میراث مکتوب مشهد

علیرضا حسن آبادی توضیح داد: «به استثنای تهران، هیچ شهر یا استان دیگری در کشورمان وجود ندارد که چنین سابقه ای در مطبوعات داشته باشد و این برای ما یک ویژگی و شاخصه تلقی می شود؛ شاخصه ای که متأسفانه تاکنون مهجور و مغفول مانده و کمتر مورد استفاده قرار گرفته است.»

او علاوه بر روزنامه های دولتی گریزی نیز به تاریخچه روزنامه هایی زد که تا سال ها به صورت شخصی در مشهد چاپ و منتشر می شد ه اند: «شاید کمتر کسی بداند که ما در خراسان خاندان های روزنامه نگار داشته ایم و این روزنامه ها که «نوبهار» از جمله آن هاست برای دهه ها به صورت شخصی اداره می شده اند؛ از این رو، ما آرشیو مهمی در اختیار داریم که می تواند در پژوهش های مختلف بسیاری مورد استفاده قرار بگیرد.»

حسن آبادی در ادامه، مطبوعات را اسناد تاریخی مکتوبی توصیف کرد که با مراجعه به آن می توان احوال زندگی کشورها و ملت ها را در بازه های مختلف زمانی مورد بررسی قرار داد: «مطبوعات یک منبع تاریخی هستند؛ درست است که عقاید، خط مشی ها و طرز تفکرهای مختلفی در انتشار یک روزنامه دخیل است، ولی باز هم وقتی قرار است، وضعیت یک جامعه را در مورد موضوعی خاص یا دوره ای مشخص بررسی کنیم، هیچ منبعی به اندازه مطبوعات نمی تواند یاری کننده و کار گشا باشد؛ باید گفت از آنجا که مطبوعات به شکل روزانه موضوعات و مشکلات را رصد می کنند، اطلاعات آنان می تواند در ارتقای یک جامعه از دوره ای به دوره ای دیگر مؤثر باشد.» به گفته مدیر مرکز پژوهش های آستان قدس رضوی این موضوع هنوز هم به قوت خود باقی است و با اینکه در سال های اخیر از میزان اثرگذاری روزنامه ها نسبت به گذشته کاسته شده است، باز هم می توان ذائقه مردم و تغییر و تحولات یک جامعه را در لابه لای گزارش ها، خبرها و مقاله های آن یافت. لازم به ذکر است که بعد از کتابخانه ملی تهران، مرکز پژوهش های آستان قدس دومین آرشیو مهم اسناد تاریخی کاغذی و مکتوب کشور را دارد.

همچنین در آرشیو و مخزن مطبوعاتی آن، بیش از ٣٢٠٠٠ عنوان روزنامه و نشریه داخلی و خارجی نگهداری می شود که نظیر برخی از آنان را نمی توان در هیچ جای ایران یافت؛ همین مهم هم سبب شده است این مرکز در سال گذشته، به صرافت چاپ کتابی با موضوع مطبوعات خراسان بیفتد تا شاید داشته های آرشیوی ما در این حوزه بیشتر معرفی شود و مورد استفاده علاقه مندان و پژوهشگران قرار بگیرد.