سیاست رشد پایه پولی و آثار آن

🔻سیاستگذاری روی کل‌های پولی همیشه با چالش تقاضا برای پول مواجه است؛ چون تقاضا برای پول پایدار نیست و ممکن است سیاستگذار به اهدافی که دارد دست پیدا نکند. بدین ترتیب بانک مرکزی باید همه جوانب را در تغییر ترکیب نقدینگی و مدیریت کل‌های پولی در نظر داشته باشد.

🔻اگر هدف بانک مرکزی از تغییر کل‌های پولی حل مشکل رکود تورمی است، سیاستگذاری روی کل‌های پولی چندان نمی‌تواند موثر باشد. البته ما می‌دانیم بانک مرکزی با توجه به ساختار نظام پولی کشور چاره‌ای ندارد و به نوعی محکوم است که به روش سنتی عمل کند. در روش سنتی، که پیش از دهه ۹۰ میلادی مرسوم بود، بانک‌های مرکزی برای کنترل تورم از طریق کنترل رشد کل‌های پولی عمل می‌کردند.

🔻ممکن است اجرای سیاست رشد پایه پولی در جهت رونق تولید ما را در خطر اگر نگوییم ابرتورم، بروز تورم‌های بالا که تا پیش از این در اقتصادمان تجربه نشده، قرار دهد. در شرایط فعلی با توجه به انتظارات تورمی ناشی از تحریم‌ها و رها شدن لنگر نرخ ارز، تقاضای پایین برای پول و در نتیجه سرعت بالای گردش پول، رشد پایه پولی می‌تواند خطرناک باشد و رشد پایه پولی بین ۲۷ تا ۳۰ درصد، اقتصادمان را در معرض بروز جهش تورمی قرار دهد. به همین خاطر باید بانک مرکزی در این زمینه محتاطانه عمل کند.

🔻بانک مرکزی مدعی است که همراه با رشد پایه پولی در نظر دارد با اعمال نظارت بهتر بر بانک‌ها، ضریب فزاینده پول را کاهش دهد تا بتواند اثر مخرب رشد پایه پولی را جبران کند. از طرف دیگر در حال حاضر اقتصادمان با شوک عرضه مواجه است. در این شرایط بانک مرکزی نباید سیاست‌هایی را اتخاذ کند که به افزایش تقاضای کل در اقتصاد منجر شود. اگر اقتصاد فقط با شوک عرضه مواجه باشد و بانک مرکزی تقاضا را تحریک کند این مساله خطرناک است.

🔻بانک مرکزی به هیچ عنوان به دنبال مشروعیت بخشیدن به چاپ پول نیست ولی در عین حال نمی‌توانیم واقعیت‌های اقتصادی در شرایط فعلی را نیز نادیده بگیریم. اکنون کشور ما با بحران سیل مواجه شده و خسارت اقتصادی زیادی متحمل شده است. باید بخش قابل توجه خسارت‌ها و زیان‌ها در نبود نظام بیمه‌ای کارآمد از سوی دولت پرداخت شود و به ناچار دولت هم به سمت نظام بانکی دست دراز می‌کند.

🔻بانک مرکزی در شرایط سختی قرار گرفته است و باید چاره‌اندیشی کند و با ابزارهایی که در اختیار دارد وضعیت موجود را مدیریت کند. به نظر می‌رسد با توجه به قیدهایی که در اقتصادمان با آن مواجهیم، در حال حاضر سیاستگذار پولی با توجه به وضعیت بحرانی اقتصاد کشور به این نتیجه رسیده که با رشد پایه پولی و کنترل نرخ سود و کاهش ضریب فزاینده پول بتواند حداقل گشایشی را در اقتصاد ایجاد کند.

🔻اگر بانک مرکزی به این جمع‌بندی رسیده که پایه پولی را رشد دهد تا گشایشی در اقتصاد ایجاد کند، باید بسیار دقت کند. اگر بانک مرکزی کوچک‌ترین تردیدی دارد که ممکن است نتواند بین رشد پایه پولی و کاهش ضریب تکاثری پول توازن ایجاد کند، باید از اجرای این سیاست پرهیز کند. چراکه این نگرانی جدی است که با بروز تورم شدید، اقتصادمان را در وضعیت خطرناکی قرار دهد./تجارت فردا