کودک و موسیقی
کودکان از همان هنگامی که قادر به تکلم و راه رفتن هستند، آوازی را تقلید میکنند، حتی اگر مفهوم آن را نفهمند. اگر موسیقی یا شعری را بشنوند، ادای آن را با اصوات مشابه درمیآورند، از اینرو در همین گامهای نخست آشنایی آنها با موسیقی، ریتم و ملودی، بسیار مهم است تا ذائقه و طبع موسیقایی آنان پرورش و جهت یابد. باتوجهبه روح لطیف و اثرپذیری کودکان، موسیقی میتواند قدرت تخیل و تمرکز آنان را پرورش دهد. به آنها نظم و ترتیب بیاموزد و لذت اجرا و شنیدن یک موسیقی خوب را به آنها هدیه دهد؛ به همین دلیل آشنایی کودکان با موسیقی، میتواند در باروری و تفکر و شناخت بیشتر آنان از محیطی که در آن رشد میکنند، نقش بسزا داشته باشد.موسیقی همچنین به کودکان در درک و انتقال بهتر مفاهیمشان به دیگران و مهارتهای منطقی غیرکلامی که از ارکان مهم موفقیت در زندگی است، کمک شایان میکند. بهخاطر تمام دلایل ذکرشده و ازآنجاییکه موسیقی یک پدیده اجتماعی و تربیتی در عصر حاضر شناخته شده است، آشنایی و آموزش صحیح و بهموقع آن، امری اجتنابناپذیر به نظر میرسد که نقش موثری در روحیه و شخصیت کودکان در آینده خواهد داشت؛ چراکه هدف تمام روشهای موسیقی، تقویت درک و تخیل و شکوفایی استعدادهای نهفته در کودکان است. با وجود اهمیت این موضوع و بدیهی بودن تاثیر و نقش موسیقی بر رشد ذهنی و روانی کودکان، شمار کتابهای آموزشی و تئوری موسیقی کودک که در آن، ملودیهای کودکانه گردآوری شده است، بسیار کم و محدود است و باوجود اینکه کلاسهای موسیقی کودک روزبهروز درحال افزایش است، کتابهای مناسبی برای تدریس و شیوه آموزش موسیقی به کودکان، وجود ندارد.
آموزش موسیقی به کودک
بیشک همانگونه که برای طی کردن مدارج تحصیلی به کتابهای کمکدرسی نیاز داریم، برای پرورش و تلطیف روح نیز بینیاز از موسیقی نیستیم، از اینرو تیم جوان و خلاقی از استادان موسیقی کودک در مشهد بر آن شدند تا با تالیف کتابی در این زمینه به یکی از نیازهای اساسی موسیقی، پاسخی فراخور بدهند.
به همین منظور و در نشست رونمایی از کتاب «دستان»(آموزش مقدماتی موسیقی کودک) که جمعه ١٣اردیبهشت در آموزشگاه شباهنگ مشهد با حضور استادان موسیقی، گروهی از کودکان نوازنده هنرمند و خانوادههای آنان برگزار شد، به ضرورت و اهمیت این امر اشاره شد و دلایل تالیف و خلق کتاب «دستان» را پدیدآورندگان آن توضیح دادند.
آزاده رضازاده و آیدا ندافیان، مولفان کتاب «دستان»، از موسیقیدانان، نوازندگان و مدرسان موسیقی کودک هستند و سالهاست که در این زمینه فعالیت میکنند. آنها بهاتفاق در این مراسم، لزوم تالیف چنین کتابی را ایجاد شادی در کودکان بیان کردند و کودکان را شایسته آرامش و اعتمادبهنفس دانستند و در این راستا موسیقی را راهی برای کنار گذاشتن ترسها و دودلیها و بهدست آوردن جرئت و جسارت و به موازات آن، راهی برای ابراز احساسات و حرفهای بهزباننیاورده توسط کودکان برشمردند.
آزاده رضازاده، مدرس آواز و سهتار به کودکان، با اشاره به رسالت خود در خلق این کتاب، توضیحاتی درباره فرم کتاب «دستان» داد: «کتاب دستان یک فرم جدید در آموزش موسیقی به کودکان ۵/۴ تا ١٢سال را پیشنهاد میکند. ما در این فرم آموزشیِ نوین از رنگ، تصویر، شعر، داستان، نقاشی، کاردستی، حرکت، رنگآمیزی و آواز کمک میگیریم تا بچهها بهراحتی و با نشاط و بازی، موسیقی را بیاموزند.»
آیدا ندافیان، دانشآموخته و مدرس پیانو به کودکان، نیز از تجربه شخصی خود در مواجهه با موسیقی از سنین کودکی یاد کرد که با کمک مادر هنرمندش از همان موقع به آموزش موسیقی روی آورده و همین موضوع به پیدا کردن مسیر حرفهایاش در آینده بسیار کمک کرده است. ندافیان آموزش موسیقی به کودک را ازطریق روشهای خلاقانه و مبتنی بر اندیشه، استعداد و تواناییهای
فردی کودک، بسیار کارآمد دانست و آن را برخلاف آموزشهای سنتی، در آینده هنری کودک، بسیار موثر و کاربردی خواند.
ندافیان همچنین کتاب «دستان» را حاصل نتیجه طراحی و تجربه شخصی خود و آزاده رضازاده در این زمینه دانست: «این کتاب یک نظام ساختارمند در آموزش المانهای اولیه موسیقی به زبانی کودکانه و قابل فهم درقالب فرمهای رایج آموزشی در موسیقی کودک و درنهایت توانا ساختن او برای اجرای قطعاتی شیرین و ساده و درعینحال تجربه نوازندگی در یک ارکستر کامل است. به بیانی دیگر این کتاب بهگونهای طراحی شده است که امکان تجربه بهظاهر ساده، لذتبخش و داستانگونه را از الفبای موسیقی برای کودک و مربی فراهم میکند.»
فرایند خلق «دستان» با یک تیم زنانه
کتاب «دستان» با یک تیم زنانه خلق شده است. غیر از آزاده رضازاده و آیدا ندافیان، مولفان کتاب، بهار احمدی، مدیرمسئول و صاحب امتیاز انتشارات اوژن در مشهد، دیگر زنی است که در خلق «دستان» نقش داشته است و ناشر این کتاب است. بهاره زوار، مدیر چاپخانه «زوار» که از قدیمیترین و معتبرترین چاپخانههای شهر مشهد است، نیز چهارمین زنی است که در ایجاد و خلق کتاب «دستان» نقش داشته است.
کتاب «دستان» در هزار نسخه بههمراه سیدی آموزشی موسیقیهای کتاب در ٢٠٠صفحه تمامرنگی، از امروز در کتابفروشیها و آموزشگاههای موسیقی مشهد توزیع شده است.