سوال مخاطب نی‌نی‌بان : سلام. چند روز است که دچار یبوست شدید شده ام. دکترم برایم شربت لاکسی ژل تجویز کرد. ولی فردی به من گفت دکترش گفته بعد از سه ماهه اول بارداری لاکسی ژل دهانه رحم را شل می کند و نباید مصرف کرد. من که الان۱۴ هفته هستم می شود بخورم یا نه؟ واقعا سردرگرم شدم.

پاسخ دکتر کتایون برجیس، متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ نازایی:
لاکسی ژل در سه ماهه اول بارداری می تواند تا حدی تهوع شما را تشدید کند. البته شما این سه ماه را پشت سر گذاشتید. اگر هم مشکل کلیوی داشتید، این دارو برای تان تجویز نمی شد، ولی شما می توانید از داروهای دیگری هم برای رفع یبوست در بارداری زیر نظر پزشک تان لاستفاده کنید. همچنین اصلاح سبک زندگی، مصرف آب و مایعات کافی، میوه و سبزی تازه از جمله سالاد، آلو، لواشک و ... و داشتن پیاده روی ملایم می تواند به شما کمک کند.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
وقتی برخی مواد به راحتی نتوانند از بدن خارج شود، یبوست به وجود می آید. در زمان بارداری، بدن شما تغییرات بسیاری کرده و یبوست یکی از نتایج آن تغییرات است.

چه عاملی موجب یبوست در بارداری می شود؟
یبوست در بارداری ، اساساً به دلیل تغییرات هورمونی هست. در بارداری، سطح هورمون پروژسترون بالا رفته و موجب شل شدن همه ماهیچه های بدن مانند ماهیچه های روده می شود. شل شدن ماهیچه های روده، به معنای هضم کندتر بوده و این باعث یبوست می شود.
همچنین، فشار جنین در رحم براثر رشد و وجود آهن در مکمل های دوران بارداری، موجب یبوست می شود. مکمل آهن با چسبیدن به مواد هضم نشده سبب کند شدن فرآیند هضم و سپس یبوست می شود.

علائم یبوست در بارداری
متداول ترین علائم شامل ذیل است:
- کم شدن تحرک روده ها
- سفت شدن مدفوع و سخت خارج شدن آن
- کم شدن اشتها
- نفخ و درد شکم
- وجود خون در مدفوع، به علت آسیب های ناشی از سفتی مدفوع

درمان های خانگی برای یبوست در بارداری

1. لیمو
مواد لازم:
- لیمو: نصف
- آب: یک لیوان
- عسل (اختیاری)
دستور:
- آب نصف لیمو را در یک لیوان آب ولرم بریزید.
- عسل را اضافه کنید و روزانه استفاده کنید.
مدت زمان استفاده:
- هرروز یک یا دو بار.
طرز کارکرد این روش:
- لیمو دارای خواص آنتی اکسیدانی و ویتامین سی است. متداول ترین درمان یبوست به علت افزایش ترشح صفرا هست. این حالت، موجب حرکات روده ها و دفع آسان می شود.

2. پرتقال و درمان یبوست در بارداری
مواد موردنیاز:
- پرتقال: یک یا دو عدد
دستور:
- روزانه یک یا دو عدد پرتقال میل کنید.
مدت زمان استفاده:
- یک بار در روز
طرز کارکرد این شیوه:
- پرتقال دارای ویتامین سی بوده و برای سلامتی کلی بدن مفید است. همچنین سرشار از فیبر است، که کمبود آن موجب یبوست می شود.

3. آب آلو
مواد موردنیاز:
- یک فنجان آب آلو
دستور:
- یک فنجان آب آلو استفاده کنید.
- همچنین، می توانید به جای نوشیدن آب آلو از خودم آن استفاده کنید.
مدت زمان استفاده:
- باید حداقل ۴ بار در روز انجام دهید.
طرز کارکرد این شیوه:
- میوه آلو دارای ماده ای ملین به نام سوربیتول بوده، که بسیار برای رفع یبوست مفید هست.

4. تخم کتان و درمان یبوست در بارداری
مواد موردنیاز:
تخم کتان: نصف تا دو قاشق غذاخوری
دستور:
- نصف قاشق غذاخوری روزانه استفاده کنید.
- به مرورزمان مقدار استفاده را، به دو قاشق غذاخوری برسانید.
مدت زمان استفاده:
- روزی یک مرتبه
طرز کارکرد این شیوه:
تخم کتان سرشار از امگا-3 بوده، که این ماده به احتباس مایعات درون بدن، کمک می کند. همچنین دارای ماده ای لزج به نام موسیلاژ بوده، که یک لایه محافظتی بر روی لوله گوارش ایجاد می کند. حجم مدفوع را زیاد کرده و موجب نرم شدن آن می شود. این خواص، تخم کتان را به یکی از بهترین درمان های یبوست مبدل می سازد.

5. غلاف پسیلیوم (اسفرزه)
مواد موردنیاز:
- غلاف اسفرزه (پسیلیوم): یک ساشه
- آب: یک لیوان
دستور:
- یک ساشه گرانول پسیلیوم (اسفرزه) را به یک لیوان آب سرد اضافه کنید.
- به خوبی ترکیب و سریعاً میل کنید.
مدت زمان استفاده:
- باید روزی دو بار انجام دهید.
طریقه کارکرد این شیوه:
- پسیلیوم (اسفرزه) سرشار از فیبر بوده و وقتی با آب ترکیب شود، خاصیت ملین در حد ملایم پیداکرده و موجب نرم شدن مدفوع می شود. این حالت باعث فروکش یبوست و علائم آن می شود.

۶. اسانس روغنی لیمو یا نعنا فلفلی و درمان یبوست در بارداری
مواد موردنیاز:
- اسانس روغنی لیمو یا نعنا فلفلی: یک تا دو قطره
- روغن حامل (زیتون یا فندق): یک قاشق چای خوری
دستور:
- روغن اسانس را با روغن حامل مخلوط کنید
- این ترکیب را بر روی شکم خود ماساژ دهید.
مدت زمان استفاده:
- می توانید روزی یک مرتبه انجام دهید.
طریقه کارکرد این شیوه:
- رایحه درمانی با اسانس روغنی نعنا فلفلی یا لیمو می تواند گرفتگی مدفوع را رفع و یبوست را درمان کند.

۷. میوه کیوی
مواد موردنیاز:
- کیوی: یک عدد
دستور:
- هر روز یک عدد کیوی میل کنید.
مدت زمان استفاده:
- یک بار در روز این میوه را میل کنید.
طریقه کارکرد این شیوه:
- آب و فیبر زیادی کیوی موجب نرمی و افزایش حرکت روده ها می شود. این نکته، کیوی را به یکی از بهترین درمان های یبوست مبدل می سازد.

۸. ویتامین سی و درمان یبوست در بارداری
استفاده از مرکبات برای درمان یبوست بی دلیل نیست، علت آن وجود ویتامین سی می باشد. وقتی ویتامین سی در مقدار بالا استفاده شود، خاصیت ملین پیدا می کند. با این تفاسیر، می تواند برای درمان یبوست مفید باشد.
نکته: تحمل روده ها برای ویتامین سی، بین 2000 تا 4000 میلی گرم است. بیان شده است که مصرف زنان باردار نباید بیش از 6000 میلی گرم باشد. بهتر از قبل از استفاده از هرگونه مکمل و ویتامین، با پزشک خود مشورت کنید، به خصوص در دوران بارداری.

۹. ماست
مواد موردنیاز:
- ماست ساده: یک فنجان
دستور:
- یک فنجان ماست ساده میل کنید.
مدت زمان استفاده:
- باید روزی یک مرتبه انجام دهید.
طریقه کارکرد این شیوه:
- ماست سرشار از منابع پروبیوتیک بوده و این باعث بهبود کارکرد روده ها با تغییر آرایش میکروبی می شود. این حالت باعث بهبود یبوست می شود. همچنین تحقیقی موجود است، که بیانگر درمان یبوست در خانم های باردار با ماست پروبیوتیک هست.

10. آب سیب
مواد موردنیاز:
- سیب: یک عدد
- آب گرم: یک فنجان
دستور:
- یک سیب را خرد و در داخل مخلوط کن، با آب گرم مخلوط کنید.
- آبمیوه را میل نمایید.
مدت زمان استفاده:
- یک بار در روز
طریقه کارکرد این شیوه:
سیب دارای یک فیبر طبیعی به نام پکتین است، که با افزایش حجم مدفوع موجب حرکت روده ها می شود. همچنین دارای ماده ای ملین به نام سوربیتول هست. ترکیب تمام این مواد، در بهبود یبوست سودمند می باشند.
نکته: پوست سیب را نکنید.

11. سرکه سیب
مواد موردنیاز:
- سرکه سیب : یک قاشق غذاخوری
- عسل: یک قاشق غذاخوری
- آب گرم: یک استکان
دستور:
- درون یک لیوان آب گرم، سرکه سیب و عسل بریزید.
- مخلوط کرده و میل کنید.
مدت زمان استفاده:
- هر صبح و شب این عمل را انجام داده تا نتایج را مشاهده کنید.
طریقه کارکرد این شیوه:
- سرکه سیب دارای مواد به نام پکتین و استیک اسید هست، که موجب بهبود گوارش می شوند. سرکه سیب حاوی منیزیم بوده، که حرکات روده را تسهیل و یبوست را بهبود می بخشد.

12. روغن نارگیل
مواد موردنیاز:
- روغن نارگیل: یک یا دو قاشق غذاخوری
دستور:
- یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل هرروز استفاده کنید.
- می توانید به صورت مستقیم یا با سالاد مصرف کنید.
مدت زمان استفاده:
- حداقل دو بار در روز استفاده نمایید.
طریقه کارکرد این شیوه:
- روغن نارگیل یک درمان فوق العاده برای یبوست هست. دارای اسیدهای چرب بوده، که موجب تغذیه سلول های روده و افزایش متابولیسم و درنتیجه، افزایش حرکات روده می شوند.

13. دانه چیا
مواد موردنیاز:
- دانه چیا: یک و نصفی قاشق غذاخوری
- آبمیوه یا شیر: یک فنجان
دستور:
- بگذارید دانه ها نیم ساعت در آب خیس بخورند.
- دانه های خیسانده را به آبمیوه یا شیر اضافه کرده و بنوشید.
مدت زمان استفاده:
- یک بار در روز.
طریقه کارکرد این شیوه:
- دانه های چیا سرشار از فیبر می باشند. حجم مدفوع را افزایش داده و موجب تسهیل حرکت روده ها می شوند. همچنین، وقتی دانه چیا خیس می خورد، یک خاصیت ژله مانند پیداکرده، که موجب حرکت مدفوع در روده را، آسان می کند. این حالت باعث بهبود یبوست می شود.

۱۴. آب زغال اخته
مواد موردنیاز:
- یک فنجان آب زغال اخته شیرین نشده.
دستور:
- یک لیوان بنوشید.
مدت زمان استفاده:
- یک بار در روز.
طریقه کارکرد این شیوه:
- زغال اخته سرشار از فیبر بوده و برای مشکلات گوارشی ازجمله یبوست، مفید هست. این میوه دارای آب زیاد بوده و علاوه بر آب رسانی، حرکات روده را تسهیل می کند.

۱۵. نمک اپسام
مواد موردنیاز:
- نمک اپسام: یک فنجان
- آب
دستور:
- یک فنجان نمک اپسام به وان خود اضافه کنید.
- برای 15 تا 20 دقیقه در این آب استراحت کنید.
مدت زمان استفاده:
- حداقل سه بار در هفته.
طریقه کارکرد این شیوه:
نام دیگر نمک اپسام، منیزیم سولفات هست. از خواص مشهورش، تسکین سوزش ماهیچه است. منیزیم در نمک اپسام، خاصیت ملین داشته و یبوست را درمان می کند.

16. چای سبز
مواد موردنیاز:
- چای سبز : یک قاشق چای خوری برگ چای سبز
- آب: یک فنجان
- عسل (اختیاری)
دستور:
- برگ های چای ببر زا به یک فنجان آب اضافه کنید.
- بگذارید ۵ تا ۱۰ دقیقه خیس بخورد.
- چای را قبل از آنکه سرد شود، از صافی رد کرده و بنوشید.
- برای بهتر شدن طعم، می توانید عسل اضافه کنید.
مدت زمان استفاده:
- یک یا دو بار در روز.
طریقه کارکرد این شیوه:
- چای سبز، به دلیل خواص زیادی که دارد برای قرن ها استفاده می شود. کافئین موجود در چای سبز، خاصیت نسبتاً ملین دارد و باعث بهبود یبوست می شود.

17. انگور
مواد موردنیاز:
- انگور: یک فنجان
دستور:
- یک فنجان کوچک انگور مصرف کنید.
مدت زمان استفاده:
- یک بار در روز.
طریقه کارکرد این شیوه:
- انگور سرشار از پکتین بوده، که حجم مدفوع را زیاد و یبوست را بهبود می بخشد. همچنین، دارای مواد مغذی و آنتی اکسیدان است، که برای سلامت کلی شما مفید هست.

18. موز
مواد موردنیاز:
- موز: یک عدد
دستور:
- یک عدد موز بخورید.
مدت زمان استفاده:
- دو بار در روز.
طریقه کارکرد این شیوه:
- میوه موز سرشار از فیبر بوده و حجم مدفوع را زیاد و دفعش را آسان می کند. بنابراین، برای بهبود یبوست دوران بارداری و علائم آن، مفید هست.
- استفاده درست از این درمان ها، قطعاً می تواند برای یبوست سودمند باشد. چون یبوست در خانم های باردار بسیار متداول است، رعایت برخی نکات جهت جلوگیری از وقوع مجدد یبوست، عاقلانه هست. در حقیقت، رعایت نکات ذیل می تواند از رخ دادن مجدد یبوست جلوگیری کند.

نکات
- مواد غذایی سرشار از فیبر استفاده کنید.
- با نوشیدن آب و آبمیوه، به بدن خود آب رسانی کنید.
- تحرک داشته باشید و ورزش های آرام و یوگا انجام بدهید.
- از داروهای ملین استفاده نکنید. زیرا می توانند موجب تحریک انقباض رحم و روده شوند.
این نکات قطعاً به بهبود یبوست کمک می کنند. اگر یبوست بهبود پیدا نکرد، برای جلوگیری از آسیب های جدی، حتماً و سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

عوارض یبوست در بارداری
موارد ذیل، عوارض یبوست بارداری هستند، که در برخی مواقع ممکم است اورژانسی شوند.
- درد شکم شدید
- خونریزی مکرر از مقعد
- همورویید (شقاق)
مشکلات یبوست دوران باردار، در درازمدت می توانند بسیار آزاردهنده و دردناک باشند. اگر از یبوست دوران بارداری رنج می برید، از درمان های طبیعی فوق الذکر استفاده کنید. اگر این درمان ها به طور فوق العاده ای برایتان مفید بودند، فراموش نکنید که در بخش کاننت با ما در میان بگذارید.

پاسخ متخصصین به سؤالات خوانندگان
چه چیزی برای درمان یبوست بارداری بخوریم؟
برای درمان یبوست، خانم های باردار باید از غذاهای حاوی فیبر، مانند غلات، میوه ها، سبزی ها و لوبیاها در رژیم غذایی شان استفاده کنند.
چه دارویی هایی برای یبوست بارداری بی خطر است؟
خانم های باردار به هیچ عنوان نباید از داروهای ملین حین بارداری استفاده کنند، زیرا این داروها موجب افزایش فشار رحم و سقط جنین می شود. بااین وجود، آن ها می توانند از نرم کننده ای مدفوع استفاده کنند.