برنامه عملیاتی رعایت نظم و انضباط ترافیکی

شهردار مشهد در این جلسه از اجرایی شدن برنامه عملیاتی رعایت نظم و انضباط ترافیکی تا ١٠روز آینده خبر داد. به گفته محمدرضا کلائی، برنامه عملیاتی ترویج رعایت نظم و انضباط ترافیکی را ظرف ١٠روز آینده دبیرخانه فرهنگ شهروندی باید به شورای شهر مشهد ارائه کند، به گونه‌ای که نشان دهد با اجرای آن تا پایان پاییز چه میزان از شهروندان به رعایت حق تقدم عابرپیاده در عبور از خطوط عابرپیاده توجه خواهند کرد.

«دو موضوعی که در بخش فرهنگی برای آن در سال جاری بودجه در نظر گرفته شده است، ترویج فرهنگ رعایت نظم و انضباط ترافیکی و تفکیک زباله توسط شهروندان است و به‌دنبال این هستیم که با در نظر گرفتن راهکارهایی، به نقطه‌ای برسیم که خودروها قبل از خطوط عابرپیاده برای عابرانی که قصد عبور از خیابان را دارند، توقف کنند.»

به نظر کلائی، برای رسیدن به این هدف باید مشخص شود چه زیرساخت‌هایی نیاز است: «در این میان آنچه اهمیت دارد، عملیاتی کردن برنامه‌ها به‌صورتی است که منجر به نتیجه شود، زیرا اگر هزار کار انجام شود اما خروجی مناسبی نداشته باشد، اقدامات انجام‌شده بی‌تاثیر خواهد بود.»

شهردار مشهد با اشاره به اینکه اگر به‌دنبال عملیاتی شدن ترویج فرهنگ رعایت نظم ترافیکی و حق تقدم عابرپیاده و تفکیک زباله ازسوی شهروندان هستیم باید به‌صورت پروژه به آن‌ها نگاه کنیم، گفت: باید برای اجرایی شدن این دو پروژه، برنامه‌ای مشخص تعریف شود و از روان‌شناس و جامعه‌شناس نیز استفاده شود: «تا نتوانیم برنامه‌ای را که نتایج آن مشاهده‌شدنی باشد عملیاتی کنیم، به هدف دست نخواهیم یافت، لذا راهبردمان این است که ابتدا این پروژه‌ها را به‌صورت آزمایشی اجرا کنیم.»

﷯ ترویج سیاست تنبیه و تشویق

رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر مشهد در این جلسه با اشاره به برنامه‌هایی که تاکنون برای ترویج فرهنگ رعایت نظم و انضباط ترافیکی در رفتار شهروندان تغییری ایجاد نکرده است، گفت: رعایت نظم و انضباط ترافیکی نیازمند ترویج، تنبیه و تشویق است:«در طول سال‌های گذشته حدود ۵٠٠ میلیارد تومان برای ترویج فرهنگ شهروندی از جمله نظم ترافیکی هزینه شده است اما سؤال این است که چقدر در تغییر رفتار شهروندان تاثیر داشته است.»

به نظر احسان اصولی طرح‌های ارائه شده دارای پیوست تغییر رفتار شهروندان نیست:«اگر برای طرحی هزینه می‌شود باید منتج به تغییر رفتار شهروندان باشد .اگر به عنوان مثال دنبال رعایت حق تقدم عابرپیاده هستیم باید قالب‌های ذهنی را عوض کنیم زیرا شورای راهبردی فرهنگ شهروندی مسئول تبلیغات و چاپ پوستر نیست، بلکه باید با سیاست‌گذاری مناسب به دنبال تغییر رفتار شهروندان باشد.»

به گفته رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر در راستای تغییر رفتار و فرهنگ‌سازی برای رعایت انضباط ترافیکی باید سیاست ترویج، تنبیه و تشویق را پیگیری کنیم به گونه‌ای که پایان سال ٩٨ مشاهده کنیم بخشی از جامعه به رعایت حق عابر پیاده احترام می‌گذارند و قبل از خطوط عابر پیاده توقف می‌کنند: «در استفاده از کمربند در خودرو اگر پلیس برخورد قانونی انجام نمی‌داد و برای استفاده نکردن از کمربند در هنگام رانندگی جریمه در نظر نمی‌گرفت فرهنگ استفاده از کمربند خودرو نیز به جایی نمی‌رسید.»

اصولی با اشاره به اقدامات انجام شده در ترویج فرهنگ تفکیک زباله توسط شهروندان از سوی خدمات شهری گفت: با ایجاد نرم‌افزار برای جمع‌آوری زباله‌های تفکیک شده شهروندان کار بزرگی انجام شده‌است و خروجی نیز خواهد داشت و در حوزه رعایت نظم و انضباط ترافیکی نیز باید چنین اقدامی انجام شود.

﷯ دلایل انگیزشی؛ پشتوانه فرهنگ‌سازی در حوزه فرهنگ

سرپرست اداره‌کل روابط‌عمومی و بین‌الملل شهرداری مشهد نیز در این جلسه، با بیان اینکه دلایل انگیزشی، پشتوانه فرهنگ‌سازی در حوزه فرهنگ شهروندی است، گفت: اگر قرار باشد همچنان همین روش‌های سنتی به‌کار گرفته شود و میلیاردها تومان نیز هزینه شود، هیچ اتفاقی نمی‌افتد: «اگر در کشورهای پیشرفته دنیا موضوع تفکیک زباله‌ دارای بازخورد مثبت بوده و به بخشی از فرهنگ شهروندان تبدیل شده است، دلایل انگیزشی دارد و مجموع این دلایل، سبب همکاری شهروندان در موضوع تفکیک می‌شود. برای این منظور ضرورت دارد محتوایی مناسب و قوی در کنار به‌کارگیری دلایل انگیزشی ارائه شود.»

به‌نظر مجید خرمی اگر واقعا به‌دنبال تغییر رفتار شهروندان مشهدی هستیم، ضرورت دارد براساس عواطف و احساسات مردم برنامه‌ریزی شود و کار ارائه گردد.

به گفته مدیرعامل موسسه فرهنگی شهرآرا، اگر دفترچه تاکسی‌رانان پس از چندبار تخلف باطل شود یا اتوبوس‌رانان متخلف جریمه شوند، قطعا اثرگذار خواهد بود: «این پروژه را می‌توان گام‌به‌گام به پیش برد و درنهایت، پایان سال شهروندان مشهدی می‌توانند به این موضوع افتخار کنند که در شهری زندگی می‌کنند که رانندگانش به خطوط عابرپیاده احترام می‌گذارند و پشت چراغ قرمز و خط‌کشی عابرپیاده توقف می‌کنند.»

﷯ اولویت فرهنگ‌سازی در مشهد

معاون شهردار و رئیس سازمان اجتماعی‌وفرهنگی شهرداری مشهد نیز با بیان اینکه انضباط ترافیکی و تفکیک زباله از مبدا، دو اولویت فرهنگ‌سازی در مشهد است، گفت: برخی نواقص در حوزه فرهنگ شهروندی وجود دارد که بازتعریف اتفاقات صورت‌‌گرفته است و نگاه مدیریت شهری در این زمینه دارای اهمیت است.

مهدی زارعی بر ضرورت برنامه‌ریزی و فرهنگ‌سازی در دو حوزه انضباط ترافیکی و تفکیک زباله از مبدا تاکید کرد و گفت: به‌منظور تغییر رفتار شهروندان مشهدی در دو حوزه انضباط ترافیکی ازجمله حق تقدم عابرپیاده و موضوع تفکیک زباله از مبدا، اقداماتی اساسی باید صورت گیرد.

او با اشاره به اینکه یکی از راهبردهای اصلی شورا و مدیریت شهری، موضوع فرهنگ شهروندی و ارتقای آن در سطوح مختلف است، گفت: قانون‌گذار وظایف و اختیاراتی بر دوش نهادهای مختلف گذاشته است که این وظایف باید دقیق‌تر مرور شود: «برخی نواقص در حوزه فرهنگ شهروندی وجود دارد و بازتعریف اتفاقات صورت‌گرفته و نگاه مدیریت شهری در این زمینه، دارای اهمیت است.»

به گفته زارعی، ضرورت دارد در حوزه فرهنگ‌سازی، مدیران نیز وارد عمل شوند تا این فرهنگ به سایر سطوح جامعه نیز تسری یابد. آن‌گاه می‌توان انتظار داشت که شهروندان، ما را یاری کنند.

﷯ کارمندان شهرداری؛ الگوی آموزش‌های فرهنگی

معاون فرهنگی‌هنری سازمان فرهنگی‌واجتماعی شهرداری مشهد نیز در این نشست، بر ضرورت تغییر رفتار شهروندان در حوزه فرهنگ شهروندی تاکید کرد: «تغییر در رفتار شهروندان در حوزه فرهنگ شهروندی به شهرداری تکلیف شده است، این درحالی است که در گذشته، سایر مسائل به‌عنوان اولویت‌های پیگیری‌پذیر مطرح بود.»

به گفته محسن مصحفی، در حوزه خدمات شهری موضوع تفکیک زباله و در حوزه حمل‌ونقل و ترافیک، موضوع عبور امن از خیابان و خط‌کشی عابرپیاده با تاکید کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر مشهد به‌عنوان مهم‌ترین فعالیت‌های شورای فرهنگ شهروندی مطرح است؛ البته این به معنای غفلت از سایر مسائل فرهنگ شهروندی نیست: «آموزش‌ها و قوانین باید به‌گونه‌ای باشد که کارمندان شهرداری، الگویی برای آموزش‌های فرهنگی دربین شهروندان باشند. در این مورد به‌طور خاص تاکسی‌رانان، اتوبوس‌رانان و خانواده آنان مدنظر است تا این فرهنگ‌سازی علاوه‌بر حوزه بیان، در عمل نیز مشاهده شود.»