کاهش قیمت دلار در بازار چقدر محتمل است؟

به گزارش تجارت‌نیوز، در مقاطع مختلف زمانی معمولا روسای کل بانک مرکزی تمایل داشتند از آینده نرخ دلار سخن بگویند و از برنامه‌های خود برای ارزان شدن آن حرف بزنند.

نهم خرداد ماه ۱۳۹۱ بود که محمود بهمنی، رئیس وقت بانک مرکزی در گفتگو با ایسنا اعلام کرد که به‌طور حتم سیاست تثبیت قیمت دلار را خواهیم داشت و این ثبات نرخ ارز به معنای آن است که قیمت دلار در بازار آزاد روی یک روندی جریان داشته باشد.

۱۲ شهریور ماه ۱۳۹۱ بهمنی از کاهش نرخ ارز در بازار آزاد خبر داد و اعلام کرد که نرخ ارز در بازار آزاد طی روزهای آینده با روند نزولی مواجه می‌شود و به مرز هزار و ۵۰۰ تومان خواهد رسید.

هشتم بهمن ماه ۹۶ هم ولی‌الله سیف، رئیس وقت بانک مرکزی از ارزان شدن نرخ ارز در روزهای آینده خبر داد و اعلام کرد که بازار ارز در حال طی کردن شرایط خاص خود است و التهاباتی که در یک تا دو ماه گذشته رخ داده در حال تعدیل شدن است.

همچنین در ۲۲ بهمن ماه ۹۷ عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد که نرخ فعلی به هیچ وجه قیمت ذاتی دلار نیست و برای تعدیل آن برنامه داریم.

اما چقدر می‌توان به صحبت‌های رئیس کل بانک مرکزی در خصوص اینکه دلار ارزان می‌شود خوش‌بین بود؟

محمد خدابخشی، رئیس کمیته دیوان محاسبات کمیسیون برنامه و بودجه در گفتگو با «تجارت‌نیوز» درباره اظهارات اخیر رئیس بانک مرکزی مبنی بر کاهش قیمت دلار، گفت: این که قیمت ارز افزایش پیدا می‌کند یا کاهش، بستگی به این دارد که چگونه مدیریت ارزی در کشور انجام شود، چنانچه از منابع ارزی به صورت بهینه استفاده شود قطعا می‌توان قیمت ارز را کنترل کرد و حتی کاهش نیز داد.

لزوم تغییر نحوه تخصیص ۱۴ میلیارد دلار یارانه ارزی

نماینده مردم الیگودرز در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: باید بررسی کرد تصمیماتی که در لایحه بودجه سالانه کشور یا خارج از قانون بودجه سنواتی درخصوص ارز گرفته می‌شود به چه صورت است؟ یکی از تصمیماتی که دولت در لایحه بودجه سال ۹۸ گرفته مبنی بر این است که حدود ۱۴ میلیارد دلار، ارز به اسم کالاهای اساسی هزینه شود.

این نماینده مردم در مجلس دهم افزود: دولت مبالغی هم در سال ۹۷ تحت عنوان یارانه ارزی برای واردات کالاهای اساسی با ارز دولتی یعنی چهار هزار و ۲۰۰ تومان اختصاص داد، اما متاسفانه هم اکنون مشاهده می‌شود که قیمت برخی اقلام اساسی در بازار از جمله گوشت به بیش از ۱۰۰ هزار تومان در هر کیلوگرم رسیده است.

خدابخشی تاکید کرد: قطعا افزایش افسارگسیخته قیمت کالاهای اساسی در بازار نشان می‌دهد سیاستی که دولت در جهت تخصیص ارز دولتی به کالاهای اساسی اتخاذ کرد سیاست‌ درست و کارشناسانه‌ای نبوده و همچنین نظارت مدون و جدی بر زنجیره توزیع کالاهای اساسی هم نداشته است. به عبارتی هم منابع مالی از جیب مردم هدر رفته و هم قیمت کالاهای اساسی به درستی کنترل نشده است.

نماینده مردم الیگودرز در مجلس شورای اسلامی با یادآوری این موضوع که قیمت هر کیلوگرم مرغ در سال گذشته حدود پنج تا شش هزار تومان بوده است، تصریح کرد: یکی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت هر کیلوگرم مرغ، کنجاله‌ای است که در حال حاضر با ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومان به کشور وارد می‌شود که این کنجاله وارداتی در اختیار تولیدکنندگان به منظور تولید مرغ و تامین نیاز مردم به این کالای اساسی قرار می‌گیرد.

صادرات کنجاله وارداتی!

وی ادامه داد: چرا هم اکنون قیمت هر کیلوگرم مرغ در داخل کشور به صورت سرسام آور‌ افزایش پیدا کرده و به بیش از ۱۲ هزار تومان رسیده است؟ متاسفانه برخی کنجاله را با نرخ دولتی گرفته و به جای مصرف داخلی آن را برای کسب سود بیشتر صادر کرده‌اند.

این نماینده مردم در مجلس دهم با بیان اینکه در حال حاضر پول بیت‌المال تنها به جیب دلالان می‌رود، افزود: پیشنهادی که داده می‌شود این است که این ۱۴ میلیارد دلار به جای تخصیص به واردات کالاهای اساسی با ارز دولتی یعنی چهار هزار و ۲۰۰ تومان به صورت کالابرگ الکترونیکی به دهک‌های کم درآمد جامعه و اقشار آسیب‌پذیر جامعه داده شود.

وی ادامه داد: تاکنون مردم از تخصیص ارز دولتی به کالاهای اساسی منتفع نشده‌اند و پیامد آن این بوده که روز به روز قیمت کالاهای اساسی در حال افزایش است. همچنین منابع ارزی قابل توجهی از بیت‌المال به این سیاست تخصیص می‌شود که سود آن تنها به جیب دلالان می‌رود.

مدیریت صحیح منایع حاصل از صادرات نفت و میعانات گازی

خدابخشی تاکید کرد: دومین موضوع حائز اهمیت در خصوص کنترل نرخ ارز در بازار، مدیریت صحیح منایع ارزی حاصل از صادرات نفت و میعانات گازی است؛ به طوری که باید اطمینان حاصل شود که ارز حاصل از صادرات نفت و میعانات گازی از سوی شرکت‌های دولتی، نهادهای غیردولتی و شرکت‌های خصوصی به چرخه اقتصادی کشور بازمی‌گردد. همچنین بازگشت منابع ارزی حاصل از صادرات غیرنفتی شرکت‌های دولتی، نهادهای غیردولتی و شرکت‌های خصوصی به چرخه اقتصادی کشور بسیار ضرورت دارد.

نماینده مردم الیگودرز در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: همچنین سامانه حمایت از تجارت هم می‌تواند نقش برجسته‌ای در مدیریت منابع ارزی کشور داشته باشد و تعاملات دوجانبه و چند جانبه با کشورهای منطقه نیز می‌تواند بر کنترل بازار ارز تاثیرگذار باشد.

این نماینده مردم در مجلس دهم افزود: نکته حائز اهمیت این است که شوک‌های اخیر ارزی، بازارهای مناسبی برای ارزآوری در ایران ایجاد کرده است، به عبارتی فرصت‌های درآمدزایی در کنار شوک‌های ارزی با ایران خلق شده که باید از این فرصت‌ها به بهترین شکل ممکن استفاده کرد.

خدابخشی تاکید کرد: به عنوان مثال در بخش بهداشت و درمان مشاهده می‌شود که بعضا هزینه عمل جراحی در ایران یک دهم هزینه آن عمل مشابه در کشورهای منطقه است به همین جهت می‌توان از ظرفیت گردشگری سلامت برای ارزآوری استفاده کرد. همچنین می‌توان به جذب دانشجوی خارجی در پردیس‌های بین‌المللی دانشگاه‌های کشور اقدام کرد و از این طریق ارزآوری مناسبی برای کشور داشت.

نماینده مردم الیگودرز در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: مورد دیگری که موثر بر قیمت ارز است اینکه توجه جدی بر مدیریت بازار نقدی در کنار مدیریت حواله‌های ارزی برای تجارت داشته باشیم به طوری که اگر بازار نقدی یعنی اسکناس به درستی مدیریت نشود برروی افزایش نرخ ارز تاثیرگذار خواهد بود.

وی ادامه داد: همچنین آزادسازی دو میلیارد دلار دارایی فریز شده ایران هم در کنترل بازار ارز تاثرگذار خواهد بود هر چند که منابع ارزی که در آمریکا فریز شده بسیار بیشتر از ۲ میلیارد دلار است.

ضرورت کنترل سرعت رشد حجم نقدینگی

این نماینده مردم در مجلس دهم افزود: بدون شک راهکارهایی چون تغییر نحوه تخصیص ۱۴ میلیارد دلار یارانه ارزی، مدیریت صحیح منایع ارزی حاصل از صادرات نفت و میعانات گازی و صادرات غیرنفتی، تعاملات دوجانبه و چند جانبه با کشورهای منطقه، توسعه گردشگری سلامت و جذب دانشجوی خارجی در پردیس‌های بین‌المللی دانشگاه‌های کشور و همچنین مدیریت بازار نقدی باعث کنترل و کاهش نرخ ارز در بازار خواهد شد، البته دولت باید مدیریت و کنترل سرعت رشد حجم نقدینگی را هم در دستورکار خود قرار دهد، به عبارتی اگر درصد زیادی از حجم بالای نقدینگی مجدد به سمت بازار ارز پیش رود باعث افزایش چشمگیر قیمت دلار در بازار خواهد شد.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه با استفاده از این راهکارها می‌توان قیمت ارز در بازار را کنترل کرد، گفت: معتقدم قیمت دلار در بازار بسیار کمتر از مبالغی است که در حال حاضر معامله می‌شود به طوری که رئیس کل بانک مرکزی هم اعلام کرده که نرخ فعلی به هیچ وجه قیمت ذاتی دلار نیست و پرواضح است که دولت از تمام ابزارهای خود برای کاهش نرخ ارز در بازار نیز استفاده خواهد کرد.