مدحی که گاه پهلو به ذم می‌زند

به گزارش ایکنا؛ اساس به وجود آمدن منبر و هیئت استفاده ابزاری و رسانه‌ای برای ابلاغ پیام‌های دینی و قرآنی به مردم بود؛ رسانه‌هایی که باید جنبه ابزاری داشته باشند تا بتوانند راه درست را به مردم نشان دهند و تغییرات اساسی و اثرگذاری را در ما ایجاد کنند، اما اگر منبری و مداح نتوانند از موقعیت و ابزاری که در اختیار خود دارند، به خوبی استفاده کنند و آن را ابزاری برای چهره شدن خود و نه معرفی پیام‌های الهی به کار ببرند، نه تنها پیام‌های قرآنی را منتقل نمی‌کنند، بلکه قطعا گروهی را منحرف و نسبت به دین و پیام‌های قرآنی روی‌گردان خواهند کرد و اینها قطعا شقی‌ترین افراد از منظر دین اسلام خواهند بود.

از آنجایی که در جامعه اسلامی ما مداحی اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) جایگاه ویژه‌ای دارد، فعالیت در این عرصه، می‌تواند موقعیت ویژه‌ای را برای کسانی که به این عرصه ورود می‌کنند ایجاد کند؛ همین مسئله، حساسیت فعالیت در این عرصه را چند‌ برابر می‌کند. با توجه به این حساسیت، مقام معظم رهبری بار‌ها درخصوص محتوا و خط مشی این جامعه پیام‌ها و سخنان گهرباری را بیان کردند که چراغ راه آنان باشد.

خبرگزاری ایکنا نیز به واسطه رسالت و دغدغه خود بار‌ها نشست‌ها و گفت‌وگو‌های بسیاری را با پیرغلامان، مداحان جوان و چهره‌های این عرصه، شاعران و کارشناسان این جامعه داشته که مجموعه این فعالیت‌ها در قالب چندین پرونده خبری منتشر و در اختیار عموم و جامعه مداحان قرار گرفته است. این جامعه سرمایه عظیمی در دست دارند که باید در حفظ آن کوشا باشند، سرمایه‌ای که می‌تواند احساسات عاشورایی را بسیج و اهداف امام حسین‌(ع) را در دل‌های عزاداران به خصوص جوانان جای دهد.

باوجود همه این فعالیت‌ها و تأکیدات مقام معظم رهبری، چندی پیش و در شب میلاد حضرت امام حسن‌(ع)، یکی از مداحان جوان و به‌نام کشور به نام احد قدمی، با مولودی‌خوانی که به صورت زنده و مستقیم از رسانه ملی پخش ‌شد، کلمات ناروایی را برای صحابه و همسر پیغمبر‌(ص) بر زبان آورد که واکنش‌های زیادی را برانگیخت و در نهایت موجب توبیخ و برکناری مدیر شبکه و بازداشت وی شد. همین موضوع باعث شد تا خبرگزاری ایکنا، مجددا نکات مهم و اساسی در گفت‌وگو‌هایی که با جوانان مداح و سرشناس کشور گرفته است را ‌بازخوانی کند، که در ادامه می‌خوانید.

امیر نعیمی، از مداحان جوان و به نام کشور در پاسخ به این سؤال که معیار‌های مداح انقلابی چیست و اینکه ادعا می‌شود صرفاً برخی مداحان انقلابی هستند آیا درست است؟ می‌گوید: برخی رفقای مداح ما زیبا می‌خوانند و در مداحی‌هایشان مسائل سیاسی و روز را مطرح می‌کنند. قبلاً هم بسیاری از مداحان ما همینطور رفتار می‌کردند، اما در بوق و کرنا نمی‌کردند چرا که فضای جامعه ما چنین چیزی را قبلاً نمی‌طلبید. امروز دشمنان ما جلی‌تر شده‌اند. اینکه مداحان در مراسم‌ خود مسائل روز را مطرح کنند را تأیید می‌کنم، اما برخی سایت‌ها با شیطنت صرفاً عده معدودی را به عنوان مداح انقلابی مطرح کردند که بازتاب خوبی در جامعه مداحی نداشت و بزرگان مداحی معترض شدند.

ما موظف هستیم که مداح انقلابی باشیم
نعیمی بیان کرد: ما موظف هستیم که مداح انقلابی باشیم چرا که نان سفره امام زمان‌(عج) را در مملکت امام زمان(عج) می‌خوریم و ما مدیون امام، شهدا و دعای خیر امام زمان(عج) هستیم. ما خجالت زده‌ایم از اینکه پدر و مادر شهدا این قدر به ما احترام می‌گذارند؛ ما اگر انقلابی نباشیم خیانت کرده‌ایم. مقام معظم رهبری هم فرمودند من انقلابی هستم. امام حسین(ع) هم همه داشته‌های خود را در راه خدا داد، چون می‌خواست انقلاب عاشورا باقی بماند. وای به آن‌هایی که نان امام زمان را می‌خورند و انقلابی نیستند. اما آیا اکنون باید اشعار انقلابی بخوانیم؟ بله باید بخوانیم. چون مستمعان ما با آگاهی می‌آیند و پای صحبت ما می‌نشینند.

اولین آفت؛ دست مداح ما در دست یک عالم دینی نیست
این مداح و ستایشگر کشورمان در ادامه به بیان مهم‌ترین آسیب‌های مداحی کنونی کشور پرداخت و اظهار کرد: اولین آفتی که اکنون می‌بینم این است که دست مداح ما در دست یک عالم دینی نیست. متأسفانه شاهد انقطاع حوزه و مداحان هستیم. اختلاف و فاصله‌ای که بین جامعه مداح و روحانیت افتاده به دلیل حرف‌های پوچی است که ذهن‌های ما را خراب کرده است. مگر می‌شود منبر و روضه از هم جدا باشند. برای مداح زشت است که برای امام حسین(ع) زیبا می‌خواند، اما بلد نیست قرآن بخواند. مداح ما زمانی دچار آفت می‌شود که بزرگ‌تر‌ها به مجلسش نروند. جلساتی داریم که پیرغلام و پیرمرد به آن نمی‌روند. چرا طوری نمی‌خوانیم که این افراد هم به جلسات ما بیایند؟ مداح ما زمانی دچار آسیب می‌شود که دچار شهرت کاذب شود و از تجربه‌های پیرغلامان و مداحان پیشکسوت استفاده نکند. حتی نگاه کردن، راه رفتن و رفتار و سلوک پیرغلامان با مردم برای ما جوانان درس و تجربه است.

مقیاس ما همیشه باید اهل‌بیت(ع) باشد
جواد تلطفی، دیگر ستایشگر و مداح خوش آتیه و جوان کشور نیز در این خصوص می‌گوید: ما امروز به این رسیده‌ایم که ظاهر و ویترین کار را ببینیم و به دنبال ستاره شدن هستیم تا معروف شویم؛ معروفیت خوب است، اما چرا با این وسیله؟ همیشه با خودم می‌گویم که، نشود روزی که فردای آن روز به من بگویند با یک بیت و یا خواندن تو فردی از امام حسین(ع) و مکتب اهل‌بیت(ع)، دلزده شده و یا از هیئت دور شد‌ه است. مقیاس ما همیشه باید اهل‌بیت(ع) باشد و ببینیم آن‌ها از ما چه می‌خواهند. جلسات مداحانی که شور‌خوانی دارند معمولا بیش از سایر مداحان است و این افراد همیشه مخاطب خاص خود را دارند، اما دریغ از بعد آموزشی و یا تربیتی، درست است که این جوانان جذب هیئت می‌شوند، اما آن چیزی را که باید فرا نمی‌گیرند؛ چه باید کرد که جوانان و عموم از ابتدا تا انتهای مجلس از روضه‌خواندن تا شور و منبر حضور داشته باشند و درک خود را افزایش دهند؟

وی افزود: ما در سخنان رهبری تنها شنونده بوده‌ایم، چرا که اگر گوش می‌دادیم این وضع جامعه مداحی نمی‌شد؛ آقا خیلی از مسائل را باز کرد و خیلی چیز‌ها را مطرح کردند، اما متاسفانه کمیته‌ای وجود نداشت که سخنان آقا را بعد از میلاد حضرت زهرا(س) در طول سال برای مداحان بخوانند و آن را به عنوان یک الگو برای مداحان ارائه دهند. آقا هر سال برای مداحان یک پیام دارند، اما چرا این پیام تیتر مجالس ما مداحان نمی‌شود، چرا این پیام‌ها سرلوحه ما مداحان نمی‌شود؟ متاسفانه ما خط‌کشی‎هایمان درست نبوده و نتوانسته‌ایم به درستی عمل کنیم. ما مأمور به اشاره هستیم و در خواندن‎هایمان باید تنها اشاره داشته باشیم نه اینکه یک ماجرا را از ابتدا تا آن‌ها بیان کنیم؛ مداحان ما به انقلاب سرخ امام حسین(ع) مدیون هستند و تداوم انقلاب امام حسین(ع)، انقلاب اسلامی ما شده است.

محمدموسی رضایی، یکی دیگر از مداحان جوان معتقد است: رفتار‌های مداحان از سوی جوانان زیر ذره‌بین است، مداحان باید دقت داشته باشند که حتی مدل مو، ظاهر و لباس پوشیدن‌شان مورد الگوبرداری جوانان قرار می‌گیرد و در روش زندگی، نوع بیان و رفتار خود همواره به یاد داشته باشند که نماینده دستگاه امام حسین(ع) هستند. اساتید ما تأکیدات زیادی در مداحی مبنی بر خارج‌نشدن از چهارچوب‌های مداحی داشتند.

خیلی‌ها هم به خاطر مسائل سیاسی از هیئت رفتند
وی در پاسخ به این سوال که آیا هیئت جای بیان مسائل سیاسی است؟ گفت: یقینا هست، ولی نه به اندازه‌ای که به اصل هیئت آسیب برسانند. خیلی‌ها هم به خاطر مسائل سیاسی از هیئت من رفتند و برخی هم به حساب دوستی مانده‌اند و من را تحمل می‌کنند. در مراسمی وسط دعا مسئله غزه و لبنان را گفتم و برای آن‌ها دعا کردم؛ بعد از این ماجرا خیلی گفتند که آن‌ها سنی هستند و نباید این مسائل را وارد هیئت کنید، اما اینکه ما وقتی می‌بینم یک کودک و یک مظلوم مورد ظلم قرار می‌گیرد چه احساسی داریم؟ آیا از او می‌پرسیم که سنی هستی یا شیعه بعد کمکش می‌کنیم؟ اعتقادم این است که با مهربانی کردن و بیان روش و شیوه حضرت علی(ع) خیلی افراد به راه می‌آیند و هم عاشق شما و هم عاشق مولا علی می‌شوند؛ معتقدم گاهی شاید با یک حرف من برخی افراد از حرف‌هایشان برگردند و اصلاح شوند. با توهین مخالف هستم و معتقدم در سیاست هم باید نرم و مهربان رفتار کرد.

در جامعه مداحی فضیلت‌های فراموش شده داریم
یکی دیگر از مداحان جوان ما محمدعلی بهتویی، است که در محضر مداحان و شاعران بزرگی کسب فیض کرده است. وی با اشاره به آسیب جامعه مداحان گفت: چندین سال است که حضرت آقا در دیدار با آقایان مداح مطالبی را بیان می‌کنند که همه آن‌ها برای ما درس است؛ اما آسیب جامعه مداحان ما این است که ما منویات، دستورات و فرامین آقا را گوش نمی‌دهیم و عمل نمی‌کنیم. ما امروز در جامعه مداحی فضیلت‌های فراموش شده‌ای داریم که همان سخنان رهبر معظم انقلاب است. آقا فرمودند که «مداحان باید در مجالس اشعار و مباحث اخلاقی را استفاده کنند» و بعد از آن به صائب اشاره کرده‌اند؛ اصل هیئت برای این است که افراد متحول شوند و من هیئت می‌آیم که اخلاقم فرق کند و ارتقا و اعتلای شخصیت و روح پیدا کنم و روحم قالب بر جسمم شود و لذا مداحان باید اینگونه بخوانند وعامل به گفته‌های خود باشند.

محمدحسین پویانفر یکی دیگر از چهره‌های این عرصه است که اخیر با یک مداحی زیبا جوانان بسیاری را جذب هیئت کرد. وی معتقد است که قرآن برکت هیئت است و اگر هیئت با آیات قرآن شروع شود، همان چیزی می‌شود که خدا می‎خواهد، می‌گوید: الأن بزرگترین آسیبی که در جلسات و هیئت وجود دارد این است که نوحه از آن‌ها حذف شده است. اگر نوحه در یک جلسه باشد آن جلسه زنده می‎شود؛ چراکه همه با هم می‎خوانند و این ارتباط بین مداح و مردم خیلی اثرگذار است. ماندگارترین کار‌ها هم مواردی است که مردم در آن دخیل هستند و بعد تربیتی آن‌ها هم بسیار است.

وقتی اخلاق بمیرد به آسیب می‎رسیم
وی با بیان اینکه زنگ خطر آسیب به هیئت‌ها به صدا درآمده است، گفت: مسئله امام حسین(ع) چیزی است که همه مردم ما آن را دوست دارند، اما باید بدانیم که زنگ خطر این موضوع هم به صدا درآمده و دشمن برای اینکه این دوست داشتن را تضعیف کند در حال برنامه‎ریزی است. متأسفانه با این اتفاق نه تنها فضای جامعه، بلکه هیئت را هم سیاسی کرده‎ایم و این سیاسی‌کاری به هیئت آسیب می‎رساند. در هیئت وقتی اخلاق بمیرد و بصیرت واقعی وجود نداشته باشد در نهایت به آسیب می‎رسیم. این مسائل باعث شده که به مسئله هیئت آسیب برسد تا جایی که می‎بینیم برکت از خانه‎ها و جامعه کم می‎شود و تمام این موارد هم بخاطر این است که روضه‎های خانگی را فراموش کرده‎ایم و یا برگزار نمی‎کنیم.

باید نگران به بن‌بست رسیدن هیئت‌ها باشیم!
محمدجواد پرچمی، شاعر و مداح معتقد است: با این اوجی که برخی هیئت‌ها دارند باید نگران به بن‌بست رسیدن آن‌ها باشیم. البته باید آن‌سوی مطلب را هم گفت. اگر این هیئت‌ها نباشند دشمنان بنیان‌های انقلاب اسلامی را تخریب می‌کنند. اکنون روحیه اشرافی‌گری روحیه انقلابی را حتی در خواننده امام حسین(ع) از بین برده است. برخی مداحان برای این می‌توانند منتقد قوی در برابر این آسیب‌ها و معضلات باشند که ۴۰ سال است مداحی می‌کنند، اما یک خانه ۶۰ متری در نازی‌آباد دارند. ولی فردی که از فلانی و فلان مسئول برای هیئتش پاکت‌های میلیونی گرفته دیگر نمی‌تواند آن مسئول را نقد کند. وقتی ما خواستیم هیئت بگیریم بزرگان ما به ما گفتند از هیچ کس و هیچ جا پول نگیر، این پول‌ها هیئت را نابود می‌کنند. اگر رانت بد است برای مداح امام حسین(ع) هم بد است و بد است که از رانت برای گرفتن وام استفاده کنند.

مداح انقلابی اول از همه باید خودسازی داشته باشد
وی در پاسخ به این سؤال که مداح انقلابی باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟ گفت: مداح انقلابی اول از همه باید خودسازی داشته باشد. خودسازی معنوی، معرفتی، اعتقادی، ولایی و مراقبه‌های مختلف در اشکال مختلف. نکته دوم اینکه مداح انقلابی کسی است که خودش را خرج امام حسین(ع) کند نه امام حسین(ع) را خرج خودش. خودش را خرج انقلاب کند نه انقلاب را خرج خودش. ما آمده‌ایم شعر بگوییم و مداحی کنیم تا معارف امام حسین(ع) را نشر دهیم، یا آمده‌ایم که شعر بگوییم و مداحی کنیم تا خودمان را مطرح کنیم؟ مداح انقلابی کسی است که اگر دید تصویر برداری به هیئتش ضربه می‌زند، دوربین‌ها را جمع کند.

پرچمی ادامه داد: شاخصه‌های مداح انقلابی را حضرت آقا هر سال می‌گویند. اصلاً هم سخت نیست و مقام معظم رهبری در این خصوص اصلاً سخت نگرفته‌اند البته بماند که عده‌ای در این خصوص جنجال کردند، اما آقا سخت نگرفتند. اگر مداحی همین دستورالعمل‌ها را اجرا کند و در همین مسیر حرکت کند هم عاقبت به خیری دارد و هم تأثیرگذاری آن‌ها بالا می‌رود. اما اکنون همه چیز دولتی شده است؛ باید به اهداف امام، همان اهدافی که در صحیفه ایشان آمده، اما اکنون خیلی‌ها جرأت نمی‌کنند دوباره آن‌ها را مطرح کنند، بازگردیم.

وجه مشترک تمامی این سخنان در بیان آسیب‌های جامعه مداحی، عدم پیروی و عمل به سخنان رهبر معظم انقلاب و استاد ندیدن بود؛ این یعنی مداحی احکامی دارد و همه مداحان باید آن‌ها را یاد بگیریند. باید گفت وقتی ما در مسیر ابلاغ پیام‌های الهی و عاشورایی قرار می‌گیریم باید عاشورایی هم بار بیاییم و به خط اهل‌بیت(ع) اتصال پیدا کنیم. همان‌طور که مدافعان حرم در غربت از ارزش‌های ملی و اسلامی دفاع می‌کنند، با این کارشان معلوم است که تغییری در افکارشان ایجاد شده است. حقیقت اقامه ‏عزا بر این است که عاشورا را ادامه دهیم. کسی که می‌خواهد برای امام حسین‌(ع) مداحی کند شرایطی دارد که شرط اول آن ‏ خلوص نیت، نیل به تقوا و زهد است. حال به مداحانی که نمی‌دانند و یا می‌دانند و عامدانه سخنانی را می‌گویند باید یادآور شد‌ که کاری نکنید اخلاق در هیئت‌های مذهبی و حسینه‌ها که آسمانی‌ترین نقطه زمین و مقدس‌ترین مکان‌ها برای دریافت پیام معارف الهی هستند خاک‌ شود.

انتهای پیام