عدالت‌ورزی شاخصه حکومت امام علی(ع)/ الگویی ماندگار برای مسلمانان

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: سیزدهم رجب، سالگرد به دنیا آمدن مولود کعبه، شجاعتِ زمان، بصیرت دوران و وجه الله است به این خاک پا گذاشت تا به آن جلوه آسمانی ببخشد؛ او که عدالت را در تمام عرصه‌های زندگی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، مهم‌ترین ملاک سنجش حاکمان می‌دید و به هیچ قیمتی آن را قربانی نمی‌ساخت.

در دستگاه عدالت علی (ع) مردم بزرگ‌ترین شأن و منزلت را داشتند و عوامل حکومت باید همه‌چیز خود را برای خدمت به مردم مسلمان در کف اخلاص می‌نهادند. در دستگاه عدالت علی (ع) همگان فرصت‌هایی مساوی برای رشد داشتند و تنها ملاک ترقی و پیشرفت افراد علم و توانایی و تقوا و عدالت بود. بهره همگان از بیت‌المال مسلمانان برابر بود و هیچ‌کس از هیچ خانواده‌ای حق بهره‌برداری سو از ذخایر مالی مسلمانان را نداشت.

در این سازمان عادل حتی غیرمسلمانان نیز حقوقی در سطح عالی داشتند و کشیده شدن خلخال از پای زنی اهل کتاب هم پشت امام امت اسلامی را می‌لرزاند. علی (ع) همه‌کس و همه‌چیز را در برابر قانون الهی برابر می‌دانستند و به هیچ‌کس اجازه ایستادن در مقابل دستورها و احکام خداوندی را نمی‌دادند. حکومت کوتاه علی (ع) نمودار عالی حکومت اسلامی است، حکومتی که بهترین و مقبول‌ترین انسان‌های زمان به لحاظ علم و عدالت و تقوا در آن به قدرت می‌رسند و از قدرت تنها و تنها برای اصلاح امور جامعه استفاده می‌کنند.

در چنین شرایطی است که اسلام با همه شئون و تمامیت خود امکان تحقق می‌یابد. بی‌گمان، اسلام تمامیتی است که نمی‌توان بخشی از آن را به فراموشی سپرد. این تمامیت در حکومت عدل علی (ع) تجلی کاملی یافت و به الگویی ماندگار برای تمام مسلمانان و آزادگان جهان بدل شد.

در سالروز ولادت پر سعادت قطب عالم امکان، لازم است نگاهی دوباره به آنچه علی (ع) در تابلوی زیبای دستورها و رهنمودهای خویش ترسیم کرد بیفکنیم و خویشتن را یک‌بار دیگر با آن محک خداوندی بسنجیم.

آزادانه زندگی کردن پیرو سایر ادیان در حکومت امام علی (ع)

عضو هیئت‌علمی دانشگاه قم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه مهم‌ترین دغدغه امام علی (ع) در دوره حکومت بر جامعه اسلامی برقرار کردن عدالت اجتماعی و اقتصادی و از بین بردن اختلاف طبقاتی میان مردم بود، اظهار کرد: بخشی از این مشکلات در حکومت‌های پیش از امام علی (ع) به وجود آمده بود و آن حضرت تلاش می‌کردند آب‌رفته را به جوی برگردانند.

حجت‌الاسلام محسن ملک‌افضلی ادامه داد: یکی از اقدامات مهم امام در این زمینه از بین بردن زمینه رانت‌خواری برخی خواص بود که در زمان خلیفه سوم به این امر عادت کرده بودند؛ همین موضوع نارضایتی‌های بسیاری در میان خواص نسبت به عملکرد ایشان به وجود آورد و زمینه‌ساز درگیری‌هایی مانند جنگ جمل شد. برخی یاران نیز در این مسیر به کمک امام علی (ع) آمدند و بسیاری نیز توان تحمل عدالت ایشان را نداشتند.

امامت، عدالت، شجاعت و دیانت امام علی (ع) باعث شد که حکومت ایشان در تمامی طول تاریخ اسوه و الگو باشد

وی افزود: استانداران و کارگزارانی که این شیوه عدالت را قبول نداشتند از سوی امام حذف می‌شدند چرا که ایشان در مسیر حق با هیچ‌کس مسامحه نمی‌کردند و بیت‌المال مسلمانان را با تمام قدرت حفظ می‌کردند.

این استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: در زمینهٔ عدالت اجتماعی نیز مسائلی مانند قضاوت عادلانه و رعایت حقوق اقلیت‌های مذهبی از مواردی است که در سیره حکومتی امام علی (ع) دیده می‌شود.

حجت‌الاسلام ملک افضلی گفت: پیرو هر دینی در حکومت امام علی (ع) می‌توانست آزادانه زندگی کند و از حقوق اجتماعی برخوردار باشد.

اصول اجرای عدالت؛ اسوه تمام جوامع

وی با اشاره به اینکه برقراری دستگاه عدالت منصف از دیگر اقدامات امیرالمؤمنین (ع) در زمان حکومت ایشان بود، تصریح کرد: در این دستگاه عدالت هیچ‌گاه کسی به دلیل برتری مادی یا نسبی پیروز نمی‌شد بلکه همواره حق به حق‌دار می‌رسید.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه قم عنوان کرد: در نگاه امام علی (ع) قاضی حتی در نگاه کردن نیز نباید میان دو نفر که به عدل او امید بسته‌اند، تفاوتی قائل شود. محکم‌ترین اصول اجرای عدالت در سیره این امام بزرگوار در طراحی نظام قضائی دیده می‌شود که می‌تواند الگوی تمام جوامع باشد.

حجت‌الاسلام ملک افضلی با اشاره به اینکه عدالت ورزی شاخصه حکومت علی (ع) است، گفت: امامت، عدالت، شجاعت و دیانت مولای متقیان علی (ع) باعث شده است که حکومت ایشان با آن همه کارشکنی از سوی دشمنان در تمامی طول تاریخ اسوه و الگو باشد.