چالش های تازه در جاده صلح افغانستان

کابل - ایرنا - دور جدید گفت و گو های صلح افغانستان در حالی قرار است ادامه یابد که در افغانستان راهبردهای جدید و موانعی نو مانند «لویه جرگه مشورتی ، طرح گشایش دفتر طالبان در کابل و خواست طالبان برای رهایی «انس حقانی» مطرح است.

به گزارش ایرنا، وزارت خارجه آمریکا روز دوشنبه این هفته علام کرد که « زلمی خلیل زاد » برای انجام ماموریتش ، دور تازه ای از سفرهایش را به کشورهای اروپایی، قطر و افغانستان آغاز کرده است.
وی تاکنون با اعضای اتحادیه اروپا در باره صلح افغانستان بحث و تبادل نظر کرده و قرار است در آلمان هم با مقامات این کشور در حاشیه نشست مونیخ رایزنی های را در این رابطه داشته باشد.
با آغاز سفر خلیل زاد ، گروه طالبان هم اعلام کرد که هیأت 14 نفری را به ریاست «شیرمحمد عباس استانکزی» برای گفت و گو با آمریکا تعیین کرده است.
نکته جالب در فهرست اعلامی طالبان، وجود نام «انس حقانی» پسر «جلال الدین حقانی» رهبر شبکه حقانی بود ، چرا که انس در زندان است .
بودن نام انس در فهرست مذاکره کنندگان طالبان ، در افغانستان با واکنش هایی مواجه شد که از شک و تردید در باره زندانی بودن او از روز نخست تا آزادیش به عنوان دادن امتیاز به طالبان مطرح شد.
«احمد سعیدی» یکی از کارشناسان مسائل سیاسی و از دیپلمات های سابق افغانستان در پاکستان در مطلبی آورده است که انس حقانی در کابل زندانی بود و گفته می شد که به دلیل جنایت هایی که انجام داده است به اعدام محکوم شده است و حال وضعیت دیگر دارد.
وی نوشته است که نمی داند انس حقانی چه وقت از زندان رها شد که اکنون در فهرست مذاکره کنندگان صلح از طرف طالبان با آمریکایی ها گماشته شده است.
وی همچنین افزوده است؛ اطلاعاتی دارد که دو خلبان خارجی که در استان «فاریاب» چند سال پیش بدست طالبان اسیر شده بودند هم روز گذشته رها شدند و به مسکو رسیده اند و او این دو رخداد را مرتبط می داند.
این خبر در رسانه ها و صفحات اجتماعی افغانستان بازتاب گسترده داشت که باعث واکنش ریاست جمهوری افغان هم شد.
«شاه حسین مرتضوی» معاون سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان در صفحه خود نوشت که انس حقانی در زندان است و هیچ تصمیمی در باره رهایی وی اتخاذ نشده است.
وی افزوده است که حکومت مکلف به تطبیق قانون است و کسانی که در برابر مردم مرتکب جنایت شده اند، بر اساس قانون کشور درباره آنها تصمیم گرفته می شود و افغان ها از این بابت اطمینان داشته باشند.
«وحید مژده» از اعضای سابق گروه طالبان اما بر این باور است که طالبان با افزودن نام انس حقانی در گروه مذاکره کنندگان ، می خواهد به آمریکا و دولت افغانستان فشار وارد کند تا او را از زندان آزاد کند.
بخشی دیگر از تحولات تازه پیرامون صلح در افغانستان، اعلام برگزاری لویه جرگه یا همان مجلس بزرگان است.
البته طرح فراخوان طالبان برای گشایش دفتر در کابل نیز رخدادی تازه است که رئیس جمهوری افغانستان دو روز پیش اعلام کرد که در آخر اسفند ماه لویه جرگه را دعوت می کند که در باره چگونگی صلح با طالبان تصمیم بگیرند.
«محمد اشرف غنی» افزوده است که در هفته آخر فروردین ماه سال 1398 نیز نشست روند کابل برگزار می شود که در آن نیز در باره صلح بحث و تبادل نظر خواهد شد.
دولت افغانستان طی چند سال اخیر با دعوت از کشورهای جهان و منطقه در سطح وزارت امور خارجه دعوت می کند که در نشست کابل که با عنوان « پروسه کابل » یا روند کابل شرکت و درباره صلح بحث و تبادل نظر کنند و هدف از برگزاری آن را نیز بوجود آوردن اجماع منطقه ای و جهانی عنوان کرده اند.
برگزاری لویه جرگه خود به تنهایی واکنش زا است و «حامد کرزی» رئیس جمهوری سابق افغانستان از دعوت به لویه جرگه توسط غنی استقبال کرد و آن را گام مهمی برای صلح دانسته است.
اما وحید مژده از جمله کارشناسانی است که گفته ؛ برگزاری لویه جرگه مشورتی تاثیری بر روند صلح افغانستان با طالبان نخواهد داشت.
به باور برخی از آگاهان سیاسی افغانستان جرگه مشورتی یا مشورت با بزرگان افغانستان که قرار است پیرامون روند صلح در این کشور برگزار شود، فرمایشی و حکومتی است و چنین نشستی نمی تواند در روند صلح موثر واقع شود.
افزون بر واکنش های داخلی ، طالبان فراخوان رئیس جمهوری افغانستان برای گشایش دفتر این گروه در کابل، قندهار و ننگرهار را رد کرده و گفته است که اشرف غنی می خواهد روند گفت وگوهای صلح را به بیراهه بکشاند و آنها هیچ دفتری در کابل باز نخواهند کرد.
با وجود فشارهای زیادی که از کشورهای مختلف بر طالبان وارد شده است تا با دولت وحدت ملی افغانستان وارد گفت وگوی صلح شود ، اما طالبان تاکنون به این خواست ها پاسخ مثبت نداده است.
دور بعدی گفت و گوهای صلح که قرار است در جریان سفر تازه خلیل زاد بین طالبان و آمریکا برگزار شود، هنوز اطلاعاتی از شرکت کنندگان نداده است و معلوم نیست رهبران سیاسی افغانستان که در مسکو با طالبان دیدار داشتند، در نشست آتی هم حضور خواهند داشت یا خیر.
از طرف دیگر برخی رسانه های افغانستان به نقل از «محمد حنیف اتمر» یکی از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری افغانستان و مشاور سابق امنیت ملی این کشور نوشته اند که در دور بعدی گفت و گوها با طالبان نمایندگان دولت نیز شرکت خواهند کرد.
خروج نظامیان آمریکایی مهمترین خواسته طالبان است که آن را اولین گام مذاکرات و هموار کننده راه برای چالش های دیگر می داند اما آمریکایی ها در این باره موضع ضد و نقیض دارند و تاکنون به روشنی نگفته اند که خروج از افغانستان را می پذیرند یا نه و خلیل زاد بتازگی در دیدار با اعضای اتحادیه اروپا گفته است که هدف آمریکا تأمین صلح در افغانستان است نه خروج نظامیان آمریکایی، در حال که طالبان خروج آمریکایی ها را در صدر خواسته های خود برای پیشرفت در امور صلح مد نظر دارند.
این که طالبان و آمریکا در دور پنجم سفر خلیل زاد به منطقه با چه چیز توافق خواهند کرد یا چه گروه ها و افراد دیگری در این نشست حضور خواهند داشت ، هنوز در سایه ابهام است.
آساق*291*1104**