حل چالش‌های موجود در کشور با ایجاد اکوسیستم نوآوری در دانشگاه‌ها

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ مسعود برومند، معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در نشست هم‌اندیشی وزیر علوم با ۷۰ استاد و صاحب‌نظر دانشگاهی که امروز دوشنبه، ۲۶ فروردین‌ماه در ساختمان این وزارتخانه برگزار شد، با طرح چند پرسش در زمینه حل مسائل کشور، اظهار کرد: بحثی که مطرح می‌شود این است که ماموریت دانشگاه‌ها در شرایط فعلی چیست؟ جامعه چه تصویری از یک دانشگاه ایده‌آل دارد؟ اگر در دو مورد اول موفق بودیم چه برنامه‌هایی نیاز است که تصویر‌های موجود را اجرایی کنیم؟

وی ادامه داد: برای رسیدن به این نقطه راه طولانی را پشت سر گذاشته‌ایم و از ساختار‌های ساده شروع کردیم و به ساختار‌های پیچیده رسیده‌ایم. در حوزه آموزش نیز راه طولانی را پیموده‌ایم و سپس آرام آرام بر این دانش افزودیم. بسیاری از افراد و اساتید در طول این سال‌ها زحمت کشیدند و موجبات رسیدن به جایگاه کنونی را فراهم کردند. امروز فارغ‌التحصیلان ما توانسته‌اند سد، پل، شاهراه و هواپیما بسازند. امروز به نقطه‌ای رسیده‌ایم که با یک درصد جمعیت جهان نزدیک به ۳ درصد مقالات برتر جهان را تولید می‌کنیم. هدف ما از توسعه علمی این است که دانش پلی برای پاسخ به نیاز‌ها و چالش‌های کشور شود.

برومند با بیان اینکه ما با وجود سیلاب‌های اخیر همچنان با مشکل بی‌آبی دست و پنجه نرم می‌کنیم، افزود: مشکلات زیست محیطی تعییرات زیادی را ایجاد خواهد کرد. در کنار تمام این مشکلات که باید در دانشگاه به آنها پرداخته شود، ما با مشکل اشتغال جوانان در کشور هم روبرو هستیم. اگر تا امروز وظیفه تربیت دانش آموختگان را داشته‌ایم، اکنون وظیفه اشتغال آن‌ها را هم بر عهده داریم. علا‌وه بر این‌ها باید گفت که در کشور استفاده نامناسبی از انرژی صورت می‌گیرد. همچنان جاده‌های کشته می‌دهند. این‌ها یعنی مشکلات هنوز وجود دارد و امروز ما نیاز به تعریف پارادایم جدیدتری دارد.

معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم گفت: راه‌حل‌های ما نیازمند فناوری است تا بتوانیم نتایج آن را به محصول تبدیل کنیم. ما امروز نیازمند تولید فناوری و همکاری با دستگاه‌های اجرایی هستیم و اینکه بتوانیم نظامی بسازیم که دانش در آن به فناوری تبدیل شود و محصولات چالش‌ها را حل کنند. در این زمینه باید اکوسیستم نوآوری ایجاد شود تا با کمک این سیستم پیچیده به حل چالش‌ها و تولید محصول کمک کنیم. اگر چه در این امر باید اختیارات ما با مسئولیت‌هایمان تطابق داشته باشد. اگر بخواهیم پروژه‌ای تعریف کنیم مانند اینکه بخواهیم زاینده‌رود را پر آب کنیم، باید در ابتدا دیدگاه‌هایمان را تغییر دهیم. در جهان امروز هر ماموریتی نیاز به تغییر در دیدگاه دارد.

‎غلامرضا غفاری، معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم دیگر سخنران حاضر در این نشست بود. وی با بیان اینکه علی‌رغم تمامی کش و قوس‌هایی که در زمینه سرمایه اجتماعی در جامعه مطرح است، اساتید دانشگاه در راس اعتماد پذیری‌جامعه قرار دارند، اظهار کرد: اساتید محل اعتنای خوبی محسوب می‌شوند. زمانی که بحث تبادل به میان می‌آید، باید به این موضوع فکر کنیم که چگونه می‌توان بر این تعامل افزود.

دانشگاه باید نسبت به مسائل جامعه حساس باشد
‎به گفته معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم؛ در‌ بخش نخبگانی باید بنا بر نوع و میدان فعالیت، دغدغه فردی، نهادی و فرانهادی مورد توجه قرار گیرد. این در حالی است که کنش‌های این امر که معطوف به آینده پیش‌رو است را داریم، زیرا علم با افق‌های پیش‌رو ارتباط دارد. اگر به بحث تعامل دانشگاه و جامعه توجه کنیم، باید گفت هر دانشگاه لازم دارد سرمایه‌ای داشته باشد، این سرمایه برآمده از اقتداری است که هر دانشگاه دارد. در این راستا لازم است بررسی شود محصولی که دانشگاه تولید می‌کند، در جامعه عملکرد خوبی داشته باشد.

وی با بیان اینکه نحوه مواجهه با چالش‌های علمی می‌تواند سرمایه‌آفرین باشد، افزود: دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها باید به لحاظ شهروندی و حضور خود در جامعه، بلوغ نظری لازم را داشته باشند. امروزه بحث دانشگاه اجتماعی و مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاه مطرح می‌شود، در این زمینه اگر نگاهی به دانشگاه پیشرفته بیندازیم در می‌یابیم این مسئله برای آن‌ها بسیار مهم است.

‎غلامی بیان کرد: بحث ارتباط بین دانشگاه و جامعه نیازمند الزامات و بایسته‌هایی است. بر اساس تحقیقات انجام شده می‌توان گفت زمانی که هدف دانشگاه مطرح می‌شود، باید قابلیت شهروندی دانش آموختگان بررسی شود که تا چه اندازه‌ای است. همچنین باید بررسی‌هایی صورت گیرد تا دریابیم این افراد تا چه اندازه‌ای قابلیت گفت‌وگو با نسل‌های بعد از خود را دارند. سهم دانشگاه در وسعت بخشی فرهنگ و اجتماعی در‌جامعه نیز باید مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

‎معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم متقاعدسازی جامعه برای خلق جامعه‌ای بهتر را از جمله الزاماتی دانست که دانشگاه‌های حساس به مسائل اجتماعی باید آن را در خود بپروراند و خاطرنشان کرد: در دانشگاه تجربه‌هایی کسب کرده‌ایم و شاهد افت و خیز‌های بسیاری بوده‌ایم که بر اساس آن می‌توان گفت رشد دانشگاه‌ها پر تعداد بوده و امکانات توده‌ای شدن برای آموزش عالی را فراهم کرده‌اند. اگر چه این مسئله با اقتدار دانشگاه پیوند وسیعی دارد و در این زمینه ما محتاج اساتید هستیم تا با مشارکت آن‌ها دانشگاه‌ها بتوانند در مسئولیت اجتماعی خود موفق باشند.

انتهای پیام