به گزارش"ورزش سه" فوتبال در ایران چند نقطه عطف دارد. نقطه عطف اول جام جهانی 1978 بود. فوتبال همراه با تلویزیون این جادوی زمان خودش وارد خانه ها شد و به نوعی آن میزان از عشق و هواداری عمومی به فوتبال شکل گرفت.

نقطه عطف دوم را می توان جام جهانی 1990 دانست. بعد از هشت سال جنگ و دوری و بی خبری، فوتبال دوباره برگشته بود آن هم با زیباترین موسیقی و تصاویر، با بازیکنان جذاب و خوش قیافه و البته بهترین در نمایش دادن در زمین مسابقه.

تا قبل از جام جهانی 90 تصور آن هایی که عاشق فوتبال بودند باید ظهرها بازی کسل کننده و صفر صفر برزیل و اروگوئه را می دیدند که بی تردید می تواند لقب بدترین بازی تاریخ آمریکای جنوبی را به خودش بگیرد. تنها تفاوتی که تکرار هر روزه این بازی داشت این بود که یک روز جهانگیر کوثری گزارشش می کرد، یک روز بهرام شفیع، یک روز مجید وارث، گاهی صالح نیا و این اواخر هم بهروان... بازی دیگری هم بود. در جامی که مارادونا همه کاره بود و دنیا را یک تنه گرفت اما تلویزیون ایران دلبسته یک بازی شده بود که واقعا زیبا بود و شاید یکی از جذاب ترین مسابقات تاریخ جهانی هنوز هم باشد؛ برزیل-فرانسه در نیمه نهایی جام 86. اما تا قبل از جام نود علاوه بر این بازی ها و عکس های تکراری که در اخبار ورزشی از بازی های نامعلوم از فوتبال خارجی نشان می دادند چیز دیگری وجود نداشت. نقطه عطف دوم در همین زمان آغاز شد و شاید زندگی خیلی ها و حتی فوتبال را عوض کرد. شاید اگر بررسی کنیم اینهمه عشق و ماحصلش آنچه در فوتبال امروز ما هست هم ریشه در همین انفجار ناگهانی و دسته جمعی عشق و علاقه باشد.

اولین کسی که آدامس خرید

اولین کسی که آن آدامس را خرید احتمالا یک پسر بچه خوشبخت بوده است. یک آدامس که درون آن عکس یک بازیکن فوتبال بود. فوتبال آن دوران پر بود از ستاره های دوست داشتنی. رود گولیت، فان باستن، ماتئوس، بره مه، کلینزمن، روبرتو باجو، اسکیلاچی، کانی گیا، انزو فرانچسکولی، روبرتو جیانینی، لیت بارسکی، داسایوف، سوکراتس، زیکو و بالاخره دیه گو مارادونا... این ها فقط تعدادی از ستاره های آن دوران فوتبال هستند که مردم پوسترهایشان را به در و دیوار خانه هایشان می زدند. اما حالا ماجرا فرق می کرد. دیگر نیازی نبود برای خرید یک عکس روبرتو باجو یا یورگن کلینزمن با دوستانت هزاران متر راه بروی تا آن عکس را به دست بیاوری. که چه بشود؟ حالا شاید جوابش آسان باشد اما حتی رد دردآلود سیلی مادر روی پوست نازک گونه هم نمی توانست جواب قانع کننده ای داشته باشد.

جذاب ترین و شاید کمیاب ترین عکس مربوط به مارادونا بود و همه دنبالش بودند.

با سین سین و آدامس های توربو و فینال، زندگی خوش تر از حد تصور بود. می توانستی با یک سکه 5 تومانی صاحب یک آدامس خوشمزه بادکنکی و یک عکس زیبا از یک ستاره باشی. عکس هایی که شماره داشت و این بزرگترین عشقبازی ها و تفریح های زمان خودش را ساخت.

حالا مهم این بود که چه کسی کدام بازیکنان را دارد چون قطعا مارادونا که در آدامس های سین سین که در همان ابتدای دهه نود معلوم نیست چگونه و از طریق چه کسی وارد ایران شد، شماره 1 بود و کمترین تعداد از آن وجود داشت. و یا برخی بودند که تمام شماره ها را سری کرده بودند اما لنگ چند شماره بودند. حالا بود که روش های تازه به کار آمد. اولین راه دستبرد به کیف مادر، جیب پدر و قلک خواهر و برادرهای کوچک بود. در آن دوران یعنی اواخر دهه شصت و اوایل هفتاد ه.ش پسرهای خردسال همه آدامس می جویدند و حتی سخاوتمندانه به همه آدامس تعارف می کردند. فرقی هم نمی کرد طرف مادربزرگ یا پدربزرگی باشد که دندان مصنوعی دارد و نمی تواند آدامس بجود. اما پول های سرقت شده از کیف مادر یا قلک خواهر صرف خرید بسته های کلی آدامس می شد تا شماره مورد نظر پیدا شود اما اغلب نمی شد و تو می ماندی و کوهی از آدامس.

رینات داسایف از بهترین و البته خوش قیافه ترین دروازه بان های تاریخ اروپا

اما وقتی این روش جواب نداد خود بچه ها یک بازی جدید را اختراع کردند. بردن عکس بازیکنان محبوب و شماره های موردنظرشان در بازی عکس بازی. عکس ها را روی هم می چیدند و با کف دست باید فرم خاصی روی عکس ها می زدند تا آن ها را برگردانند و هرچقدر با یک ضربه برمی گشت مال خودت بود.

در این بین برخی هم کلکسیون جمع می کردند، آلبوم داشتند و انواع و اقسام آدامس های دیگر که عکس فوتبالی داشت را کشف کردند. آدامس هایی با عکس های جام ملت های اروپا 1988 و حتی بازیکن های قدیمی. عکس هایی که کارتی بودند و کاغذی و برای این دسته افراد کیفیت و سلامت عکس ها اهمیت داشت هرچند یک عکس دیه گو مارادونای بی کیفیت به صدتا اریک گریتس بلژیکی می ارزید.

جیونلوکا ویالی مرد خوش قیافه خط حمله ایتالیا هم در میان عکس های پرطرفدار بود

فوتبالی ها از کی آدامس شدند؟

در جام جهانی 1954 انگلستان به نیمه نهایی جام جهانی صعود کرد اما توسط اروگوئه از رسیدن به فینال محروم شد. در 1958 و 1962 در همان دور اول حذف شدند و این برای کشوری که مدعی ابداع فوتبال بود اتفاق ناخوشایندی به حساب می آمد. طبیعی بود که تا قبل از جام جهانی 1966 علاقه و انگیزه زیادی نسبت به موفقیت تیم ملی این کشور وجود نداشت. الف رمزی و شاگردانش برای زنده کردن این حس تلاش زیادی کردند اما بخشی از این شوق و علاقه با عکس های بازیکنان فوتبال انگلستان بود که به عنوان هدیه در بسته های آدامس جاسازی شده بودند. کمپانی "ای اند بی سی " در سال 1966 اولین سری از آدامس ها با عکس بازیکنان فوتبال را با قیمت ارزان تولید کرد. این عکس ها الان به قدری نایاب هستند که قیمت هرکدام از آن ها ممکن است بیش از صد پوند هزینه داشته باشد.

بابی چارلتون و بابی مور دو اسطوره فوتبال انگلستان که عکسشان از اولین سری آدامس های تولید شده بعد از جام جهانی 1966 بیرون آمد

اریک گرتس، وقتی همه در آدامس ها دنبال عکس مارادونا بودند معمولا این عکس نصیبشان می شد

بعد از قهرمانی انگلستان در سال 1966 کمپانی "ای اند بی سی" آدامس هایی دوازده ستاره را تولید که شامل عکس بازیکنان تیم ملی انگلستان بود.

مجموعه ای از عکسهایی که از آدامس ها خارج شدند

یک عکس قدیمی از تیم ملی سوئد که از آدامس های قدیمی در آمده است