بیماری‌ های ماهی قرمز کدامند و ماهی سالم چه نشانه‌هایی دارد؟

بیماری‌ های ماهی قرمز در اثر نوسانات دمای آب، مسمومیت با کلر و آمونیاک، ضربه به سر، خفگی ناشی از کمبود اکسیژن و عدم تغذیه مناسب ماهی به وجود می‌آید. یک ماهی قرمز سالم باید ظاهر و تحرک مناسب داشته باشد و به صورت افقی شنا کند.

ستاره | سرویس سلامت – با نزدیک شدن روز‌های نوروز ماهی‌های قرمز فراوانی برای سفره هفت سین روانه بازار می‌شود، با این وجود چند سالی است بر سر خریدن یا نخریدن آن بحث است. رنگ سرخ ماهی به معنی مهر، پیروزی، شادی، سرزندگی و برکت است و به همین دلیل اگرچه از اجزای اصلی هفت سین ایرانی نیست، ولی گذاشتن آن بر سر سفره هفت سین بسیار رایج شده است. در این مقاله شما را با بیماری‌های ماهی قرمز، نحوه تشخیص ماهی قرمز سالم و موارد احتیاطی که مانع از انتقال بیماری از طریق ماهی به انسان می‌شود، آشنا می‌کنیم.

بیماری‌ های ماهی قرمز

ماهی قرمز نیز همانند سایر حیوانات نیاز به محیط سالم برای ادامه حیات دارد. مهمترین بیماری‌ هایی که باعث مرگ زودهنگام این ماهی می‌شود عبارتند از:

۱. سمی شدن آب تنگ ماهی

یکی از مهمترین بیماری‌ های ماهی قرمز در اثر سمی شدن آب تنگ به وجود می‌آید. افزایش مواد سمی مانند آمونیاک و نیتریت ناشی از متابولیسم ماهی از مهمترین عوامل مرگ ماهی‌های قرمز در تنگ هستند.

۲. دمای نامناسب

به دلیل قرار دادن تنگ ماهی در داخل منزل دمای آب محل زندگی این ماهی بیش از حد گرم می‌شود و در نتیجه عاملی برای افزایش بیماری‌ های ماهی قرمز محسوب می‌شود. همچنین عده‌ای برای جلوگیری از این اتفاق تنگ را در داخل یخچال نگهداری می‌کنند. این کار نیز باعث به خواب رفتن ماهی و مرگ آن می‌شود. بهترین دما برای زندگی ماهی قرمز حدود ۱۰ - ۲۵ درجه سانتیگراد است. از قرار دادن تنگ ماهی جلوی نور مستقیم آفتاب، کنار شوفاژ یا داخل آشپزخانه خودداری کنید.

۳. کمبود اکسیژن

کمبود اکسیژن آب مورد نیاز ماهی قرمز از دیگر دلایل خفگی و مرگ زود هنگام ماهی‌های قرمز در تنگ است. به این منظور توصیه می‌شود آب تنگ را روزانه عوض کنید و از قرار دادن چند ماهی در یک تنگ کوچک خودداری کنید.

۴. تغذیه

استفاده زیاد از غذای ماهی یا به طور کلی غذا ندادن به ماهی قرمز نیز از دیگر عوامل ایجاد کننده بیماری‌ های ماهی قرمز است. به این منظور توصیه می‌شود غذای مخصوص ماهی را از آکواریوم فروشی‌ها تهیه کنید و در حدی برای ماهی غذا بریزید که باقی مانده غذا در تنگ باقی نماند. اگرچه ماهی‌های قرمز می‌توانند تا سه هفته بدون غذا زنده بمانند با این وجود لازم است تغذیه ماهی ۲ بار در روز و با غذا‌های شناور که در آکواریوم فروشی‌ها موجود است، انجام گیرد. غذا دهی باید به اندازه‌ای باشد که ماهی در مدت ۱ الی ۲ دقیقه آن را مصرف کند، باقی ماندن بقای غذا در ظرف نگهداری ماهی باعث انباشته شدن مواد آلی و دفعی در آب شده و در نتیجه باعث مسموم شدن ماهی خواهد شد.

۵. تغییر اسیدیته آب

ماهی قرمز نیاز به آب با اسیدیته خنثی دارد. اسیدی یا قلیایی شدن آب تنگ می‌تواند بر سلامت ماهی تاثیر منفی بگذارد. بهترین راه حل پیشگیری از تغییر اسیدیته آب، تعویض زود به زود آب تنگ است. همچنین اگر ماهی را در داخل آکواریوم نگهداری می‌کنید لازم است با دستگاه پ. هاش سنج همواره میزان پ‌هاش (PH) آب را کنترل کنید.

۶. تکان‌های شدید و ضربه خوردن به سر

یکی دیگر از بیماری‌ های ماهی قرمز ضربه خوردن به سر در اثر تکان دادن تنگ ماهی یا جابه جا کردن آن است. ماهی‌های قرمز لرزش را احساس می‌کنند و ضربه زدن به دیواره تنگ می‌تواند باعث ترس این حیوان شود. همچنین بازی کردن کودکان با ماهی و دست زدن به بدن ماهی نیز علاوه بر اینکه احتمال انتقال بیماری از ماهی به کودک را دارد، باعث مرگ زودهنگام ماهی نیز می‌شود.

۷. مسمویت در اثر کلر

ماهی قرمز برای زنده ماندن به آب بدون کلر نیاز دارد؛ بنابراین از آنجایی که در آب شهری کلر وجود دارد، لازم است از ریختن مستقیم آب شهر در داخل تنگ خودداری کنید. توصیه می‌شود برای تعادل گاز‌ها و خروج کلر قبل از مصرف حداقل به مدت ۴۸ ساعت آب را در ظروفی دهان‌گشاد نگهداری و ذخیره کنید.

۸. بیماری‌های میکروبی

بیماری‌ های ماهی قرمز در موارد زیادی توسط عوامل بیماریزای ویروسی، باکتریایی، قارچی و انگلی ایجاد می‌شود، بنابراین لازم است قبل از خرید از سالم بودن ماهی خود اطمینان حاصل کنید.

نشانه‌های ماهی قرمز سالم

ماهی ظاهر و تحرک مناسب داشته باشد (از خرید ماهی قرمز سست و بی حال خودداری کنید). شنای متعادل داشته باشد (به صورت افقی شنا کند نه عمودی). بدن ماهی پوشیده از پولک باشد (از خرید ماهی‌هایی که قسمتی از بدنشان پولک ندارد، خودداری کنید). باله‌ها به صورت تاخورده و جمع شده نباشند. روی سطح بدن، زخم یا لکه‌های سفید متمایل به خاکستری یا قرمز مشاهده نشود. از خرید ماهی بی قرار که یکجا ساکن نبوده و پیوسته بدن خود را به اطراف بمالد، خودداری کنید. ماهی‌هایی که در آن‌ها چشم‌ها به صورت یک طرفه یا دو طرفه بیرون زده، بیمار هستند. ماهی‌هایی که دارای برآمدگی غیر طبیعی در محل آبشش یا شکم هستند، دچار بیماری‌اند.

نکات احتیاطی لازم برای نگهداری ماهی قرمز

به منظور پیشگیری از انتقال بیماری‌ های ماهی قرمز به انسان، رعایت نکات زیر ضروری است:
۱- شستشوی کامل دست‌ها با آب و صابون بعد از هر بار دست زدن به آب تنگ یا ماهی قرمز
۲- عدم دستمالی چشمها، دست زدن به دهان و بینی بعد از دست زدن به آب ظرف نگهداری ماهی و دست زدن و لمس کردن بدن ماهی
۳- استفاده از دستکش برای تعویض آب
۴- تهیه ماهی قرمز از مراکز معتبر و تحت نظارت و کنترل دامپزشکی و شهرداری

آیا شما موافق قرار دادن ماهی قرمز بر سر سفره هفت سین هستید یا مخالف آن؟ در هر صورت توصیه می‌شود اگر از موافقان خرید ماهی قرمز هستید، درصورت عدم تمایل به نگهداری ماهی پس از ایام نوروز، از رهاسازی ماهی در جویبار‌ها و منابع آبی خودداری کنید و از مکان‌های مشخص شده توسط شهرداری‌ها استفاده کنید.

گوناگون

بیماری‌ های ماهی قرمز کدامند و ماهی سالم چه نشانه‌هایی دارد؟