منطقه آزاد اروند منطقه ای ناب به وسعت گردشگری ایران

خبرگزاری مهر -گروه استان‌ها- فرزانه یحیی‌آبادی: اگرچه در تمام ایران محورهای گردشگری وجود دارد اما تنها در منطقه آزاد اروند (شهرهای آبادان و خرمشهر) است که محورهای مختلف و متنوع گردشگری به طور مجموع قابل دسترسی و بازدید است. تنوع آثار و بناهای ثبتی در منطقه آزاد اروند شامل اماکن مذهبی، فرهنگی، آموزشی، مسکونی، صنعتی، درمانی، تأسیسات و تجهیزات شهری، اداری، تجاری و ارتباطی بسبب شده تا آثار زیادی در این منطقه در فهرست آثار ملی قرار گیرند به طوری که در حال حاضر در منطقه آزاد اروند در مجموع ۹۶ اثر در زمره آثار ملی به ثبت رسیده که از این تعداد ۹۲ بنای آن در بافت شرکتی شهر آبادان و چهار بنا در خرمشهر است ضمن آنکه در بخش ثبت آثار در محور دفاع مقدس نیز، تاکنون سه اثر در آبادان و پنج اثر در خرمشهر (شامل یادمان‌ها و محوطه‌ها) در فهرست آثار ملی قرار دارند.

در حوزه مذهبی که شامل مسجد و کلیسا است می‌توان از مساجد رنگونی ها، بلوچ‌ها، ولیعصر و کلیسای ارامنه در آبادان و مسجد جامع در خرمشهر نام برد که در این میان مسجد رنگونی‌های آبادان مربوط به اواخر دوره قاجاریه است (۱۳۰۰ ه. ش)، ساختمان اولیه مسجد جامع خرمشهر نیز مربوط به دوره قاجاریه بوده که بعدها در دوره پهلوی یکسری تغییرات کالبدی در آن انجام و آنچه را که امروز شاهد هستیم؛ تغییراتی است که در قالب مرمت و بازسازی پس از خاتمه جنگ تحمیلی بر روی آن انجام شده و فرم فعلی آن مربوط به دوره معاصر است، مسجد بلوچ‌های آبادان نیز طبق روایت‌ها در ابتدا فرم چادری داشته (۱۲۹۳ ه. ش) سپس با اندک فاصله‌ای به بنای گلی و در نهایت در دوره پهلوی دوم (۱۳۵۸ ه. ش) به شکل آجری فعلی درآمد.

در حوزه فرهنگی که شامل موزه‌ها و سینما است، موزه باستان شناسی آبادان مربوط به پهلوی دوم (نقش کلیدی در تاریخ شهر)، موزه فرهنگی دفاع مقدس خرمشهر (اوایل پهلوی اول) و سینماهای نفت و شیرین آبادان (هر دو در دوره پهلوی اول) و موزه بنزین خانه نفت آبادان را داریم که به ثبت ملی رسیده‌اند.

در منطقه آزاد اروند دبستان، دبیرستان و دانشگاه‌های هستند که با کاربری آموزشی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده اتد که شامل دبستان‌های فروغی و مهرگان (هر دو اوایل پهلوی اول)، نسل انقلاب، آزادی یا رهنما (اواخر دوره قاجاریه یعنی در سال ۱۳۰۰ ه. ش)، دبیرستان رازی و دانشکده نفت (اوایل پهلوی اول) در شهر آبادان است، در مناطق شرکت نفت آبادان نیز خانه شماره سه انکس (خانه تشریفاتی)، منازل بوارده (در تیپ‌های مختلفی به ثبت رسیده)، منازل بریم، منازل انکس در محدوده جنوب پالایشگاه (که به شکل بافتی و منطقه‌ای ثبت شده‌اند و شامل باشگاه انکس به سمت موزه دفاع مقدس) با کاربری مسکونی در لیست ثبت شده آثار ملی قرار دارند.

نخستین بنزین خانه ایران در آبادان با کاربری صنعتی تنها بنای ثبتی ملی این شهر است که براساس کتبیه موجود در سر درب آن مربوط به سال ۱۹۲۷ ه. ش یعنی اواخر دوره قاجاریه است، در فهرست ملی ۲ بیمارستان ۱۷ شهریور (پهلوی دوم) و امام خمینی (ره) یا همان او.پی.دی (پهلوی اول) در آبادان با کاربری درمانی ثبت شده، ضمن آنکه منابع آب بریم و بوارده، ساختمان آتش نشانی پالایشگاه و قبرستان ارامنه (واقع در منطقه شطیط) در آبادان با کاربری تأسیسات و تجهیزات شهری ثبت ملی شده‌اند.

دو بنای ساختمان راهنمایی و رانندگی در منطقه سیکلین آبادان (اوایل قاجاریه) و ساختمان هلال احمر یا کنسولگری سابق در خرمشهر (دوره قاجاریه) با کاربری اداری، ساختمان بانک ملی آبادان با کاربری تجاری، پل بهمنشیر واقع در ایستگاه ۷ آبادان با کاربری ارتباطی (نقش مهمی در اقتصاد و سیاست شهری داشته) از دیگر آثار ثبتی منطقه آزاد اروند در فهرست آثار ملی است که موضوع تنوع و فراوانی زمینه‌های گردشگری را در این منطقه تأیید می‌کند.

دوران دفاع مقدس که یادآور ۸ سال دفاع جانانه و قهرمانانه ملت ایران در این دوران است برای اروند نشینان مفهوم و معنایی بس بالاتر و برتر دارد، همه کسانی که دل به پاسداری از نجابت ایران بسته‌اند روزهای سختی را که بر آبادان و خرمشهر در جنگ تحمیلی گذشت به یاد دارند، ایامی پر از بوی باروت و خون و دلدادگی، جانفشانی و شهامت مردمانی که جانانه ایستادن تا وجبی از خاک مملکت به دست دشمن نیفتد و امروز این منطقه به عنوان مقصد گردشگری و زیارت گروه عظیمی از اقشار مختلف مردم تبدیل شده که در قالب کاروان‌های راهبان نور و یا به طور انفرادی به این منطقه آزاد اروند یعنی شهرهای آبادان و خرمشهر می آیند.

در منطقه آزاد اروند هشت اثر نیز در حوزه دفاع مقدس به ثبت ملی رسیده است که از این تعداد ۳ اثر در شهرستان آبادان شامل بیمارستان صحرایی امام علی (ع)، محوطه یادمانی ذوالفقاریه (واقع در کنار یادمان شهید تندگویان در جاده قفاس) و محوطه یادمانی والفجر هشت در اروندکنار است و پنج اثر نیز در خرمشهر شامل بیمارستان صحرایی امام حسین (ع)، محوطه یادمانی کربلای چهار (القمه) در کوی آلبونایه، محوطه یادمانی نهر خین و مسجد کنار آن، محوطه عملیاتی زید (عملیات رمضان) واقع در جاده خرمشهر- اهواز و محوطه یادمانی عملیات ثامن الائمه است.

با نزدیکی به ایام نوروز تب و تاب و تلاش همگان و به ویژه مسئولان برای برگزاری ویژه برنامه‌های نوروزی با هدف ایجاد روحیه نشاط و شادمانی در میان مردم بیشتر شده است برنامه‌هایی که شنیدنش از زبان معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند به عنوان متولی اصلی برنامه‌ها خالی از لطف نیست.

استقبال از نوروزی متفاوت در اروند

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند گفت: هدف این معاونت به عنوان متولی و میزبان گردشگران، ایجاد رفاه و شادی و امنیت و ثبت خاطرات خوش و بیاد ماندنی برای مسافرانیست که این منطقه (شهرهای آبادان و خرمشهر) را به عنوان مقصد سفرشان انتخاب می‌کنند.

قدرت الله طمیمیان در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: در نظر داریم تا فضای خوب و دلنشینی را برای مسافران و مردم اروندنشین ایجاد کنیم لذا با بهره گیری ار داشته‌های خودمان در زمینه فرهنگی، هنری، تاریخی مذهبی، گردشگری صنایع دستی و یادمان‌های دفاع مقدس برنامه‌های متنوعی را تهیه و تدارک دیده‌ایم.

وی اظهار کرد: نخستین سینمای کشور، نخستین اداره راهنمایی و رانندگی، نخستین پمپ بنزین و شهرک استاندارد کشور در این منطقه وجود دارد که از جاذبه‌های خوب گردشگری این منطق محسوب می‌شود.

وی تصریح کرد: با توجه به تاکید مقام معظم رهبری بر موضوع راهیان نور ما نیز به عنوان یکی از میزبانان و قطب‌های اصلی این مسئله در این باره تلاش می‌کنیم.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند با بیان اینکه امسال در شهرهای آبادان و خرمشهر با مشارکت شهرداری‌ها و سپاه هر دو شهرستان، یکسری زیرساخت‌هایی را با همراهی نهادهای فرهنگی و هنری شهر با رویکرد هم‌افزایی و مشارکت جمعی و استفاده از تمام ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های منطقه‌ای ایجاد کرده‌ایم، تصریح کرد: نوروز امسال در پارک ۱۷ هکتاری برگزاری جشن‌های شبانه، جشنواره سفره ایرانی در شهرهای آبادان و خرمشهر به طور مجزا، برپایی بازارچه صنایع دستی بانوان، جشن‌های ویژه کودکان، توزیع پلاستیک برای اجرای طرح‌های زیست محیطی با مشارکت گروه‌های مردم نهاد حامی محیط زیست را برای اجرا تدارک دیده‌ایم ضمن آنکه از هنرمندان نیز برای ارائه آموزش‌های لازم با استفاده از زبان هنر استفاده می‌کنیم.

طمیمیان یادآور شد: از هنرمندان کشوری برای دعوت و تشویق مردم برای حضور در منطقه در ایام نوروز، در قالب پیام‌های کوتاه تصویری استفاده کردیم.

وی با اشاره به پیش بینی تور گردشگری منطقه‌ای تحت نام اروندگردی افزود: امسال برای تمام اقشار مردم اعم از اروندشینان و مسافران نوروزی برنامه‌های فرهنگی، هنری، آموزشی و گردشگری را طرح ریزی کردیم که از جمله آن می‌توان به طرح بزرگ «قرآن بخوان جایزه بگیر» اشاره کرد که در ۶۰ مؤسسه قرآنی اجرا می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه هدفمان در برنامه ریزی ها نخست اروندنشینان و سپس مسافران و میهمانان نوروزی است، اظهار کرد: جشن آغاز سال نو در گلزار شهدای آبادان و خرمشهر برگزار می‌شود.

منطقه آزاد اروند سهل الوصول است

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: منطقه آزاد اروند دارای برخی ویژگی‌ها همچون سهل الوصول بودن است به این معنا که مسافران در هر نقطه از کشور با استفاده از حمل و نقل ترکیبی موجود در این منطقه اعم از هوایی، جاده‌ای، آبی و ریلی، می‌توانند به این منطقه سفر کنند.

طمیمیان با اشاره به اینکه منطفه آزاد اروند در دل خود آثار تاریخی و مذهبی فراوانی دارد، افزود: وجود برخی نوستالژی‌ها سبب تمایل سفر بخشی از گردشگران به این منطقه است، ضمن آنکه آب و هوای خوب این ایام و مهمان نوازی و خونگرمی مردم آبادان و خرمشهر زبانزد عام و خاص است.

وی اظهار کرد: در بخش گردشگری سیاست‌ها را به سمتی برده‌ایم که اقامتگاه‌های بوم گردی در منطقه آزاد اروند در حال شکل گیری و توسعه است، امسال قدری جاذبه‌های بوم گردی همچون ساخت مضیف، مجتمع‌های تجاری و گردشگری افزایش یافته که مورد استقبال واقع شده است.

وی تصریح کرد: با توجه به وجود پهنه‌های آبی همچون اروند رود، بهمنشیر و کارون در منطقه، بحث تفریحات آبی در دستور کار قرار دارد.

تنوع فرهنگی موجود در منطقه برای مسافران جذاب خواهد بود

وی از وجود نخلستان‌ها در کنار رودخانه‌ها به عنوان بک مزیت گردشگری مورد توجه گردشگران نام برد و گفت: برخی از روستاهای منطقه همچون روستای سادات آبادان را با ارائه آموزش‌های لازم به اهالی با نحوه مهمان نوازی استاندارد آشنا کردیم ضمن اینکه برخی از خانه‌های موجود در روستاها را نیز برای اسکان مسافران استاندارد سازی، درجه بندی و قیمت گذاری کردیم.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند گفت: در بخش صنعت که اصلی ترین زمینه شکل گیری شهر آبادان و دارای بخش‌های جذاب، متنوع و دیدنی همچون پالایشگاه، موزه‌های بنزین خانه و کارآموزان و منازل شرکتی و باشگاه پیروز و آبادان و غیره است برنامه ریزی برای برپایی تورهای صنعتی توسط شرکت پالایش نفت آبادان انجام شده است که می‌تواند انتخاب گردشگران برای بازدید باشد.

طمیمیان افزود: امسال برای نخستین بار علاوه بر پیش بینی تورهای گردشگری صنعتی، مذهبی، تاریخی و گردشگری، ۱۰ تور لیدر آموزش دیده شده را نیز در نظر گرفته‌ایم که شش نفرشان همراه تورها و چهارنفر از آنها هم در اماکن اصلی که محل بازدید هستند توضیح‌های لازم را به مراجعان ارائه می‌دهند، مسجد رنگونی‌ها، کلیسا، موزه بنزین خانه و موزه کارآموزان در آبادان به عنوان چهار مکان اصلی بازدید گردشگران نوروزی تعریف شده است.

وی اظهار کرد: در بحث گردشگری آبی، بخش خصوصی ورود پیدا کرده ضمن آنکه بخش دولتی هم در بحث نظارت فنی بر فعالیت و ساماندهی آنها دخالت دارد، ما برای خدمات رسانی بهینه به مسافران و اروندنشینان از تفریحات آبی، پس از دریافت درخواست متقاضیان فعالیت در بخش گردشگری آبی درخواست‌ها را به ادارات بنادر آبادان و خرمشهر ارجاع می‌دهیم و چنانچه این ادارات تائیدیه های لازم را ارائه کردند ما اقدام به صدور مجوز برای فرد متقاضی می‌کنیم.

برگزاری جشنواره اقوام در پارک ۱۷ هکتاری

وی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: در ایام نوروز جشنواره اقوام در محل پارک ۱۷ هکتاری برپا می‌شود که در آن از ۶ تقومیت های اصلی همچون عرب، بختیاری، قشقایی، کرد و خراسان و شمالی شرکت دارند، آنان با برپایی سازه‌های مخصوص خود اعم از سیاه چادر و غیره کار پذیرایی، معرفی آداب، رسوم، سنن و موسیقی محلی اقوام را به نمایش می‌گذارند ضمن آنکه سوغات و صنایع دستی شأن را نیز در آنجا عرضه می‌کنند، این جشنواره از ۲۹ اسفند ماه جاری تا ۱۲ فروردین ماه سال ۹۸، دایر است.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند گفت: به منظور دسترسی آسان و بهتر شهروندان اجرای برخی برنامه‌های فرهنگی وهنری ویژه نوروز در برخی مناطق از جمله پارک معلم تدارک دیده شده که اجرایی می‌شود.

طمیمیان افزود: امسال با رویکرد بهره مندی از تمام ظرفیت‌های فرهنگی و هنری موجود در شهرهای آبادان و خرمشهر (منطقه آزاد اروند) با ۹۷ درصد از پیشنهادات و ایده‌های نو و جدید ارائه شده هنرمندان برای اجرا در ایام نوروز موافقت شد که اجرای نمایش‌های خیابانی و روایتگری تاریخ شهری با پوشش محلی منطقه توسط هنرمندان از جمله آنان است.

وی همچنین از حضور عمو نوروز در سطح خیابان‌ها و بازارها در قالب کارناوال بهار که نوید نوروز را می‌دهد، خبر داد و اظهار کرد: با انتشار فراخوان جشنواره هفت سین از تمامی علاقمندان برای شرکت در این جشنواره دعوت کرده‌ایم که به بهترین و زیباترین سفره هفت سین جوایزی اهدا می‌شود، سفرهایی که با مواد بازیافتی مهیا می‌شود بیشتر مد نظر است.

وی تصریح کرد: امسال با کمک ادارات محیط زیست شهرهای آبادان و خرمشهر و با همراهی یک سازمان مردم نهاد حامی محیط زیست یکسری المان‌های شهری زیبا را با استفاده از مواد بازیافتی در چند پارک ساخته و به معرض دید عموم قرار می‌دهیم.

وی با اشاره به تدارک برگزاری جشنواره غذا در ایام نوروز تیادآور شد: در این جشنواره هم میهمانان و هم شهروندان اروندی اعم از زن و مرد می‌توانند شرکت کنند، این جشنواره در پارک ۱۷ هکتاری تدارک دیده شده و شرکت کنندگان باید با موادی که در اختیارشان قرار می‌گیرد اقدام به پخت و پز کنند، برندگان هر شب مشخص می‌شود و شب آخر فینال مسابقه آشپزی برگزار می‌شود، مدت زمان اجرای مسابقه آشپزی ۱۰ شب خواهد بود.

مسابقه خاطره نویسی و عکاسی نوروزی

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند گفت: مسابقه خاطره نویسی ویژه میهمانان نوروزی را نیز برگزار می‌کنیم و به بهترین خاطره ارسالی به نشانی که متعاقباً اعلام می‌شود جایزه اعطا می‌شود.

طمیمیان با اشاره به تدارک مسابقه عکاسی افزود: این مسابقه در دو بخش عکس با موبایل و عکس با دوربین حرفه‌ای برگزار می‌شود و علاقمندان به کار عکاسی می‌توانند عکس‌های نوروزی خود را به نشانی Norouz Arvand@gmail ارسال کنند تا پس از داوری آثار، به عکس‌های برتر جوایز ارزشمند اهدا شود.

وی از برگزاری مسابقه کورس و زیبایی اسب، اکران فیلم‌های مستند و قدیمی درباره آبادان و خرمشهر و منطقه آزاد اروند و مزیت‌ها و فرصت‌های سرمایه گذاری در سه نقطه از شهر و با همکاری حوزه هنری، برگزاری مسابقات متنوع ورزشی، برگزاری مسابقات بازی‌های کامپیوتری ویژه کودکان و آتش بازی در طول ایام به عنوان دیگر برنامه‌های پیش بینی شده برای ایام نوروز برشمرد و اظهار کرد: مسابقات قایقرانی با بهره گیری از قهرمانان این رشته (سوم تا دهم فروردین ۹۸) در خرمشهر برگزار می‌شود، نخستین روز آن به مسابقات قهرمانی کشور اختصاص دارد.

وی تصریح کرد: همچنین به منظور فرهنگ سازی عمومی به آن دسته از افرادی که در پایان نوروز ماهی‌های قرمزشان را به ما تحویل دهند، کتاب هدیه می‌کنیم، نام این ویژه برنامه «ماهی ها به حوض قصه می روند» است.

به گفته معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند به طور روزانه اعضای انجمن اتومبیل رانی و موتورسواری آبادان با حرکت در سطح خیابان‌های شهر به معرفی برنامه‌های قابل اجرا در قالب حمل دست نوشته‌های مختلف می‌پردازند.

طمیمیان افزود: در ایام نوروز ارائه آموزش‌های شهروندی با بهره گیری از توان هنرمندان شهری انجام می‌شود ضمن آنکه هیئت ورزشهای همگانی نیز در سطح پارک‌ها و محل استقرار میهمانان نوروزی مسابقات و بازی‌های نوستالژی را برگزار می‌کنند.

وی اظهار کرد: از ویژگی‌های خاص برنامه‌های پیش بینی سده برای اجرا در ایام نوروز، تمرکز زدایی است و برنامه‌ها در نقاط مختلف برای بهره مندی بهتر و آسان‌تر مردم اجرا می‌شوند.

وی تصریح کرد: برای نخستین بار برای ۱۰ فقره از اماکن تاریخی موجود در منطقه آزاد اروند (شهرهای آبادان و خرمشهر) شامل سینما نفت، دانشگاه نفت، پالایشگاه کلیسا موزه مسجد رنگونی ها موزه پمپ بنزین موزه کارآموزان مسجد جامع خرمشهر و موزه جنگ خرمشهر تابلوهای معرفی تهیه شده که در محل این اماکن نصب می‌شوند.