روز جهانی زبان مادری 2019

فردا ۲۱ فوریه برابر با ۲ اسفند ماه روز جهانی زبان مادری است. این روز هر سال با هدف بالا بردن آگاهی‌ عمومی درباره تنوع زبانی و فرهنگی گرامی داشته می‌شود.

با توجه به این که سال ۲۰۱۹ سال «زبان‌های بومی» نام دارد، سازمان ملل متحد شعار روز جهانی زبان مادری ۲۰۱۹ را «زبان‌های بومی برای توسعه، برقراری صلح و آشتی اهمیت دارند» انتخاب کرده و از مردم سراسر دنیا خواسته است که ضرب‌المثل‌های موجود در زبان مادری‌شان را با موضوع صلح، حل اختلاف، پیش‌گیری از درگیری و انعطاف‌پذیری برای این سازمان بفرستند. قرار است بهترین این ضرب‌المثل‌ها در وب سایت سازمان ملل متحد و سایر رسانه‌های دیجیتال این سازمان منتشر شود. زبان به دلیل نقشی که در هویت، ارتباطات، ادغام اجتماعی، آموزش و توسعه دارد بسیار مهم است. اما امروزه زبان‌های بومی به دلیل جهانی شدن، به شکل فزاینده‌ای در حال نابودی‌اند به طوری که هر دو هفته یک بار یکی از این زبان‌ها از بین می‌رود. هنگامی که زبان‌ها از بین بروند، تنوع فرهنگی هم از بین می‌رود و همراه با آن ما فرصت‌ها، سنت‌ها، شیوه‌های منحصر به فرد اندیشه و بیان را که منابع باارزشی برای ساختن آینده‌ای بهترند از دست خواهیم داد.

دست کم ۴۳٪ از ۶۰۰۰ زبان موجود در جهان در معرض خطر نابودی است. از بین این ۶۰۰۰ زبان تنها چند صد زبان در نظام آموزشی و حوزه عمومی استفاده می‌شود و تنها کمتر از صد زبان در دنیای دیجیتال. تنها ۴۰ درصد از جمعیت جهان به زبانی آموزش می‌بینند که صحبت می‌کنند و می‌فهمند. البته آموزش چندزبانه به ویژه در دوره تحصیلات ابتدایی در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. ماده ۳۰ پیمان نامه حقوق کودک نیز به طور ویژه به حق بهرمندی کودک از زبان و فرهنگ خود اختصاص دارد و آن را یکی از حقوق کودک بیان کرده است.

زبان‌ قوی‌ترین ابزار برای حفظ و توسعه میراث ملموس و ناملموس ماست. ترویج زبان‌ مادری نه تنها به تنوع زبانی و ترویج آموزش چندزبانه کمک خواهد کرد، بلکه سبب همبستگی مبتنی بر فهم، تحمل و گفت و گو خواهد شد.

تاریخچه روز جهانی زبان مادری

در سال ۱۹۵۲ دانشجویان دانشگاه‌های مختلف شهر داکا، پایتخت امروزی کشور بنگلادش، که در آن زمان بخشی از محسوب می‌شد، برای ملی کردن زبان بنگالی به عنوان دومین زبان پاکستان راه‌پیمایی مسالمت‌آمیزی را در شهر داکا به راه انداختند که با برخورد پلیس به کشته شدن تعداد یاز دانشجویان منجر شد. پس از استقلال بنگلادش از پاکستان و به درخواست این کشور، سازمان یونسکو در ۱۷ نوامبر سال ۱۹۹۹ روز ۲۱ فوریه (برابر با دوم و گاهی سوم اسفند) را روز جهانی زبان مادری نامید و از سال ۲۰۰۰ این روز در بیشتر کشورها گرامی داشته می‌شود.