سوال مخاطب نی‌نی‌بان: سلام من ۳۴ سالمه بچه ندارم و قصد جدی برای حاملگی دارم پریود نامنظم و طولانی مدت دارم بیشتر بصورت لکه بینی و چند روز خونریزی نرمال اما پروسه ده روزه و بیشتر سونوگرافی واژینال انجام دادم، ضخامت آندومتر ۱۶ میلیمتر هست پزشکم تشخیصش کورتاژ هست آیا این تنها راه درمان هست؟ آیا منجر به نازایی نمیشه با توجه به تصمیم برای بارداری؟

پاسخ دکتر طاهره افتخار، جراح و متخصص زنان و زایمان، فلوشیپ اروژنیکولوژی:

دوست عزیز، قبل از انجام کورتاژ معمولا درمان های دارویی نیز صورت می گیرد که با مصرف یک دوره پروژسترون است که از این طریق رحم به صورت طبی کورتاژ می شود. بعد از درمان می توانید اقدام به بارداری کنید.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
همانطور که از اسمش پیداست ضخامت دیواره رحم ، ضخیم شدن پوشش داخلی دیواره رحم می باشد.در ضخامت دیواره رحم بعد از پریود به این صورت است که بدن طی سیکل های قاعدگی هورمون هایی ترشح می کند و رحم با تغییراتی در دیواره خود به این هورمون ها پاسخ می دهد.هورمون استروژن توسط تخمدان ها تولید می شود استروژن موجب ضخیم شدن دیواره رحم می شود تا رحم را برای بارداری آماده کند.این ترشح هورمون در اوایل سیکل قاعدگی اتفاق می افتد .وقتی سیکل قاعدگی به اواسط رسید تخمک از یکی از تخمدان ها آزاد می شود و بعد از آن مقدار هورمون پروژسترون افزایش می یابد تا رحم را برای بارداری و تغذیه ی تخمک که توسط اسپرم بارور شده آماده کند اما در صورتی که بارداری اتفاق نیافتد میزان هورمون استروژن و پروژسترون کاهش می یابد.وقتی پروژسترون کاهش می یابد قاعدگی اتفاق می افتد و دیواره رحم شروع به ریزش می کند و دوباره چخه جدید قاعدگی شروع می شود. درمان ضخامت دیواره رحم در طب سنتی رایح می باشد همچنین ضخامت دیواره رحم در بارداری می تواند مشکلاتی را برای جنین ایجاد کند بسیاری از خانم ها سوالات زیادی مانند ضخامت دیواره رحم چقدر باید باشد و یا ضخامت دیواره رحم برای انتقال جنین چقدر باید باشد را دارند در این مقاله به طور مفصل در رابطه با ضخامت دیواره رحم در بارداری و به طور عوارش ضخامت دیواره رحم و خطرات ضخامت دیواره رحم صحبت خواهیم کرد.

علت ضخیم شدن دیواره رحم
علت اصلی ضخیم شدن دیواره رحم ترشح بیش از اندازه هورمون استروژن می باشد. در این شرایط در صورتی که تخمک گذاری صورت نگیرد پس پروژسترون هم تولید نمی شود بنابراین پووش و دیواره رحم فرو نمی ریزد و سلول های دیواره رحم در هم گره می خورند و شکلی غیر طبیعی ایجاد می شود و باعث ضخیم شدن دیواره رحم می شود .ضخیم شدن دیواره رحم سرطان نیست ولی می تواند موجب سرطان شود.
عواملی که باعث افزایش ترشح استروژن می شود:
۱.چاقی خیلی زیاد
2.مصرف طولانی کدت مقدار زیاد استروژن پس از یایسگی
۳.دوره های قاعدگی نامنظم که با نازایی و یا سندورم پلی کیستسک تخمدان همراه می باشد.
4.استفاده از داروهایی که مانند استروژن عمل می کنند.

چه کسانی بیشتر در معرض ضخیم شدن دیواره رحم هستند؟
۱.خانم های بالای ۳۵ سال بیشتر در معرض
2.اخنم هایی که در سن بسیار بالا یایسگی را تجربه می کنند.
۳.طبق مطالعات انجام شده خانم هایی که پوست سفید رنگی دارند بیشتر در معرض ضخیم شدن دیواره رحم قرار دارند.
4.خانم هایی که در سن بسیار پایین قاعدگی را تجربه می کنند.
۵.خانم هایی که سابقه بیماری هایی مانند دیابت را دارند.
6.خانم هایی که در خانوائه هایشان سابقه بیماری هایی مانند سرطان تخمدان ، رحم یا روده بزرگ را دارند.
۷.خانم هایی که سیگار می کشند.
8.خانم هایی که بیش از حد چاق هستند.
راه درمان ضخامت اندومتر علائم ضخامت دیواره رحم چیست؟
ضخیم شدن دیواره رحم مانند هر تغییرات دیگری در رحم علایم و نشانه هایی دارد.یکی از علایم بسیار رایج ضخیم شدن دیواره رحم خونریزی های بسیار شدید می باشد اما در صورتی که علایم زیرا را داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید.
1.خونریزی بسیار زیاد در دوران پریودی و یا طولانی شدن مدت خونریزی بیشتر از حد نرمال همیشگی
۲.کوتاه شدن چرخه های قاعدگی کمتر از ۲۱ روز
3.خونریزی های غیرمعمول در دوران قاعدگی

درمان آندومتر یا ضخامت دیواره رحم چگونه است؟
در بسیار ی از موارد پزشک با تجویز پروژستین ضخامت دیواره رحم را برطرف می کند .وقتی درمان به وسیله پروژستین انجام می شود خونریزی مانند خونریزی قاعدگی صورت می گیرد.پروژستین یا از طریق دهان با استفاده از دستگاه درون رحمی و یا از طریق کرم واژن وارد بدن می شود.
در صورتی که ضخامت دیواره رحم بسیار زیاد باشد و در مرحله پیچیده نابهنجار باشد احتمال سرطان بسیار زیاد است و در صورتی که تمایل به حاملگی نباشد عمل هیستروسکوپی بهترین درمان و یکی از راه های درمان می باشد.

درمان ضخامت دیواره رحم با طب سنتی
برای درمان ضخامت دیواره رحم می توان علاوه بر روش های درمان شیمیایی از روش های درمان ضخامت دیواره رحم با طب سنتی هم استفاده کرد.یکی از روش های بسیار مناسب و تاثیرگذار برای درمان ضخامت دیواره رحم استفاده از سماق و یا عدس می باشد.به این صورت تخم گشنیز و سماق را در مقداری آب از شب بخوابانید و در محیط بیرون زیر آسمان قرار دهید و صبح روز بعد ان را بجوشانید و در دم کرده ی آن بنشینید تا ضخامت دیواره رحم برطرف شود.
در صورتی که خونریزی شدید داشته باشید می توانید همین دم کرده را بنوشید تا خونریزی شدیدتان رفع شود.
یکی دیگر از راه های رفع خونریزی خودن سویق عدس می باشد.ابتدا عدس را آسیاب کنید سپس بدون روغن به صورت خشک تفت دهید و بعد دوباره آسیاب کنید و بخورید خوردن سویق عدس موجب کاهش خونریزی می شود .

برای تشخیص ضخامت دیواره رحم باید کورتاژ کرد؟
همانطور که گفتیم دلایل زیادی برای ضخیم شدن دیواره رحم وجود دارد و برای ضخیم شدن دیواره رحم علائمی وجود دارد و در صورتی که خونریزی های غیرطبیعی دارید و سنتان بیشتر از ۳۵ سال است مشکلات شما با داور حل نشده است حتما برای انجام آزمایشات تکمیلی و انجام سونوگرافی به پزشک مراجعه کنید.
برای تشخیص ضخیم بودن دیواره رحم دستگاه کوچکی در واژن قرار می گیرد که امواج صوتی از طریق دستگاه منتشر می شود این امواج صوتی اندام های داخلی را نشان می دهند و در صورتی که دیواره رحم ضخیم باشد در واقع به بیماری ضخیم بودن دیواره رحم اطلاق می شود.
اما برای تشخیص سرطان رحم باید از دیواره رحم نمونه برداری شود که یکی از آن ها کورتاژ می باشد.نمونه ای که از طریق کورتاژ گرفته می شود مورد آزمایش قرار می گیرد تا عدم یا وجود سرطان در آن بررسی شود.از راه های دیگر برای نمونه برداری هیستروسکوپی و بافت برداری می باشد.در این مرحله از تشخیص منظور از کورتاژ برداشتن از بافت رحم برای آزمایش می باشد و با کورتاژ سقط جنین تفاوت دارد و به طور کلیث نمونه برداری به هیچ عنوان روش درمانی محسوب نمی شود و فقط راهی برای تشخیص بیماری می باشد.

ضخامت دیواره رحم به طور طبیعی چقدر باشد؟
اندازه ضخامت دیواره رحم برای سن های مختلف متفاوت است و آیتم هایی مانند یائسگی ، سن و چرخه قاعدگی روی آن تاثیر می گذارد و ضخامت آندومتر یک پارامتر استاندارد معمول اندازه گیری شده می باشد.میزان ضخامت آندومتر برای اطفال ، قبل از یایسگی ، بارداری و بعد از زایمان با هم متفاوت است و به صورت زیر می باشد.
1.اطفال
در سن های قبل از قاعدگی ضخامت آندومتر انقدر نازک است که حتی ممکن است به وسیله ی سونوگرافی هم دیده نشود و مانند یک خط بسیار نازک می باشد.
2.قبل از یائسگی
خانم هایی که در سن باروری هستند و پریودی را هر ماه تجربه می کنند ضخامت آندومتر طبق چرخه قاعدگی ضخیم و نازک می شود.در طی دوران باروری یک خانم دیواره رحم می تواند نازک تر از یک میلیمتر یا بزرگتر از ۱۶ میلی متر می باشد.اندازه آندومتر در طول سیکل قاعدگی به صورت زیر می باشد:
1.در طول قاعدگی بین 2 تا 4 میلیمتر
۲.در مرحله اولیه تکثیر بین ۵تا۷ میلیمتر
3.مرحله نهایی تکثیر تا 11 میلیمتر
۴.در مرحله ترشح تا ۱۶ میلیمتر
3.در مرحله بارداری
زمانی که بارداری اتفاق می افتد و یک تخمک بارور می شود دیواره رحم ضخیم تر می شود در دوران حاملگی دیواره رحم محلی برای لانه گزینی می باشد.قبل از باروری تخمک دیواره رحم برای لانه گزینی و رشد جنین ضخیم می شود و در صورتی که حاملگی رخ دهد دیگر پریودی و ریزش دیواره رحم اتفاق نمی افتد .این دیواره تسط جفت و ساک حاملگی به طور کامل در طی حاملگی پوشیده می شود.
بعد از زایمان دیواره رحم ضخیم تر از همیشه می باشد زیرا لخته هتای خون و دیواره تشکیل شده می تواند بعد از زایمان باقی بمانند و به عنوان ضخامت در آندومتر گزارش شود.معمولا در زایمان هایی که با سزارین انجام می شوند ضخامت آندومتر بیشتر است.بعد از زایمان دوباره بدن به حالت طبیعی خود و چرخه طبیعی سیکل قاعدگی برمی گردد و رحم دوباره شروع به نازک شدن می کند.
راه درمان ضخامت اندومتر

انواع ضخامت دیواره رحم
در صورتی که تغییرات در دیواره رحم غیر طبیعی باشد نابهنجار نامیده می شود. اصطلاحاتی که ممکن است در صورت داشتن آندمتر زیاد بشنوید به صورت زیر می باشد:
ضخیم شدن ساده
ضخیم شدن پیچیده
ضخیم شدن ساده نابهنجار
ضخیم شدن پیچیده نابهنجار

راه هایی برای پیشگیری از ضخیم شدن دیواره رحم
قاعدگی های نامنظم می تواند یکی از دلایل ضخیم شدن دیواره رحم باشد در صورتی که قاعدگی نامنظم دارید توصیه می شود این مشکل را پیگیری کنید و قرص های حاوی استروژن و پروژسترون مصرف کنید.
بر اثر چاقی زیاد احتمال مبتلا شدن به ضخیم شدن دیواره رحم وجود دارد پس توصیه می شود در صورتی که بیش از حد چاق هستید و اضافه وزن دارید حتما به دنبال کاهش وزن و کنترل وزنتان باشید.
اگر بعد از یایسگی استروژن مصرف می کنید حتما پروژسترون هم مصرف کنید.