وضعیت جهانیِ شاخص توده بدنی؛ روستانشینان ایران و افغانستان چاق‌تر از شهرنشینان

در این تحقیق که توسط امپریال کالج لندن انجام شده است، روند چاقیِ ساکنان مناطق شهری و روستایی ۲۰۰ کشور جهان طی سال‌های ۱۹۸۵ تا ۲۰۱۷ میلادی بررسی شد و یافته‌های تحقیق، حاصل تجزیه و تحلیل داده‌های بیش از ۱۱۲ میلیون بزرگسالِ ساکن مناطق شهری و روستایی کشورهای مختلف است.

بنا بر یافته‌ها، از سال ۱۹۸۵ تا ۲۰۱۷ میلادی شاخص توده بدنی در سراسر جهان بطور متوسط ۲ کیلوگرم در متر مربع برای زنان و ۲ کیلو و ۲۰۰ گرم در متر مربع برای مردان افزایش یافته است. به عبارت دیگر هر فرد ۵ تا ۶ کیلوگرم سنگین‌تر شده است.

بیش از نیمی از این افزایش وزن جهانی نیز در ۳۳ سال اخیر روی داده و عمدتا در مناطق روستایی اتفاق افتاده است؛ بگونه‌ای که در برخی از کشورهای با درآمد کم یا متوسط، بیش از ۸۰ درصد مشکل چاقی در مناطق روستایی دیده شده است.

یافته‌ها همچنین نشان داد که از سال ۱۹۸۵ میلادی به اینسو متوسط شاخص توده بدنی در مناطق روستایی، هم در زنان و هم در مردان ۲.۱ کیلوگرم در متر مربع افزایش یافته است؛ درحالیکه این شاخص در شهرها برای زنان ۱.۳ کیلوگرم در متر مربع و برای مردان ۱.۶ کیلوگرم در متر مربع افزایش یافته است.

در سال ۱۹۸۵ میلادی مردان و زنان شهری در بیش از سه چهارم کشورها شاخص توده بدنیِ بیشتری در مقایسه با هوطنان روستایی خود داشتند. اما به تدریج و با مرور زمان این فاصله میان مناطق شهری و روستایی تغییر پیدا کرده و حتی در بسیاری از کشورها برعکس شده است.

یافته‌ها همچنین نشان داد که در این موضوع، تفاوت قابل توجهی میان کشورهای با درآمد بالا، متوسط و پایین وجود دارد.

بطور کلی از سال ۱۹۸۵ میلادی به اینسو در کشورهای با درآمد بالا شاخص توده بدنی در مناطق روستایی بالاتر بوده است، بویژه برای زنان. به نظر تیم پژوهش علت چنین چیزی احتمالا سبک زندگی متفاوت روستانشینان به دلیل سطح آموزش و درآمد پایین آنها، همچنین دسترسی محدود به مواد غذایی سالم به دلیل قیمت بالای آن و کمبود امکانات تفریحی و ورزشی است. درحالی که در مقابل، فرصت بیشتری برای تعذیۀ بهتر همچنین ورزش و تفریح در مناطق شهری وجود دارد.

در کشورهای با درآمد پایین یا متوسط نیز فراهم آمدن زیرساخت‌های بهتر در مناطق روستایی و تمرکز بر کشاورزی مکانیزه باعث شده است که روستائیان انرژی کمتری را صرف انجام فعالیت‌ها و در مقابل پول بیشتری را صرف تهیه غذا کنند و در نهایت چاق‌تر شوند.

استثناء در این باره، جنوب صحرای آفریقا است که سرعت چاقی زنان شهری بیش از زنان روستایی بوده است. (احتمالا به این دلیل که این زنان برای انجام کارهایشان، چه در خانه و چه در محل کار انرژی کمتری صرف می‎کنند.)

بین سال‌های ۱۹۸۵ تا ۲۰۱۷ میلادی شاخص توده بدنیِ زنان در دوازده کشور واقع در اروپا، آسیا و اقیانوسیه کمی کاهش یافته است. این کشورها عبارتند از (در اروپا) یونان، اسپانیا، لیتوانی، جمهوری چک، ایتالیا، پرتغال، صربستان، فرانسه، مالت و (در آسیا و اقیانوسیه) نائورو، سنگاپور و ژاپن. در مقابل، شاخص توده بدنی برای زنان مصر و هندوراس بیش ۵ کیلوگرم در متر مربع افزایش یافته است.

شاخص توده بدنی مردان در تمام کشورهای موضوع تحقیق افزایش یافته است. بیشترین افزایش در سنت لوسیا، بحرین، پرو، چین، جمهوری دومینیکن و ایالات متحده آمریکا دیده شده که بیش از ۳.۱ کیلوگرم در متر مربع است.

در سال ۱۹۸۵ میلادی در میان زنان کمترین شاخص توده بدنی را زنان بنگلادش داشته‌اند (۱۷.۷ کیلوگرم در متر مربع) و در میان مردان نیز کمترین شاخص توده بدنی را مردان اتیوپی به ثبت رسانده‌اند ( ۱۸.۴ کیلوگرم در متر مربع).

زنان روستایی در اروپای شرقی و مرکزی سنگین وزن‌تر از زنان شهرنشین در این کشورها هستند و در میان مردان روستایی نیز روستانشینان سوئد، جمهوری چک، ایرلند، استرالیا، اتریش و ایالات متحده آمریکا ۰.۳۵ کیلوگرم در متر مربع سنگین‌تر مردان شهرنشین در این کشورها هستند.

شاخص توده بدنی به ثبت رسیده برای زنان روستایی ایران در سال ۱۹۸۵ میلادی ۲۳.۱ کیلوگرم در متر مربع، برای مردان روستایی این کشور ۲۲، برای زنان شهری ۲۵.۱ و برای مردان شهری ۲۳.۲ بوده است. این شاخص در سال ۲۰۱۷ میلادی برای زنان روستایی ایران به ۲۶.۵ کیلوگرم در متر مربع، برای مردان روستایی ۲۴.۵، برای زنان شهری ۲۷.۵ و برای مردان شهری به ۲۵.۷ رسیده است.

شاخص توده بدنی به ثبت رسیده در سال ۱۹۸۵ میلادی برای زنان روستایی افغانستان ۲۰.۱ کیلوگرم در متر مربع، برای مردان روستایی این کشور ۱۹.۷، برای زنان شهری ۲۳.۲ و برای مردان شهری ۲۲.۴ بوده است. این شاخص در سال ۲۰۱۷ میلادی برای زنان روستایی افغانستان به ۲۳.۶ کیلوگرم در متر مربع، برای مردان روستایی ۲۲.۵، برای زنان شهری ۲۶.۳ و برای مردان شهری به ۲۳.۶ رسیده است.

منبع: یورونیوز