مناسبات ایران در مرزهای شمالی و ظرفیت های اقتصادی اوراسیا- روح الله مدبر**

منطقه کاسپین و اوراسیا از منظر راهبردی با توجه به نقش انکارناپذیرش در ایجاد ارتباط بین پهناورترین خشکی جهان (اوراسیا) بزرگترین دریاچه جهان که از طریق رود ولگا در کشور فدراسیون روسیه به اروپا وصل شده (کاسپین)؛ کانال ارتباطی با آبهای گرم جنوبی...

منطقه کاسپین و اوراسیا از منظر راهبردی با توجه به نقش انکارناپذیرش در ایجاد ارتباط بین پهناورترین خشکی جهان (اوراسیا) بزرگترین دریاچه جهان که از طریق رود ولگا در کشور فدراسیون روسیه به اروپا وصل شده (کاسپین)؛ کانال ارتباطی با آبهای گرم جنوبی ( ایران)، ذخایر انرژی و منابع غذایی و کشاورزی و... همواره در اولویت و اهمیت بوده است.
علاوه بر موارد مذکور پیشینه عمیق تاریخی میان کشورهای منطقه کاسپین و اوراسیا به واسطه حضور در کمربند تاریخی و کهن تمدنی و سیر مناسبات عمیق فرهنگی و تمدنی مردم این منطقه با همدیگر و و جود اشتراکات فراوان بویژه در زبان و گویش محاوره ای آنان ظرفیت بی نظیری است که در تمامی ابعاد مولفه های همدلی و اتحاد را در خود گنجانده است.
همین مولفه ها خود ضرورت هر چه بیشتر توجه به ساختارسازی و بهره گیری از تمامی ظرفیت ها برای حرکت در مدل همگرایی میان کشورهای منطقه مذکور را برای نیل به منافع جمعی حداکثری برای تمام بازیگران حاضر در این عرصه را ضروری تر می نماید.
تاسیس نهادهای منطقه و بین المللی جهت توسعه مناسبات مختلف (علمی، اقتصادی،رسانه ای ، فرهنگی و...) راهکاری موثر در هدفگذاری برای ساخت آینده ای روشن تر با تبین ضرورت توسعه دوستی ها و همکاریهای فیمابین است.
در این میان نقش اتحادیه اقتصادی اوراسیا به عنوان نهاد مهم منطقه ای در حوزه ترویج اقتصاد پویا در کشورهای منطقه اوراسیا و کاسپین دو چندان است. از جمله اهداف کلیدی این اتحادیه، افزایش رقابت‌پذیری و همکاری بین اقتصادهای عضو و نیز توسعه پایدار و به دنبال آن، افزایش سطح زندگی در کشورهای عضو است.
اتحادیه اقتصادی اوراسیا امکان تحرک آزاد کالا، سرمایه، و خدمات را بین کشورهای عضو فراهم می‌کند و در زمینه سیاستگذاری مشترک در حوزه اقتصاد کلان، حمل و نقل، صنعت، کشاورزی، انرژی، تجارت خارجی و جذب سرمایه برای اعضا فعالیت می‌کند و نیز به تنظیم‌ فنی در حوزه رقابت‌پذیری می‌پردازد.
البته به صورت همزمان کشورهای این منطقه عضو سازمان های منطقه ای بین المللی دیگری همچون (شانگهای، مستقل مشترک المنافع، اکو و...) نیز هستند .
بنادر و خطوط امن راه آهن متعدد موجود در منطقه کاسپین فضایی ایجاد کرده که می توان به راحتی از مسیر هندوستان،ایران و روسیه با سرعت و امنیت کامل و فراتری از مسیر طولانی و پرهزینه کانال سوئز، کالاها را به بازارهای منطقه و اروپا جهت صادرات رساند.
همانطور که اشاره شد نقش اتحادیه اقتصادی اوراسیا در توسعه همکاری فیمابین کشورهای منطقه کاسپین بویژه در ایجاد مدلی تجاری با حذف تعرفه های گمرکی مرسوم و محدود کننده و تسهیل صادرات و واردات میان کشورهای منطقه موجبات شکوفایی اقتصادی و اجتماعی و کمک به ثبات بیشتر منطقه را پدید آورده است.
عضویت قریب الوقوع ایران در این اتحادیه و موافقت اتحادیه با ایجاد منطقه آزاد تجاری میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا به مدت سه سال که به تصویب رسیده است می تواند گامی ویژه در توسعه مناسبات همه جانبه در منطقه کاسپین را فراهم کند. شایان ذکر است به علت وجود روابط نزدیک میان ایران و روسیه در تمامی زمینه ها بویژه اقتصادی همکاری دو کشور در این اتحادیه نیز می تواند بسیار موثر باشد.
**کارشناس مسائل بین الملل