برای اینکه بدانید چه روش زایمانی مناسب‎تر است باید با آنها آشنا شوید. اگر چه در نهایت این دکتر شماست که می‌گوید کدام روش مناسب‌تر است.

این حکم کلی نیست!
حرف و حدیث های زیادی در مورد ۲ روش زایمان در جامعه وجود دارد. خانم ها معمولا در جمع های خانوادگی و دوستانه از تجربیات خود می گویند و یکی از این روش ها را تایید و دیگری را رد می کنند.
در حالی که انجام عمل زایمان از فردی به فرد دیگر متفاوت است! نمی توان در مورد خوب و بد بودن و منافع و مضرات هیچ کدام از این روش ها حکم کلی صادر کرد.

بالا رفتن هوشیاری نوزاد، عوارض کمتر و دوره نقاهت کوتاه تر از مزایای زایمان طبیعی نسبت به سزارین است، اما بعضی از خانم ها از درد زایمان طبیعی می ترسند.

انتخاب هر کدام از این روش ها توسط پزشک، پس از سنجیدن عوامل زیادی صورت می گیرد. اگر شرایط را کاملا عادی و طبیعی فرض کنیم، پیشنهاد پزشک زایمان طبیعی است.
این طبیعی بودن فاکتورهای زیادی دارد مثلا سایز جنین با اندازه لگن مادر تناسب داشته باشد و پیش بینی عبور او از لگن مادر برای پزشک امکان پذیر باشد.
سلامت جنین هم در این میان مهم است چراکه زایمان طبیعی عملی زمان بر است و گاه تا ۱۰ ساعت طول می کشد و جنین هم باید توان همراهی این دوران را داشته باشد. مسائلی مثل شکل قرار گرفتن جنین در شکم مادر و ضربان قلب او از عواملی است که شکل زایمان را تعیین می کند.
اما در مواردی خاص پزشکان از ابتدای بارداری سزارین را به عنوان بهترین و کم خطر ترین راه برای مادر در نظر می گیرند. مادرانی که بیماری دیابت دارند معمولا فرزندان درشتی خواهند داشت و انجام زایمان طبیعی برای آن ها کاری دشوار است.
از سوی دیگر در مادران نوجوان و بسیار جوان هم توصیه به انجام عمل سزارین است. برای دختر ۱۵ یا ۱۶ ساله ای که باردار است، زایمان طبیعی کار ساده ای نیست و خطراتی مادر و فرزند را تهدید می کند.
به جز موارد خاص، انتخاب و پیشنهاد اول متخصصان زنان و زایمان، طی مراحل طبیعی برای تولد نوزاد است. برای مادرانی که دوقلو یا چند قلو باردار هستند هم گاه توصیه به سزارین می شود. به خصوص در مورد چند قلوها زایمان طبیعی می تواند حیات جنین های دیگر را تهدید کند چون ممکن است همه آن ها در موقعیت مناسبی قرار نگرفته باشند.

تصور شما غلط است
متاسفانه در حال حاضر و به دلیل نبود آگاهی در سطح جامعه، باور و تصور غلطی نسبت به زایمان طبیعی وجود دارد. در بسیاری از کشورهای اروپایی، در دوران بارداری اطلاعات بسیاری در مورد فواید زایمان طبیعی به خانم ها داده می شود و تصور غالب با آنچه در جامعه ما رواج دارد، متفاوت است.
به خصوص با رواج روش هایی با نام «زایمان بدون درد» که در برخی از بیمارستان های ما هم انجام می شود، در جریان زایمان طبیعی مادر درد کمتری هم می کشد. زایمان طبیعی درد بسیاری دارد و استفاده از روش های جدید می تواند کمک زیادی به تولد نوزادان به شکلی طبیعی کند.
به همین دلیل بسیاری از خانم ها در همان مراحل اول بارداری به پزشک شان اعلام می کنند که قصد زایمان با روش سزارین را دارند و به هیچ وجه حاضر به زایمان طبیعی نیستند. این خواسته بیمار هرچند که بر اساس اصول علمی و حتی قانونی خواسته درستی نیست اما با توجه به اصرار مادر معمولا پزشکان همین کار را انجام می دهند.

دردهای سزارین برعکس طبیعی
اسم این دو شکل زایمان خود نشان دهنده تفاوت عمده بین آن هاست؛ زایمان طبیعی و عمل سزارین! در اولین گام باید توجه کرد که سزارین یک عمل جراحی است.
هرچند که در روش های جدید سعی می شود از بی حسی های موضعی برای انجام این کار استفاده شود اما هنوز هم از بیهوشی برای سزارین استفاده می شود. عوارض داروهای بیهوشی کم نیست ضمن این که مادر با توجه به حال و شرایطی که دارد نمی تواند در ساعت های اولیه پس از تولد به نوزادش شیر بدهد.
مراقبت های بعد از سزارین خیلی بیشتر از زایمان طبیعی است؛ در حقیقت روند درد کشیدن مادران در این دو روش کاملا برعکس است. در زایمان طبیعی مادر تا پیش از تولد درد بسیاری را تحمل می کند اما پس از آن آسوده است در حالی که در سزارین، مادر قبل از زایمان درد زیادی تحمل نمی کند اما پس از جراحی تازه درد او آغاز می شود و به مراقبت های بیشتری احتیاج دارد.
به همین دلیل مادرانی که زایمان طبیعی داشته اند خیلی زود تر از جا بلند می شوند و شروع به انجام فعالیت های روزمره می کنند. سزارین عوارض کلی جراحی ها را هم به همراه دارد. با هر بار باز شدن شکم خطر چسبندگی برای جراحی های بعدی وجود دارد. ممکن است لوله های رحم دچار چسبندگی شده و نازایی را به همراه داشته باشد؛ این ها مسائل بی اهمیتی نیست.
با تمام این تفاسیر، مواقعی هست که برای نجات جان مادر و نوزاد، پزشک مجبور به انجام عمل سزارین است. به جز موارد خاصی که ذکر شد، گاهی در آخرین ساعات پیش از تولد نوزاد، مشکلاتی پیش می آید مثلا نوزاد نمی چرخد و توان خروج طبیعی از لگن را ندارد یا کیسه آب مادر پاره می شود. در این حالات امکان صبر کردن وجود ندارد و مادر باید هرچه سریع تر به اتاق عمل منتقل شود.
خانواده ها باید توجه داشته باشند که این موضوع در کنترل هیچ کس نیست. درست است که پزشک تشخیص خود را به زایمان طبیعی داده است اما اوضاع روند طبیعی خود را طی نکرده است. این موضوع حتی در کنترل مادر هم نیست. همه عواملی که گفته شد دست به دست هم می دهند و گاه در ساعات آخر پزشک را وادار به گرفتن تصمیم اورژانس می کنند.

تحرک می تواند زایمان را آسان تر کند
اگر تصورات غلط در جامعه اصلاح شود، هیچ مادری چنین درخواستی نمی کند. شاید کمتر خانمی به این نکته توجه کند که در سزارین، دوبرابر بیش از زایمان طبیعی از او خون دفع می شود.
یکی از تصورات غلطی که در مورد زایمان طبیعی بیان می شود، آسیب رسیدن به دستگاه تناسلی خانم هاست. در حالی که اگر برشی که هنگام زایمان طبیعی ایجاد می شود، به موقع باشد و بعد از آن با دقت بخیه زده شود، مشکلی متوجه خانم ها نیست. طبیعی است که بعد از زایمان واژن خانم ها کمی باز تر شود اما در بیشتر موارد، پس از ۴ ۵ ماه این مشکل تا حد زیادی برطرف می شود.
به هیچ وجه عنوان نمی توان منکر درد زیاد زایمان طبیعی و عوارض آن شد اما روش های ساده ای برای کاهش این عوامل وجود دارد. نمونه زایمان های طبیعی در میان زنان عشایر به دلیل تحرک و جنب و جوشی که دارند بسیار راحت و آسان است.
در حالی که نمونه های چنین زایمان هایی در محیط های شهری کم است. کمبود تحرک در زنانی که در شهر زندگی می کنند، یکی از دلایلی است که زایمان آن ها را مشکل می کند. پیاده روی ها مرتب نه تنها باعث طراوت مادر و سلامت او و جنین می شود، بلکه روند زایمان را هم برای هر دو آن ها آسان تر می کند.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
یکی از مهم‌ترین مسائلی که از آغاز تا اواخر دوران بارداری بسیاری از خانواده‌ها را درگیر می‌نماید تصمیم‌گیری در رابطه با نوع زایمان مادران باردار است.
در رابطه با زایمان طبیعی و سزارین هرکدام از این روش‌ها دارای خطرات و مزایای خاصی هستند و برای برتری هر یک نسبت به دیگری نیز دلایلی منطقی و گاهی هم غیرمنطقی وجود دارد.
بسیاری از مادران باردار به علت عدم آگاهی مزایا و معایب هرکدام از این روش‌ها در رابطه با انتخاب روش زایمان خود دچار سردرگمی می‌شوند.
اگر شما هم اولین بارداری خود را تجربه می‌کنید و هنوز در رابطه با روش زایمان خود تردید دارید بهتر است قبل از تصمیم‌گیری با ما همراه شوید تا با مزایا و معایب هر یک از این روش‌ها آشنا شوید.

زایمان طبیعی یا سزارین
سزارین یکی از روش‌های انجام زایمان است که در آن، شکم و رحم مادر را شکاف می‌دهند و جنین را خارج می‌کنند.
در رابطه با این روش دکتر لوئیس سیلورتن، مدیر مامایی در کالج سلطنتی ماماها (RCM) معتقد است که زایمان سزارین اثرات کمی بر بارداری بعدی خانم‌ها دارد و مادرانی که زایمان سزارین را انتخاب می‌کنند ‌می‌توانند با اطمینان برای بارداری مجدد خود اقدام نمایند.
به‌طورکلی بیان می‌کند که روش زایمان سزارین در مادران باردار، رابطه کمی با بارداری‌های مجدد و فواصل بین بارداری‌ها دارد.
اما دکتر محمود طاهر معتقد است که سن مادر در اولین سزارین، یک فاکتور مهم در بارداری‌های مجدد است و بر انجام سزارین نیز تأثیرگذار است که این پژوهش بزرگ‌ترین مطالعه کوهورت انجام‌گرفته در رابطه با نوع زایمان و باروری است.

جراحی سزارین
نتایج پژوهش‌های مختلف نشان می‌دهد که زایمان سزارین احتمال شکل‌گیری جفت سرراهی، پره اکلامپسی، اکلامپسی را افزایش می‌دهد.
همچنین میزان فشارخون و قند خون را افزایش می‌دهد و ازآنجاکه میزان خونریزی درروش سزارین زیاد است احتمال کم‌خونی در بیماران سزارین بیشتر است.
علاوه ‌بر این، پژوهشگران دریافتند که مادرانی که زایمان سزارین داشته‌اند، در مقایسه با مادرانی که زایمان طبیعی داشته‌اند، احتمال بارداری‌های مجددشان کاهش یافت.
انجام سزارین در میان خانم‌هایی که دوران بارداری سالم و نوزادان بریچ داشتند به میزان کمی کاهش پیدا کرد.
بنا به دلایل پزشکی میزان باروری مجدد در مادرانی که زایمان سزارین انجام داده بودند نیز کاهش یافت.
اما نتایج مطالعات محققان نشان می‌دهد که دلیل قانع‌کننده‌ای برای این امر وجود ندارد، و روش زایمان سزارین ثاتیر جزئی بر باروری‌های بعدی دارد.
لوئیس سیلورتن از کالج سلطنتی ماماها معتقد است: باوجوداینکه زایمان سزارین عوارض کمی برای باروری‌های بعدی دارد اما نمی‌توان پیامدهای منفی سزارین را نادیده گرفت و مادران باردار باید نسبت به اثرات نامطلوب سزارین بر سلامت آگاه باشند و در شرایط غیرضروری از انجام زایمان سزارین اجتناب کنند.
شواهد متعددی مبنی بر اثرات منفی زایمان سزارین بر مادران باردار و نوزادان وجود دارد. زیرا سزارین جراحی بزرگی است که می‌تواند عوارضی جدی برای سلامت مادر داشته باشد.
اما عوارض زایمان طبیعی یک‌سوم زایمان سزارین است و دوره نقاهت بسیار کوتاه‌تری دارد.
همچنین در این روش از ماده بیهوشی استفاده نمی‌شود درنتیجه عوارض جانبی ناشی از آن نیز ایجاد نمی‌شود.
اگرچه درد قبل از زایمان درروش طبیعی بیشتر است اما میزان درد بعد از زایمان در این روش کمتر است که اگر هم از روش‌های بدون درد استفاده شود دیگر بیمار دردی حس نخواهد کرد.

تاثیر زایمان طبیعی بر نوزاد
زایمان طبیعی برای سلامتی خود نوزاد نیز شرایط مطلوب‌تری نسبت به سزارین ایجاد می‌کند به شکلی که نوزادی که با زایمان طبیعی به دنیا می‌آید احتمال بیماری تنفسی گذرای نوزادی برایش کمتر است.
این نوزادان زمانی که به دنیا می‌آیند هوشیاری بیشتری دارند و کمتر به اکسیژن نیاز پیدا می‌کنند.

نتیجه گیری
بنابراین با توجه به مزایای بیشتر زایمان طبیعی، بهتر است یک فرهنگ‌سازی مطلوب جهت کاهش انجام سزارین و تشویق به انجام زایمان طبیعی در مادرانی که اولین بارداری خود را تجربه می‌کنند صورت گیرد.
مراقبت مداوم از مادران باردار توسط ماما یکی از راه‌های ترویج زایمان طبیعی و انجام کمتر سزارین است.
کالج سلطنتی ماماها با استفاده از راهنمای NICE، خانم‌ها را به دریافت مشاوره از متخصص زنان و زایمان و ماما در رابطه با خطرات احتمالی ناشی از سزارین خصوصاً در شرایطی که خانم باردار به لحاظ پزشکی سالم بوده و زایمان طبیعی مشکلی ندارد، تشویق می‌کند.

مقایسه زایمان طبیعی و سزارین
زایمان طبیعی سالم‌ترین و کم دردسرترین روش زایمان است اما این روزها خیلی‌ها حاضر نیستند زیر بار آن بروند.
ترس از درد زایمان طبیعی خیلی از خانم‌ها را به سمت سزارین سوق می‌دهد اما با رواج روش‌های کم درد یا بی درد زایمان، مادرانی که شرایط جسمانی مناسبی دارند می‌توانند با خیال راحت طبیعی زایمان کنند.
برخلاف آنچه عموم مردم فکر می‌کنند، زایمان طبیعی بعد از سزارین غیر ممکن نیست و اگر مشکل تنگی لگن در میان نباشد یک فوریتی برای زایمان به وجود نیاید مادر می‌تواند زایمان بعدی را طبیعی انجام دهد اما به شرطی که به دقت تحت نظر متخصص زنان و زایمان باشد و هنگام زایمان حتماً یک متخصص زنان و زایمان در اتاق عمل حضور داشته باشد.

اما زایمان طبیعی چه مزیت‌هایی نسبت به سزارین دارد؟
‏۱) دوره نقاهت سزارین ۳ برابر زایمان طبیعی است و میزان خونی که مادر در سزارین از دست می‌دهد ۲برابر بیشتر از وقتی است که طبیعی زایمان می‌کند. ‏
‏۲) نوزادی که با زایمان طبیعی به دنیا می‌آید ریه‌های سالم‌تری دارد و چون مایع آمنیوتیک از ریه او خارج می‌شود، مشکلات تنفسی کمتری خواهد داشت.
عبور نوزاد از مجرای زایمان و تماس با باکتری‌های محافظت کننده به تقویت سیستم ایمنی کودک کمک می‌کند و در عین حال سیستم قلبی عروقی جنین را تحریک کرده، باعث گردش خون بهتر و آماده سازی او برای تولد می‌شود.
۳) در زایمان طبیعی هشیاری نوزاد بالاتر است و ارتباط بهتری با مادر برقرار می‌کند و علاقه بیشتری به انجام رفتارهایی مانند مکیدن و شیر خوردن دارند.
نوزاد به دنیا آمده از یک زایمان طبیعی کمتر پیش می‌آید که نیاز به اکسیژن یا دستگاه مراقبت ویژه پیدا کند. ‏
‏۴) اگر چه درد زایمان طبیعی قبل از به دنیا آمدن نوزاد بیشتر از سزارین است اما بعد از زایمان مادر درد کمتری نسبت به سزارین احساس می‌کند و عوارض کمتری را تجربه خواهد کرد. ‏
‏۵) دوره نقاهت در زایمان طبیعی خیلی زودتر به سر می‌آید و یک روز بعد از زایمان مادر می‌تواند به زندگی عادی برگردد.
همچنین با زایمان طبیعی تناسب اندام مادر بهتر حفظ می‌شود و سریعتر می‌تواند رژیم‌های غذایی و ورزش را شروع کند.‏