آسیب اجتماعی پیامد نبود فرهنگ گفت و گو در خانواده

اصفهان - ایرنا- بی توجهی به فرهنگ گفت و گو در خانواده به اعتقاد روانشناسان و کارشناسان حاضر در میزگرد ایرنا اصفهان موجب تعضیف بینان این نهاد مهم اجتماعی و مهم تر بروز انواع آسیب های اجتماعی در جامعه شده است که باید برای رفع این معضل فراگیر تدابیر اصولی اندیشید.

به گزارش ایرنا، مهارت گفت و گو در بین اعضا برای تحکیم بنیان خانواده و با هدف پیشگیری از آسیب های اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی از ضرورت های امروز این نهاد است که متاسفانه مورد غفلت واقع شده و موجب تضعیف و اختلال در پیوند بین فرزندان و والدین شده است.
بر اساس مطالعات انجام شده برای داشتن خانواده ای سالم، در طول شبانه روز باید هزار و 500 کلمه بین اعضای خانواده مبادله شود در حالی که اکنون به 500 کلمه کاهش یافته و این رقم در استان های کشور متفاوت است، در مطالعه دیگری گفته شده در 10 سال پیش تاکنون گفت و گوی بین اعضای خانواده ایرانی از 2 ساعت به 20 دقیقه کاهش یافته است.
در گذشته و در زندگی سنتی اعضا یک خانواده دور هم جمع می شدند و از سیر تا پیاز مسایل ریز و درشت زندگی همدیگر صحبت می کردند و راه حل مشکلات را می یافتند و با گفت و گوهایی که بین آنها رد و بدل می شد، صمیمیت آن ها بیشتر و مستحکم بود.
به هر حال چالش کاهش گفت و گو در میان خانواده های ایرانی یک آسیب مهمی قلمداد می شود، همین آسیب، زمینه ساز طلاق های عاطفی زیادی در جامعه ایران شده است.
وقتی گفته می شود از هر دو ازدواج یک ازدواج در مرحله طلاق عاطفی است بدان معنی است که خانواده ها گفت و گو نمی کنند، زوج ‌ها در کنار هم زندگی می‌ کنند، ولی ارتباط کلامی و عاطفی بین آنها کمرنگ است و یا وجود ندارد.
به اعتقاد کارشناسان خانواده در ایران یکی از نظام های قدیمی در شکل دهی سنت ها، آداب و رسوم اجتماعی و خانوادگی بوده و صمیمت بین اعضا یکی از موارد مهم در خانواده های موفق است، ارتباط نزدیک، گفت و گوی صمیمانه و رفع مشکلات با گفت و گو از بهترین راه حل های رسیدن به تفاهم در میان خانواده ها و لذت برن از کانون گرم خانواده است.
فراگیری مهارت و هنر گفت و گو بسیار مهم است چرا که در جامعه امروزی ایران پایین آمدن نرخ گفت و گو بحرانی است که گریبانگر خانواده های ایرانی شده است.
بسیاری از آسیب هایی که متوجه یک خانواده می شود در اثر عدم رسیدن به نقطه تفاهم ایجاد می شود، تفاهم از گفت و گو بین اعضا خانواده شکل می گیرد و همه افراد باید یاد بگیرند که هر مساله ای را چه مثبت و منفی با گفت و گو حل و به راه حل مسالمت آمیز دست یابند.
در زمان حاضر خانواده های ایرانی روز به روز از خانواده سنتی فاصله می گیرند و به سمت خانواده مدنی پیش می روند، در این شرایط گذار ' گفت و گو و شنیدن های با کیفیت' یکی از ضرورت های جامعه و خانواده های ماست.
اساسا مهارت گفت و گو را باید از کودکی تمرین کرد، اما متاسفانه نظام آموزشی ما دانش آموزان را به عنوان افراد گفت و گو محور تربیت نکرده و این مساله یک معضل و بحران است که در کشور شکل گرفته و موجب بحران سکوت در خانواده ها شده است.
مهارت گفت و گو به دوران کودکی انسان بر می‌گردد اما متاسفانه در بسیاری از خانواده‌ های ایرانی پدر و مادر این امکان را برای فرزندان فراهم نمی‌ کنند که خواسته ‌ها و مشکلاتشان را از طریق گفت و گو حل کنند، بهترین روش برای حل مشکلات استفاده از گفت و گو و مذاکره با طرف یا طرف‌ های مقابل است، وقتی افراد این توانایی را نداشته باشند به کارهای دیگر دست می‌ زنند.
فردریش نیچه در کتاب 'انسانی بسیار انسانی' می گوید تا زمانی که دو نفر حرفی برای گفتن و گوشی برای شنیدن دارند، می شود به عمر ارتباطشان امید داشت.
تراکم گفت گو نکردن و شنیدن های بی کیفیت و آسیب هایی که به دنبال دارد تنها مخصوص نهاد خانواده و فرزندان نیست، این آسیب در عرصه های عمومی و سازمان های ما زیاد است، مدیرانی که تحمل و حوصله شنیدن صدای کارمندان را ندارند و کارگرانی که در طول سال امکان گفت و گوهای موثر با کارفرما برای آنان مقدور نیست و خشونتی که به جای گفت و گو در عرصه های عمومی نشسته است و این فضا را بیشتراز هر زمان دیگر مورد تهدید قرار داده است.
در حقیقت حوزه عمومی، عرصه فکر، گفت و گو، استدلال و زبان است و جامعه ایرانی این روزها به شدت بیشتر با این عرصه ای که کمتر در طول تاریخ با آن مانوس بوده، فاصله می گیرد.
بر این اساس می توان گفت ایران گرفتار جامعه ای 'بی گفت و گو و شنیدن های بی کیفیت' شده است که افراد در آن مونولوگ وار روز را و شب را سپری می کنند و در حوزه های عمومی کنشگری فعال و اثرگذاری ندارند، اگر بخواهیم مشکلات جامعه ایرانی را به طور بنیادین بررسی کنیم، بی گمان فقدان فرهنگ گفت و گو و شنیدن های بی کیفیت، یکی از مهم ترین و اساسی ترین چالش های است که باید در اولویت ترمیم و اصلاح قرار گیرد، حالا که انبوه از نگرانی ها هر روز جامعه و خانواده هایمان را آزار می دهد باید از آغاز شروع کرد و تمرین کنیم شنیدن را و گفتن را .
خبرگزاری جمهوری اسلامی استان اصفهان در همین ارتباط میزگرد با عنوان ' آسیب های نبود فرهنگ گفت و گو در خانواده ها و و پیامدهای ناشی آن را ' با حضور مجتبی ناجی معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان، علیرضا معماریان روانشناس و مشاور ارشد انجمن مثبت گرای ایران ، حسین خاکشور مسئول واحد مشاوره اداره کل بهزیستی استان اصفهان، ام البنین عصمت پناه مشاور و مدرس مهارت های زندگی و مطهره میردامادی روانپزشک و نایب رئیس انجمن روان درمانی اصفهان برگزار کرد.

**مهارت گفت و گو مولد و موثر در بین اعضای خانواده مغفول مانده است
رئیس انجمن روانشناسان مثبت گرای ایران گفت: مهارت گفت و گو مولد و موثر به عنوان یکی از نیازهای اساسی و مهم اجتماعی در بین اعضای خانواده مغفول مانده است.
عیلرضا معماریان در میزگرد ایرنا اصفهان گفت و گو را یک موضوع استراتژیکی در جامعه بیان کرد و افزود: گفت و گو یک شاخص سنجش در بین اعضای خانواده، موضوعات اقتصادی و سیاسی است و هر چقدر این مولفه دقیق و بهتر در هر حوزه عمل بشود نتایج موثری را به همراه دارد.
وی فقدان حلقه گفت و گو در بین اعضای خانواده را عامل بسیاری از مشکلات اعلام کرد و اظهارداشت: اگر این موضوع مهم در بین اعضای خانواده فراموش بشود بسیاری از مشکلات از جمله طلاق، فرار از خانه، ورود به مسیرهای انحرافی و ناراحتی های روحی و روانی ایجاد می شود.
وی ادامه داد: با بررسی هایی که بر روی پرونده های طلاق انجام شده نبود گفت و گوی صحیح بین زن و شوهر موجب بروز مشکلات و پیامدهای بعدی آن که نهایت به طلاق منجر شده است و اگر در ابتدای زندگی مذاکره و صحبت با همدیگر در خصوص تمام موضوعات به صورت دقیق و مولد انجام می شد زندگی آن ها دچار چالش و اختلاف نمی شد.
این روانشناس مدل گفت و گو را موضوع مهمی بیان کرد و گفت: در موضوع گفت و گو با همدیگر باید اصول و مبانی مثل صحبت دو طرفه، احساس وضعیت و توجه همه جانبه حفظ شود وگرنه صحبت یک طرفه و یا با انتقاد و تندی را نمی توان گفت و گو بیان کرد.
وی بحث و تندی در صحبت را گفت و گو موثر ندانست و تصریح کرد: در بسیاری از مواقع والدین و یا زن و شوهر با لحن تند با همدیگر بحث و دعوا می کنند که این یک مدل مذاکره موثر و مولد نیست و این موضوع ممکن است چالش ها را نیز دوچندان کند.
وی متقعد است که نقاط مشترک فکری و سلیقه ای در محیط گفت و گو باید مورد توجه قرار گیرد و اختلافات مبنای گفت و گو و تصمیم گیری ها نباشد که چنین اتفاقی پیامدهای بدی را برای تداوم این نشست ها دارد.
وی اضافه کرد: در گفت و گوی اصولی و صحیح باید نگاه بالا به پایین حذف شود چرا که در برخی مواقع چنین موضوعی به مقاومت و لجبازی از سوی یک طرف منجر خواهد شد.
مشاور ارشد انجمن جهانی مثبت گرایی بیان کرد: فاصله ارتباطی باید در موضوع گفت و گو مورد توجه باشد زیرا اگر همدیگر را در هنگام صحبت ببینیم و احساس کنیم اهمیت و جایگاه آن ها بیش از صحبت به صورت تلفنی و یا پیامکی است.
وی اضافه کرد: تکنولوژی و وسایل ارتباطی جدید باید تقویت کننده ارتباط باشد و این شرایط را تسهیل کند اما این شرایط نباید مانع از ارتباط حضوری و در کنار همدیگر بودن اعضای خانواده باشد.
وی حجم بالای ساعت کاری پدر و مادر و همچنین همسویی با وسایل ارتباطی و شبکه های اجتماعی را از عوامل کاهش گفت و گو در بین اعضای خانواده بیان کرد و اظهارداشت: وقت زیادی از پدر و مادرها برای کسب درآمد و رفع نیازهای اقتصادی خانواده صرف می شود و این موضوع مانع از حضور در بین اعضای خانواده و گفت و گو شده و تامین نیاز اقتصادی بر تامین نیازهای روحی سایه افکنده که این معضل جدی برای جامعه و در بروز مشکلات روحی و اجتماعی نقش داشته است.
معماریان خاطرنشان کرد: نباید نیازهای اقتصادی بر آرامش و ایجاد محیط صمیمی خانواده اثر بگذارد زیرا خانواده علاوه بر نیاز اقتصادی به آرامش، دوستی، گفت و گو و ارتباط بین فردی نیازمند و بی توجهی به این موضوع پیامدهای بدی را دارد.
وی نبود دانش و مهارت برای گفت و گو را از دیگر چالش های این عرصه دانست و تصریح کرد: روش گفت و گوی سالم و اهمیت آن در بین اعضای خانواده در کشورمان تبیین و تشریح نشده و این بی توجهی پیامدهای زیادی را به همراه داشته که ازجمله آن آمار بالای گرفتاری در آسیب های اجتماعی است.
وی مسئولان و فعالان اجتماعی را بر فرهنگ سازی و مهارت آموزی در حوزه گفت و گو را خواستار شد و افزود: اگر این مهارت مهم اجتماعی و انسانی در جامعه توسعه پیدا کند و جایگاه واقعی خود را بیابد آنگاه افزایش صمیمیت، کاهش طلاق و سلامت روحی جامعه تضمین می شود.
رئیس انجمن روانشناسان مثبت گرای ایران با اشاره به اهمیت صمیمیت برای گفت و گو افزود: یادآوری شرایط مثبت در زندگی به تقویت صمیمیت برای برقراری یک رابطه و صحبت مناسب لازم است و باید این موضوع را همیشه مورد توجه داشته باشیم.
وی ادامه داد: در محیط گفت و گو نباید انتظار داشته باشیم که همه موافق ما باشند چون چنین درخواستی عاقلانه و صحیح نیست و اگر می خواهیم کسی به ما انتقاد نکند باید مطالب خود یک جایی بنویسم و پنهان کنیم تا اینکه دسترسی به آن برای دیگر افراد فراهم نشود و آنگاه همه چیز بر اساس انتظار ما باشد که البته چنین کاری صحیح نیست و روابط ما قطع خواهد شد.
وی پذیرش انتقاد را یکی از شاخصه های عقلانیت بیان کرد و یادآورشد: برای ارتقای جایگاه خود باید تلاش ویژه داشته باشیم و با انتقاد پذیری به رشد و پیشرفت خودمان توجه کنیم و همواره عملکرد و کارهای خودمان را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهیم.
معماریان در بخشی از صحبت های خود قرار گرفتن در حالت بیان طرف مقابل را در برقراری یک رابطه و گفت و گوی مولد مهم اعلام کرد و خاطرنشان کرد: احساسات طرف مقابل که شاد، غمگین، گریان و هر حالت دیگر است را باید پذیرفت و آن را در درون و ظاهر خود ایجاد کنیم تا رابطه بهتر برقرار شود.
وی نسبت دادن ویژگی های مثبت به طرف مقابل گفت و گو را در اعتلای این اتفاق مهم دانست و بیان کرد: اگر ویژگی های مثبت طرف مقابل برشمرده شود آنگاه روابط بهتر برقرار و محیط گفت و گوی خوبی در بین اعضای خانواده اتفاق خواهد افتاد.
وی با اشاره به اینکه گفت و گو در خانواده فعالیت گروهی و کار جمعی را تقویت می کند، افزود: اگر این کار در خانواده انجام شود آنگاه اعضای خانواده به سمت عضویت در جمع افراد منحرف و گروه های فساد نخواهند رفت.
این استاد روانشناسی دانشگاه ادامه داد: اگر فرزند خانواده در جمع پدر و مادر، خواهر و برادر و فامیل دیده شود دیگر برای تامین این نیاز خود به سمت بزهکاری و رفتارهای غلط و پرخطر نمی رود پس باید این محیط خوب در جمع خانوادگی تشکیل تا پیامدهای شوم اجتماعی از این حریم خوب دور شود.
وی معتقد است باید در جامعه فعالیت هایی در راستای فرهنگ سازی این دسته از مهارت ها انجام شود تا اینکه از بحران ها و مشکلات اجتماعی مصون بمانیم و تشکل های مردم نهاد و مدارس را بر انجام چنین فعالیت های آموزشی توصیه کرد.

** آموزش مهارت های زندگی و روابط اجتماعی در جامعه به جایگاه واقعی خود نرسیده است
مسئول واحد مشاوره اداره کل بهزیستی استان اصفهان گفت: آموزش مهارت های زندگی و روابط اجتماعی در جامعه به جایگاه واقعی خود نرسیده و اهمیت آن شناخته نشده است.
حسین خاکشور در میزگرد ایرنا بی توجهی به مهارت های مهم زندگی از جمله توانمندی در صحبت و گفت و گو را یکی از چالش های مهم اجتماعی اعلام کرد و گفت: بی توجهی به این دسته از نیازهای بشری آمار و حجم پرونده های پیامدهای شوم اجتماعی را افزایش داده و با وجود چنین زنگ خطری اما بازهم بی توجهی ها در برخی موضوعات همچنان ادامه دارد.
وی ادامه داد: مدارس و دانشگاه های یکی از مهمترین مراکز برای آموزش و ارتقای مهارت های زندگی هستند که این مراکز کمتر به این موضوعات مهم می پردازند و افراد کمتر با این مهارت ها آشنا می شوند.
وی با اشاره به اینکه برای آموزش مهارت های زندگی از جمله گفت و گو باید سرمایه گذاری شود، تصریح کرد: نبود فضای گفت و گوی صحیح و مناسب در بین اعضای خانواده باعث سست شدن این بنیان اساسی شده و افراد خانواده دچار انزوا و یا مسیرهای غلط را انتخاب کرده اند.
این روانشناس سازمان بهزیستی آموزش روابط سالم و تقویت آن را بسیار مهم بیان کرد و گفت: روابط سالم و ایجاد محیطی برای گفت و گوی موثر و مولد قادر به رفع هیجان های منفی و بهبود اوضاع روحی افراد خواهد شد اما بی توجهی به این موضوعات پیامدهای بدی را به همراه دارد.
وی ادامه داد: بسیاری از روابط بین افراد به دلیل نداشتن آگاهی و بحث و گفت و گوهای انتقادی و تند به یک رابطه ناسالم تبدیل شده و آرامش روحی و روانی آن ها را تهدید کرده که اگر آموزش های لازم تبیین و تشریح شود که از بحث های بی فایده جلوگیری به عمل آید آنگاه دعوا و مشاجره ها کاهش خواهد یافت.
وی از وجود محیط سخت و بدون انعطاف در بین اعضای برخی از خانواده ها را مورد انتقاد قرار داد و اضافه کرد: فعالیت های کاری بیرون منزل و خستگی ناشی از امور روزانه نباید محیط خانواده را تحت تاثیر خود قرار دهد و آرامش و صمیمیت را دچار مشکل کند.
وی یادآورشد: اختصاص زمان و فرصتی برای گفت و گو با اعضای خانواده یکی از نیازهای مهم و اساسی است و غفلت و فراموشی این مولفه مهم زندگی مشکلات غیرقابل جبرانی را ایجاد می کند.
خاکشور نبود دانش از مهارت های سواد رسانه ای در جامعه ای که رشد و پیشرفت تکنولوژی و شبکه های اجتماعی در حال انجام است را از موانع پیش روی گفت و گو در بین اعضای خانواده بیان کرد و اضافه کرد: مشغله های بیرون از خانه و درگیری با فضاهای مجازی و شبکه های اجتماعی مانع از گفت و گوی بین اعضای خانواده شده و باید این نابسامانی و ناهنجاری ها اصلاح شود.
وی فراگیری سبک های صحیح فرزند پروری را یکی از نیازهای والدین اعلام کرد و گفت: خانواده ها کمتر به این نیاز مهم توجه دارند و یا در صورت آگاهی از سبک های فرزندپروری اما این مدل ها را اجرایی نمی کنند که آسیب های زیادی را خانواده و جامعه تحمیل می کند.
وی با تاکید بر اینکه فراگیری مفاهیم به تنهایی اثربخش نیست، یادآورشد: تکنیک های برقراری ارتباط و مهارت های زندگی برای هر عضو خانواده لازم است و اگر با تکنیک و راهبرد پیش برویم نتیجه خوبی را بدست خواهیم آورد.
وی وضع قوانین برای خودمان جهت فعالیت روزانه را در این مسیر مهم بیان کرد و اظهارداشت: باید هر فرد عضو خانواده سهم خود برای ارتباط و گفت و گو با دیگر اعضا را مشخص کند و در بین سایر فعالیت های کاری و فراغت این موضوع را مورد توجه قرار دهد.
این مقام مسئول در اداره کل بهزیستی استان اصفهان فراگیری مهارت گفت و گو و انجام این رفتار در خانه را از عوامل بهبود کیفیت زندگی معرفی کرد و افزود: در کنار نیازهای اقتصادی برقراری ارتباط و گفت و گو برای کیفیت زندگی یک اصل مهم است و نباید این موضوع مهم مورد فراموشی قرار گیرد.
وی اضافه کرد: نبود مهارت گفت و گو و مغفول ماندن آن در زندگی روزانه کیفیت زندگی افراد را به دلیل فراموشی و استفاده نکردن از فرصت های خاص زندگی کاهش داده و برای جبران آن همیشه دچار سوال و چالش ذهنی بوده ایم که این چالش ذهنی ناشی از غفلت از یک مهارت ناب به نام گفت و گو است.

** تمرکز خانواده ها بر تامین نیازهای اقتصادی است
روانشناس و مشاور خانواده سازمان بهزیستی گفت: خانواده ها کمتر دغدغه نیازهای روحی و اجتماعی فرزندان خود را دارند و بیشترین تمرکز و تلاش خود را برای تامین نیازهای اقتصادی بنا گذاشته اند.
ام البنین عصمت پناه دیگر روانشناس میزگرد ایرنا به بی توجهی خانواده ها نسبت به نیازهای روحی و روانی اشاره کرد و اظهارداشت: پدر و یا مادر بیشتر به دنبال نیازهای خوراک، پوشاک و اقتصادی فرزندان خود هستند.
وی ادامه داد : گفت و گو در بین اعضای خانواده یکی از نیازهای اساسی و مهم فرزندان است اما خانواده به دلیل مشغول بودن زیاد به مسائل اقتصادی و کار بیرون از منزل حوصله ای برای برقراری ارتباط ندارند و اگرهم ارتباطی در برخی مواقع برقرار می شود مولد و کارساز نیست چرا که در این نوع ارتباط تمام صحبت ها یک طرفه و انتقادی و یا نصیحتی است و درد و دل های فرزندان کمتر گوش داده و یا شنیده می شود.
وی ادامه داد: در محیط گفت و گو نباید به دنبال تحقق اهداف خودمان و تحمیل افکارمان باشیم و همه مسائل مهم را از خود بدانیم و دیگران را در این نشست و ارتباط بی توجهی کنیم.
وی با بیان اینکه شناخت حق و حقوق خود و دیگران در بهبود رابطه و افزایش رضایت طرفین موثر است، تصریح کرد: با شناخت حق و حقوق خود و دیگران بهترین محیط را برای گفت و گو فراهم می کنیم اما اگر بخواهیم نگاه بالا به پایان و اجباری داشته باشیم این چنین رابطه ای کارساز و موثر برای افراد خانواده نیست.
کارشناس آموزش مهارت های زندگی سازمان بهزیستی ادامه داد: چگونگی آغاز یک گفت و گو و پایان آن را باید برای یک رابطه سالم و صحبت موثر بیاموزیم و بر اساس این دانش و مهارت پیش برویم تا اینکه رضایت و عملکرد آن افزایش یابد.
وی افزود: به دلیل نبود آگاهی در این حوزه هزینه های زیادی به خانواده ها تحمیل می شود که اگر مردم این موضوعات را بشناسند آنگاه یک رابطه صمیمی رقم زده و بسیاری از هزینه های ناشی از آسیب ها و مشکلات اجتماعی و روحی را کاهش می دهند.
وی وضعیت متلاطم فکری اعضای خانواده را یکی از دلایل فراموشی گفت و گو در خانواده بیان کرد و یادآورشد: دغدغه های فکری متفاوت در بین اعضای خانواده مانع از برقراری رابطه های بین فردی شده است.
به گفته این کارشناس اجتماعی باید این فرهنگ اصلاح و جمع گرایی و حضور در اجتماعات خانوادگی بیشتر شود و فامیل های بزرگ خانوادگی نباید کوچک شود.
کارشناس مهارت های زندگی سازمان بهزیستی به جلوگیری از تمسخر همدیگر اشاره کرد و گفت: مسخره کردن دیگران هنگام صحبت و ایراد به دیدگاه های آن ها باعث می شود که از گفت و گو وحشت داشته و مایه ناراحتی و ناامیدی او بشود.
وی ادامه داد: تلاش برای کسب مهارت حل مساله بسیار مهم است و از گفت و گو برای این کار می توانیم استفاده کنیم که باید برای آموزش آن سازمان های متولی اقدام کنند.

**گفت و گوهای دوران نامزدی ادامه یابد
معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان گفت: گفت و گوهای صمیمی دوران نامزدی نباید فقط مخصوص این دوران کوتاه باشد بلکه باید همیشه تداوم داشته و توسعه بیشتری پیدا کند.
مجتبی ناجی ادامه داد: دختر و پسر در دوران نامزدی بسیاری با همدیگر صحبت و ارتباط صمیمی دارند اما پس از آن این محیط خیلی عاطفی بی رنگ و مورد فراموشی قرار می گیرد که چنین اتفاقی باید آسیب شناسی و موانع آن را رفع کرد.
وی با اشاره به اینکه چنین ارتباط صمیمی و عاطفی یک فرصت برای زندگی مشترک و با فرزندان است، تصریح کرد: عصبانیت، پرخاشگری و ناراحتی ها باید کنترل شود و با مشکلات با روش های بهتر برخورد داشت تا اینکه صمیمیت ها از بین نرود.
وی اضافه کرد: برخی از ترس و نگرانی ها در زندگی مثل خطا یابی و یا موضوعات سلیقه ای باعث شده که گفت و گو بین افراد خانواده کاهش پیدا کند به همین دلیل فرد برای مصونیت از این ترس و نگرانی و مشکلات آن حالت سکوت را می پذیرد.
این روانشناس خانواده ادامه داد: تعریف خاطرات و اتفاقات روزمره در محیط خانواده نباید فرصت سازی برای خطایابی و مچ گیری از همدیگر شود.
وی یادآورشد: صحبت و گفت و گو محیط را برای صمیمیت بهبود می بخشد اما اگر با ناراحتی، سوتفاهم و تعارض روبرو شود آنگاه مشکلات زیادی را برای جامعه ایجاد می کند و همین رفتارها بنیان خانواده را به سمت انحراف و نابودی می برد.
وی فراگیری مدیریت گفت و گو ارتباط کلامی را یکی از ضرورت های زندگی خانوادگی و اجتماعی اعلام کرد و گفت: در مدیریت گفت و گو باید نیازهای مهم اجتماعی را مورد توجه و دقت قرار داد و از تفسیر و اظهارنظر های شخصی که منجر به سو تفاهم می شود خوداری کرد.
وی در خصوص مهارت گفت و گو بین زنان و مردان گفت: مهارت کلامی در بین زنان بیش از مردان است و این موضوع باعث می شود که مردها کمتر حریف همسران خود در صحبت کردن بشوند و این نباید عاملی برای کاهش گفت و گو باشد.
ناجی به گفت و گوی غیرکلامی اشاره کرد و گفت: این نوع ارتباط احتمال سو تفاهم ها را به همراه دارد و برداشت های ذهنی به تصمیم گیری و قضاوت های غیرعادلانه منجر می شود.
وی اضافه کرد: در ارتباط و گفت و گو باید بیشتر به شنیدن به جای گوش دادن و ارتباط دو طرفه توجه کرد زیرا در هنگام شنیدن احساس بیشتری نسبت به همدیگر داریم اما گوش دادن فقط حرف ها در گوش ما می رود و بررسی و درونی نمی شود و در ارتباط دوطرفه حق صحبت به همه داده می شود و حرف های همدیگر مورد نقد و تایید قرار می گیرد.
وی خاطرنشان کرد: گنگ و مبهم صحبت کردن یکی از معضلات و مشکلات گفت وگو در جامعه است که انتقال مفهوم به راحتی در بعضی از صحبت ها انجام نمی شود و طرف مقابل به گونه ای دیگر موضوع را درک می کند.
این کارشناس به مشغول شدن یک عضو خانواده در فضای مجازی و تلویزیون اشاره کرد و اظهارداشت: وقتی یک نفر در اوقات فراغت به جای جمع خانوادگی بیشترین فرصت را برای تماشای تلویزیون و شبکه های اجتماعی اختصاص می دهد یک زنگ خطری را از بی توجهی دیگران نسبت به او و یا اهمیت بیشتر آن مسائل نسبت به اطرافیان را به صدا در می آورد که نیازمند اقدام به موقع است.
وی تحلیل فیلم ها، خلاصه گویی کتاب، ابراز احساسات و احترام متقابل را از راهکارهای آغاز و تداوم گفت و گو در محیط خانواده معرفی کرد.
وی سوژه های گفت و گو را به سه دسته تقسیم کرد و گفت: افرادی که در محیط گفت و گو کمتر دانش دارند بیشتر در محیط خانواده نسبت به افراد دیگر جامعه صحبت می کند و گروه دوم درباره رویدادها و اتفاقات و گروه سوم که دانش، مهارت و سطح بالاتری از جامعه هستند پیرامون ایده ها، آرمان ها و آرزوهای خود و همچنین چشم انداز زندگی با همدیگر به گفت و گو می پردازند.
ناجی بیان آرزو ها و انتظارات را یک فرصت برای ایده پردازی و ایجاد یک محیط مناسب فکری بیان کرد و خاطرنشان کرد: بیان انتظارات و ایده ها خلاقیت را افزایش و محیط صمیمی ایجاد می کند و نباید از بیان آن ها در هراس قرار گرفت و دیگران هم نباید این دیدگاه ها را مسخره کنند.
وی تغییر مکان ها برای صحبت و گفت و گو را به شادابی و ترغیب نسبت به ادامه صحبت های خانوادگی مهم ارزیابی کرد و گفت: برای اینکه انگیزه افراد خانواده برای گفت و گو افزایش یابد مکان و موقعیت های جغرافیایی را تغییر دهیم و به مکان های تفریحی و جدید رفته و آنجا با همدیگر صحبت کنیم.
به گفته این کارشناس و مسئول حوزه اجتماعی 83 درصد از اختلافات و مشکلات خانوادگی با صحبت و گفت و گو رفع می شود و هرچقدر این اقدام بیشتر باشد زندگی بهتری فراهم و اعضای خانواده انسجام بیشتری با همدیگر خواهند داشت.
وی اضافه کرد: برای گفت و گو باید متناسب با سن و سلایق صحبت کرد یعنی اینکه پدر و مادر برای گفت و گو با فرزند خود سن خود را تا سطح کودک نوجوان کاهش داده و همسو با مقتضیات آن ها صحبت کنند.

** نیازمند شناخت واقعی از مدل صحیح گفت و گو هستیم
متخصص اعصاب و روان و روانپزشک گفت: گفت و گو در بین اعضای خانواده باید صمیمیت را افزایش دهد که برای چنین اتفاقی نیازمند شناخت واقعی از مدل صحیح گفت و گو هستیم.
مطهره میردامادی که به نمایندگی از دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در این میزگرد خبری شرکت کرد به ارتباط بین میزان صمیمیت و گفت و گو اشاره کرد و افزود: گفت و گوی سالم و موثر ناشی از صمیمیت و دوستی بین افراد است و اگر این محبت سطح بالایی داشته باشد ارتباط کلامی هم در سطح بالاتری رقم می خورد.
وی بیان کرد: گفت و گو باید زمینه ساز صمیمیت باشد و نباید ارتباط اجتماعی و عاطفی را دچار مشکل کند که برای تحقق چنین موضوعی باید حرمت و حقوق افراد حفظ شود.
وی فراگیری مهارت گفت و گو را بسیار مهم دانست و خاطرنشان کرد: این مهارت ها از جمله آموزش های موردنیاز و ابتدایی زندگی است که باید آن را همگان بیاموزند.
متخصص اعصاب و روان و روانپزشک گفت: نحوه برخورد و صحبت با یک نوجوان بسیاری حساس و مهم است که این چنین حساسیتی کمتر در خانواده ها شناخته شده و مورد توجه است.
وی ادامه داد: ترک صحبت و رفتارهایی که منجر به لجبازی در نوجوان است برای برقراری رابطه دوستانه و سرشار از محبت لازم و باید رفتارهای صحیح جایگزین این خطاها بشود.
وی یادآورشد: خانواده های دارای فرزند نوجوان باید دائما نسبت به فراگیری نوع رفتار تلاش و کوشش داشته باشند و مهارت گفت و گوی صحیح را بیاموزند تا اینکه رابطه خوبی را برقرار کنند.
میردامادی شناخت و آگاهی از تعریف صحیح صمیمیت را یکی از نیازهای جامعه بیان کرد و اظهارداشت: زوج های جوان با آگاهی و شناخت از همدیگر باید رابطه دوستی خود را تقویت کنند ولی در برخی از این ابزار دوست داشتن ها اتفاق و کار خاصی انجام نمی شود پس پشت صحنه این ابراز علاقه منبع و اعتباری وجود ندارد.
وی ادامه داد: در صمیمیت ها احترام با تمام کمبودها و نارضایتی ها وجود دارد و طرفین به همدیگر اعتماد می کنند و با سوتفاهمی نسبت به همدیگر نخواهند داشت که در چنین شرایطی محیط گفت و گو با علاقه و سرشار از عشق و محبت صورت می گیرد.
وی تصریح کرد: یکی از شاخص های مهم رابطه سالم وجود تعهد است که اگر فردی از این نهاد مهم دچار مشکل شد بقیه احساس مسئولیت داشته باشند و این حس تعهد محسوس و قابل توجه باشد.
وی دل نگرانی برای همدیگر، توجه به سلایق و دوری از ارتباط های غیر کلامی توهین آمیز را از عوامل صمیمیت و گفت و گوی سالم بیان کرد و گفت: این مولفه ها به تقویت روحی برای گفت و گو کمک می کند و تعهد را به نمایش می گذارد که در این شرایطی رابطه سالم رقم می خورد.
نایب رئیس انجمن روان درمانی اصفهان خاطرنشان کرد: وقتی صمیمیت در بین اعضای خانواده از بین برود دیگر محیط برای ارتباط سالم و صحبت کردن با همدیگر برقرار نمی شود و باید این شاخصه تقویت شود.
وی ادامه داد: اگر پدر و مادر با نوجوان خود ارتباط داشته باشند آن ها کمتر دچار اشتباه می شوند زیرا فرزندان از تجربه و دانش بزرگترها برای حل مشکلات خود بهره می برند.
وی بیان کرد: اثرگذاری گفت و گو و انتقاد به حفظ تناسب یک به پنج و یا یک به سه است تا اینکه در کنار یک انتقاد چهار مورد و یا دو مورد تشویق و حرف هایی متناسب با علاقه های طرف مقابل مطرح شود.
میردامادی ادامه داد: توجه به سن افراد و بیان صحبت ها متناسب با سن و آرزو و دیدگاه های آن ها بسیار در ایجاد محیط مناسب زندگی موثر است و باید موازین و شرایط سنی رعایت شود.
وی جلوگیری از درگیری بیش از حد فرزندان با گوشی موبایل و یا بازی های کامیپوتری را نیازمند توجیه و گفت و گو با آن ها قبل از خرید این وسایل بیان کرد و گفت: پیش از اینکه این دسته از وسایل برای بچه ها خریده شود حتما خانواده نسبت به قوانین استفاده از آن ها با فرزندش صحبت کند تا اینکه پس از خرید وسیله دچار مشکل نشوند و انزوای فرزندان رقم نخورد.
7131/6026/