نی نی بان: هفتمین مطلب از بسته مدیریت روابط جنسی در تعطیلات به مهمترین سؤالات درباره قرص های پیشگیری از بارداری پاسخ می دهد.

قرص های ضد بارداری مانع تخمک گذاری می شوند. بنابراین با عدم تولید تخمک، چیزی برای بارور شدن توسط اسپرم وجود ندارد و بارداری اتفاق نمی افتد. اگر از قرص های خوراکی پیشگیری از بارداری استفاده می‌ کنید، احتمالا از راحتی مصرف و درصد محافظت کنندگی آن راضی هستید. با این حال ممکن است سؤالات زیادی در خصوص تأثیرات بالقوه این قرص ها بر سلامتی تان داشته باشید.

افزایش وزن با مصرف این قرص ها، فراموش کردن یک دوز از مصرف دارو، یکباره قطع کردن این قرص ها و استفاده از قرص های ضد بارداری به جای قرص ها اورژانسی، برخی از پرسش هایی است که در این زمینه ایجاد می شود.

آیا می توانیم از قرص های جلوگیری از بارداری برای به تأخیر انداختن و یا از بین بردن یک دوره قاعدگی استفاده کنیم؟
بله، قرص های جلوگیری از بارداری را می توان برای کاهش یا حذف خونریزی ماهانه استفاده کرد. هنگامی که قرص های جلوگیری از بارداری برای اولین بار در دسترس عموم قرار گرفت، به صورت بسته های 30 تایی بسته بندی شده بود که 21 عدد از آنها قرص های هورمونی فعال و هفت عدد نیز دارونما بودند و تأثیری بر سیکل قاعدگی نداشتند. در طول آن یک هفته ای که خانم ها از دارونما استفاده می کردند، خون ریزی طبیعی شان به صورت طبیعی اتفاق می افتاد.
اما امروز قرص های پیشگیری از بارداری متنوعی در دسترس خانم ها قرار دارد؛ از بسته های ۲۸ تایی حاوی ۲۴ قرص فعال و ۴ عدد دارونما گرفته تا بسته های ۲۸ تایی که در آن همه قرص ها از نظر هورمونی فعال هستند.
با این حال، خونریزی خارج از دوره قاعدگی و لکه بینی اغلب در طول چند ماه اول استفاده از این نوع دارو شایع است و جزو عارضه های جانبی مصرف دارو محسوب می شود. این عوارض معمولا با استفاده مداوم از قرص های پیشگیری از بارداری رفع می شود اما در بعضی از خانم ها حتی در صورت مصرف مداوم قرص نیز خونریزی ادامه پیدا می کند.

آیا برای عقب انداختن یک دوره قاعدگی باید از نوع خاصی از قرص های پیشگیری از بارداری استفاده کرد یا همین قرص های معمولی پیشگیری نیز در این زمینه مؤثر است؟
اگرچه قرص های ضد بارداری خاصی تولید شده اند که می توانند باعث قطع خونریزی قاعدگی در طی سه ماه شوند اما اگر می خواهید از بروز خونریزی در یک دوره پیشگیری کرده یا آن را به تأخیر بیندازید، می توانید از همین داروهای معمولی هم استفاده کنید. یعنی اینکه باید از ۷ یا ۴ دارونما بگذرید و بلافاصله پس از اتمام قرص های فعال، دوره جدید دارو را شروع کنید.

اگر قصد بارداری داریم، چند وقت پس از قطع مصرف قرص های پیشگیری از بارداری توانایی حامله شدن پیدا می کنیم؟
پس از قطع مصرف قرص، شما ممکن است فقط با یک تأخیر دو هفته ای قبل از شروع مجدد تخمک گذاری مواجه شوید و سیکل قاعدگی تان یک ماه تا شش هفته پس از قطع مصرف دارو به حالت طبیعی خود باز می گردد. وقتی تخمک گذاری شروع شود شما توانایی باردار شدن دارید و اگر این اتفاق در همان دو، سه هفته اول پس از قطع مصرف قرص اتفاق بیفتد، ممکن است اصلا دچار خونریزی نشوید.

آیا لازم است پس از قطع مصرف قرص پیشگیری از بارداری، چند ماه صبر کنیم و بعد باردار شویم؟
در گذشته متخصصان نگران بودند که اگر خانم ها بلافاصله پس از قطع داروی ضد بارداری، حامله شوند با ریسک بالاتری برای سقط جنین مواجه باشند. اما در حال حاضر چنین موضوعی اصلا مطرح نیست. معمولا خانم هایی که مصرف قرص را قطع می کنند فقط برای یک ماه دچار تأخیر در قاعدگی می شوند، اما اگر پیش از شروع مصرف قرص قاعدگی تان نامنظم بوده، ممکن است پس از قطع مصرف، این بی نظمی دوباره برگردد.

ممکن است مصرف قرص پیشگیری از قاعدگی را قطع کنیم اما پریود نشویم؟
اگر پس از قطع مصرف قرص تا چند ماه پریود نشوید احتمالا دچار آمنوره پس از مصرف قرص پیشگیری از بارداری شده اید. قرص های ضد بارداری حاوی هورمون هایی هستند که از تخمک گذاری و قاعدگی در بدن خانم ها پیشگیری می کنند. هنگامی که مصرف قرص را قطع می کنید لازم است که چند ماه به بدن تان فرصت دهید تا به حالت طبیعی باز گردید.
به طور معمول، ظرف مدت سه ماه سیکل قاعدگی شما به حالت طبیعی باز می گردد و خونریزی های قاعدگی تان مجددا شروع می شود. به خصوص خانم هایی که از قرص های پیشگیری از بارداری برای منظم کردن سیکل خود استفاده می کردند، ممکن است تا چند ماه پس از قطع مصرف قاعده نشوند.
البته اگر پس از سه ماه خونریزی نداشتید باید تست حاملگی بدهید و اگر باردار نبودید، به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید تا مورد بررسی قرار بگیرید.

آیا نتیجه تست حاملگی در زمان مصرف قرص پیشگیری از بارداری دقیق است؟
بله، اگر در حال مصرف قرص پیشگیری از بارداری هستید و شک کرده اید که حامله هستید یا نه می توانید تست بارداری بدهید و به نتیجه آن اطمینان کنید. تست بارداری سطح هورمون بتا را در خون یا ادرار خانم ها اندازه گیری می کند و قرص های پیشگیری از بارداری هیچ تأثیری روی این هورمون ندارد. پس نتیجه تست حاملگی در زمان مصرف قرص پیشگیری درست و دقیق است.
چه اتفاقی می افتد اگر در شرایطی که حامله ایم از قرص ضد بارداری استفاده کنیم؟
اگر نمی دانستید که حامله هستید و به مصرف قرص ضد بارداری ادامه داده اید، لازم نیست خیلی نگران و آشفته شوید. چرا که به نظر نمی رسد هورمون های موجود در قرص های ضد بارداری تأثیری بر وضعیت جنین در دوران بارداری بگذارد. اما به محض اینکه از بارداری خود مطلع شدید مصرف قرص را قطع کنید.

آیا می شود از قرص های ضد بارداری برای پیشگیری از حاملگی به صورت اورژانسی استفاده کرد؟
بله به شرط اینکه دز مناسبی از قرص های پیشگیری از بارداری استروژن - پروژسترون را استفاده کنید می توانید به صورت اورژانسی از حاملگی ناخواسته پیشگیری کنید اما بهتر است برای اطلاع از دز کافی دارو و زمان مناسب مصرف با دکترتان مشورت کنید.

اگر سال هاست که از قرص پیشگیری از بارداری استفاده می کنیم، می توانیم مصرف آن را یکباره قطع کنیم یا باید صبر کنیم تا بسته فعلی دارو تمام شود؟
به طور کلی شما می توانید مصرف دارو را یک باره قطع کنید اما ممکن است بلافاصله پس از قطع مصرف دارو دچار خونریزی شوید و تا اندازه ای ریتم قاعدگی تان به هم بخورد.

آیا در هفته ای که از دارونما استفاده می کنیم امکان بارداری وجود دارد؟
مصرف دارونما برای یک هفته شما را در معرض ریسک بالای بارداری ناخواسته قرار نمی دهد. البته به شرط اینکه 21 یا 24 قرص قبلی را درست و مطابق الگو مصرف کرده باشید، با قرص ضد بارداری 98 تا 99 درصد در برابر بارداری ناخواسته محافظت می شوید. البته اگر در طول دوره یک یا چند قرص را فراموش کرده اید، بهتر است در روزهایی که از داروها استفاده می کنید یک روش پیشگیری از بارداری دیگر کاندوم نیز داشته باشید.

آیا قرص های پیشگیری از بارداری باعث افزایش وزن می شود؟
بسیاری از زنان فکر می کنند که قرص های ضد بارداری باعث چاقی می شود اما مطالعات نشان داده که تأثیر این قرص ها بر وزن بدن بسیار اندک بوده یا به طور کلی بی تأثیر است. البته مصرف این قرص ها می تواند باعث اضافه شدن آب بدن شود. در این صورت احساس می کنید که به خصوص در ناحیه سینه، باسن و ران چاق شده اید. علاوه بر این استروژن موجود در قرص های ضد بارداری ممکن است باعث بزرگ شدن سلول های چربی شود اما تعداد آن ها را زیاد نمی کند.

آیا قرص های ضد بارداری خطر ابتلا به سرطان را تحت تأثیر قرار می دهد؟
شواهد علمی نشان می دهد که استفاده از قرص های جلوگیری از بارداری برای مدت زمان طولانی تر خطر ابتلا به برخی سرطان ها مانند سرطان گردن رحم و سرطان کبد را افزایش داده، اما از طرف دیگر خطر ابتلا به انواع دیگر سرطان، از جمله سرطان تخمدان و سرطان آندومتر را کم می کند.
اثر قرص های ضد بارداری در ابتلا به سرطان سینه کاملا روشن نیست. در حالی که برخی از مطالعات ارتباط بین استفاده قرص و سرطان سینه را نشان داده اند، مطالعات بیشتر افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه با مصرف قرص ضد بارداری را نشان نمی دهد.

آیا قرص های کنترل ضد بارداری کلسترول خون را تحت تأثیر قرار می دهد؟
قرص های ضد بارداری می توانند بر سطح کلسترول خون تأثیر بگذارند. این تأثیر بسته به نوع قرصی دارد که مصرف می کنید و غلظت استروژن یا پروژسترون موجود در آن. اما به طور کلی این اثر چندان زیاد نیست.

آیا قرص های پیشگیری از بارداری فشار خون را تحت تأثیر قرار می دهد؟
قرص های ضد بارداری ممکن است کمی فشار خون شما را افزایش دهد. اگر قرص های ضد بارداری را به طور مرتب مصرف می کنید، باید فشار خون خود را نیز به طور منظم بررسی کنید و اگر فشار خون تان در حال بالا رفتن بود، در خصوص دارو یا روش جایگزین با پزشک تان مشورت کنید.

آیا زنان بالای ۳۵ سال می توانند به مصرف قرص های ضد بارداری ادامه دهند؟
اگر چه به زنان بالای 35 سال توصیه می شود که مصرف قرص های ضد بارداری را قطع کنند اما در حال حاضر این محدودیت برای زنان سالم غیر سیگاری مطرح نیست. اگر چه زنان سیگاری بالای 35 سال بهتر است از مصرف قرص های ضد بارداری خودداری کنند چون ممکن است در معرض خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی باشند.

اگر خوردن یک دز دارو را فراموش کردیم چه کنیم؟
اگر مصرف یک دز داروی ضد بارداری را فراموش کردید، به محض اینکه به خاطر آوردید، دارو را مصرف کنید. اگر روز بعد این موضوع را به خاطر آوردید، دو عدد قرص را با هم بخورید. اگر زمانی را که باید دو عدد قرص بخورید فراموش کردید، هر وقت یادتان افتاد دو عدد قرص خورده و فردایش هم دو عدد قرص بخورید. اگر خوردن بیش از دو عدد قرص ضد بارداری را فراموش کردید در خصوص ادامه دوره باید با پزشک تان مشورت کنید.
اگر مصرف قرص ضد بارداری را فراموش کردید بهتر است موقع مقاربت از یک روش پیشگیری دیگر مانند کاندوم استفاده کنید چون ممکن است در معرض بارداری ناخواسته قرار بگیرید چرا که فراموش کردن دارو می تواند منجر به آزاد شدن تخمک شود.

اگر می خواهید درباره مدیریت روابط جنسی در تعطیلات بیشتر بدانید، ادامه مطالب این بسته را در این صفحه ببینید.