قانون- مهرنوش محمدی

روی سخن نویسنده با کسانی است که در مقام تعلیم‌دهنده هستند این شخص می‌تواند هر مربی‌ای باشد اعم از پدر، مادر، مربی، آموزگار، دبیر و حتی مدرس دانشگاه باشد؛یعنی شامل حال همه افراد می‌شود، چون هر کسی در هر مقطعی ممکن است در یکی از جایگاه‌های نامبرده قرار گیرد، بنابراین بهتر است بگوییم همه افراد باید انتقادپذیر باشند .که البته در آموزش و پروش انتقادپدیزی فرد تعلیم‌دهنده باعث رشد و پیشرفت و بهبود عملکرد مربی در امر تدریس می‌شود و همین باعث پیشرفت دانش آموزان و رشد و تعالی افراد جامعه و بالارفتن سطح فرهنگ و دانش افراد جامعه می‌شود. هر فردی که مورد انتقاد قرار می‌گیرد با به‌کارگیری هوشمندانه و به دور از تعصب و احساس می‌تواند به اصلاح دانش، نگرش و مهارت‌های خود اقدام کند و با توجه به سطح فهم و دانش مخاطب انتقاد را بیان کنیم تا برای مخاطب قابل درک باشد که این امر وابسته به این‌است که از کودکی، پدر و مادر با بردباری و صبوری خود به تعلیم و تربیت بپردازند و از انتقاد طرف مقابل(پدر در مقابل مادر و بالعکس) نهراسند وپذیرای آن باشند و شخص انتقادکننده نیز باید بدون سوءبرداشت شخصی، حسن نیت طرف مقابل را جلب کرده و از این راه هم خود به نتیجه مطلوب می‌رسند و کودکانی که در چنین فضایی رشد می‌کنند سالم تربیت شده و می‌پذیرند که انتقادپذیر باشند. اگر انتقاد استاندارد و به‌جا نباشد نه تنها باعث بهبود عملکرد در افراد نخواهد شد بلکه باعث سرخوردگی،ایجاد خشم و تیرگی روابط شده و نتیجه منفی درپی خواهد داشت؛ فرد منتقد نیز باید با ادبیات نقد کردن آشنایی داشته باشد که انتقاد وی باعث ایجاد سوءتفاهم و نتیجه نامطلوب نشود. رک بودن همیشه برای مخاطب خوشایند نیست این نوع انتقاد باعث سازندگی نمی‌شود بلکه شنونده حالت تدافعی می‌گیرد بهتر است انتقاد با به‌کارگیری یک سیاست درست انجام شود. از انتقاد تحکم‌آمیز دوری کنیم زیرا این‌گونه اتنقادها فرد را در حالت دفاع قرار می‌دهد. انتقاد باید حضوری و بدون واسطه باشدو برای حفظ آبروی فرد از نصیحت و سرزنش او در حضور دیگران خودداری نمود. البته انتقاد باید در زمان و مکان و موقعیت مناسب ابراز کنیم نه در لحظه‌ای که فرد آمادگی شنیدن آن‌را ندارد . موضوع را طولانی و انتقاد را به سخنرانی تبدیل نکنیم زیرا شنونده را خسته و بی‌حوصله می‌کند. انتقاد باید کلیدی مختصر و مفید انجام شود. اگر همه مربیان و تعلیم‌دهندگان از دانش‌آموزان خود انتقاد کرده و تمامی موارد یاد شده را به‌کار گیرند، قدر مسلم است که دانش‌آموز با هنر صحیح انتقاد کردن آشنا شده و همین امر باعث می شود فرد ابتدا در صدد رفع ایرادات خود برآید، و همان‌طور که گفته شد در این صورت شاهد پیشرفت دانش وتعالی نگرش و بالارفتن سطح فرهنگ کل جامعه خواهیم بود .