بیش از هر زمان دیگری غیر قابل دسترس شده است. اکنون کنگره آمریکا از هر زمان دیگری لابد از این است که وظیفه نظارتی خود را انجام داده و این سیاست خارجی خطرناک دولت آمریکا را مورد بازنگری جدی قرار دهد.

ترجمه: محمدرضا نوروزپور

4949