امنیت آری، نصیحت نه

تهران-ایرنا- جملاتی همچون «میهمانی رفتن و میهمان آمدن ممنوع»،«پارک و تفریح و سفر و سینما قدغن»، «باید فلان رشته قبول شوی تا در میان فامیل سربلند شویم» نُقل محافل و خانواده هایی است که فرزند کنکوری دارند، جملاتی که چیزی جز افزایش بار استرس فرزندان به همراه ندارد.

به گزارش روز چهارشنبه خبرنگار اجتماعی ایرنا، در وصف اوضاع این روزهای فرزندان کنکوی همین بس که روزها را در تلاش برای برقراری ارتباط میان تست ها و گزینه های درست به شب می رسانند و شب ها را با کابوس قبول شدن یا نشدن میان رقبایی که کمر همت برای قبولی و ساختن آینده خود بسته اند، می گذرانند.
کارشناسان تربیتی هم در این باره معتقدند امتحان و آزمون،همواره با استرس و هیجاناتی همراه است که گاه فضای ذهنی افراد را به سمت ناامیدی می کشاند، اگر در این میان والدین هم با بیان توقع ها و آرزوهای بر باد رفته خود، فرزندان را با فشار و استرس روبه رو کنند نتیجه آزمون چیزی که انتظار دارند نخواهد شد.
در نتیجه ایجاد محیطی آرام و فارغ از هر گونه استرس از نیازهای مبرم بیش از یک میلیون دانش آموز کنکوری است که همراهی خانواده و هماهنگی های مناسب مدرسه و فضای آموزشی با دانش آموزان را می طلبد.
موضوعی که اصغر کیهان نیا مشاور خانواده و حسن بهرامنی روانشناس در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی ایرنا بر آن تاکید کردند و عنوان داشتند: با بررسی حال و هوای خانواده ها در آستانه کنکور، می توان دریافت کنکور را آزمونی برای تعیین سرنوشت می بینند که در صورت عدم قبولی، سرنوشتی شوم و شرم آوری در انتظار دانش آموزان خواهد بود؛ تصوری استرس زا و موهون که با روح و روان دانش آموز بازی می کند.

**کنکور، گود رقابت علمی است نه خانوادگی
کیهان نیا مشاور خانواده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ضمن اشاره به این که کنکور به میدان رقابتی میان خویشاوندان و فامیل تبدیل شده تا رقابتی علمی میان دانش آموزان، اظهار داشت: در زمان کنونی، دانشگاه رفتن و گرفتن مدرک، هویت آور تلقی می شود یعنی اگر کسی مدرک تحصیلی داشت می تواند کار و شغل پیدا کند در نتیجه دارای هویت خواهد بود.
وی ادامه داد: به همین دلیل خانواده بر خلاف قوانین جاری، کاری جز رقابت برای گرفتن مدرک تحصیلی و بلند کردن سری در سرهای فامیل ندارند.
وی خاطرنشان کرد: در حالی که در کشورهای توسعه یافته همچون آلمان، دانش آموزان بعد از گذراندن پایه نهم، به سمت کارهای حرفه ای روی می آورند و کمتر وارد دانشگاه می شوند.
به گفته این مشاور خانواده، وجود موسسات فراوانی که در مورد کنکور فعالیت دارند هم به نوعی دامن زننده استرس خانواده ها برای کنکور است و باعث شده میان خانواده ها و تهیه کتاب ها و جزوات کنکوری یا رفتن به فلان موسسه هم یک نوع رقابت بوجود می آید.

**کنکور، محک علمی است نه تعیین کننده سرنوشت
حسن بهرامنی روانشناس هم درباره رفتار والدین در کاهش یا افزایش استرس دانش آموز کنکوری به خبرنگار ایرنا گفت: از دلایل دیگر اضطراب کنکور این است که این امتحان به عنوان سنجش معلومات دیده نمی شود و تنها به دیده تعیین سرنوشت به آن نگاه می شود. این مطلب را می توان از سطح توقع و انتظاری که اطرافیان از فرد کنکوری دارند دریافت.
وی در ادامه عنوان می کند: این نگاه تعیین سرنوشتی بودن کنکور، استرس دانش آموزان را مضاعف می کند و باعث می شود اختلالات روان تنی، فشار خون بالا، سرگیجه و تهوع وحالت های فیزیولوژی، دانش آموز را از ادامه مسیر آزمون بازدارد و بازدهی اطلاعات وکارایی او پایین بیاید و نتیجه قابل قبولی حاصل نشود.

**پیروزی سربازان کارزار کنکور در سایه آرامش کانون خانواده
خانواده به عنوان نخستین کانون رشد و پرورش، نقش بسیار مهمی در شکوفایی فرزندان دارد و تناسب رفتاری والدین، مسیر آینده او را هموار یا ناهموار می کند؛ در کارزار کنکور هم نباید از این نقش غفلت کرد.
بهرامنی درباره این نقش به خبرنگار علمی ایرنا گفت: خانواده ها بر اساس نقش انتقال دهنده محبت به فرزند، عملکردهای متفاوتی از خود نشان می دهند که گاهی این محبت کردن بُعد منفی به خود می گیرد. ناخواسته به فرزندان عنوان می کنند که قبول نشوی هم مهم نیست و تلاش تو برای ما کافی است. این پیام اگر چه به نظر مثبت می رسد اما بار روانی منفی در دانش آموز ایجاد می کند با این محتواکه ما به تو اعتماد نداریم که قبول شوی!
این روانشناس یادآور شد: از سویی دیگر گاهی پدر و مادر سطح توقع و انتظار را به قدری بالا می گیرند که خارج از توانمندی دانش آموز است در نتیجه احساس می کند نمی تواند خواسته والدین را برآورده کند و دچار استرس می شود.
به بیان بهرامنی، نیاز است که خانواده ها در این ایام کارزار کنکور محیطی آرام و کم تنش را برای فرزندان ایجاد کنند و از بیان پیام هایی که بار معنایی تنش زا ایجاد می کند بپرهیزند. بهینه است این روزهای دانش آموزان داوطلب کنکور را با برنامه های تفریحی مناسب و سبک پر کنند تا با فراغ بال و اعتماد به نفس کامل در آزمون شرکت کنند و پیروزمندانه از آن خارج شوند.
کیهان نیا هم به کاربرد کلمات در ایجاد فضای آرامش یا استرس زا اشاره و عنوان کرد: والدین نباید به هیچ عنوان به دانش آموز تاکید کنند 'تو باید قبول شوی'. نباید با زبان تحکم دانش آموز را با دیگری مقایسه کنند بلکه وظیفه دارند وسایل آرامش و امکانات تحصیلی را برای او فراهم کنند و با زبان نرم به او بگویند 'ما از تو انتظار تلاش داریم و اگر هم موفق نشدی در سال های بعد جبران خواهی کرد. '
به باور کیهان نیا، در این صورت دانش آموز احساس آرامش پیدا می کند اما پیگیری های مکرر و پرسش های درسی که به دانش آموز احساس کنترل شدن می دهد که بار منفی و استرس به وجود می آورد.
گزارش از فاطمه دهقان نیری
اجتمام*9294*9105