عید فطر در صربستان؛ موعد خرید لباس نو و تلاوت یاسین برای درگذشتگان

به گزارش ایکنا؛ اسلام در صربستان یکی از ادیان سنتی این کشور است که طی قرون 14 و 15 میلادی با هجوم ترک‌های عثمانی وارد بالکان شد. از آنجا که عثمانی‌ها بیش از 500 سال منطقه را زیر سیطره خود داشتند برخی مردم منطقه به مرور زمان اسلام را پذیرفتند و وارثان آداب و رسوم ترک‌ها شدند.

جامعه مسلمانان صربستان را طبق آخرین سرشماری انجام شده در سال 2011 حدود 223 هزار نفر اعلام کرده‌اند که اهل تسنن و حنفی مذهب هستند و 3.5 درصد کل جمعیت صربستان را تشکیل می‌دهند (بدون احتساب کوزوو). بنابراین آداب و رسوم مسلمانان منطقه کم و بیش به سنت‌های ترک‌های عثمانی شبیه است، یکی از این آداب این است در ماه رمضان و عید فطر مؤمنان به میمنت فرا رسیدن ماه خدا منازل خود را نظافت کرده و حیاط خانه‌هایشان را آب و جارو می‌کنند.

همچنین مساجد را قبل از فرار رسیدن ماه رمضان به طور اساسی غبارروبی و تمیز و یا اگر نیاز به تعمیر داشته باشد، در بازسازی و مرمت آن همت می‌گمارند،‌ در این مهم اهالی مسلمان محل نیز هرکدام به وسع خود و به طریقی در حد تواناییشان شرکت می‌کنند و به استقبال ماه رمضان می‌روند.

بنا به اعلام رایزنی فرهنگی ایران در صربستان؛ همه روزه در طول ماه رمضان به منظور اطلاع رسانی به اهالی و آگاه‌سازی آن‌ها از اوقات شرعی و زمان افطار، علاوه بر اقامه اذان بر فراز گلدسته‌ها، چراغ مناره‌های مساجد نیز توسط مستخدمین روشن و پرنورتر از گذشته می‌شود و اهالی تمایل بیشتری برای اقامه نمازهای جماعت نشان می‌دهند و به وقت نماز در مساجد گردهم می‌آید.

کلاس‌های آموزش قرآن

ائمه جماعت هر محل کلاس‌های آموزش قرآن و سرودخوانی و مدیحه‌سرایی ترتیب می‌دهند و بیشتر وقت جوانان در مساجد سپری می‌شود.

مسلمانان روزه دار هر شب علاوه بر نماز مغرب و عشاء، 33 رکعت نماز تراویح می‌خوانند و سعی می‌کنند در طول روز بخشی از وقت خود را به قرائت قرآن و خواندن ذکر اختصاص دهند. در این ایام افرادی را نیز می‌توان یافت که در مسجد اعتکاف می‌کنند.

در میان مسلمانان آنها که قدیمی تر و به اصطلاح ریش سفید منطقه هستند معمولا دو ماه قبل از ماه رمضان یعنی در ماه‌های رجب و شعبان به پیشواز رفته و اقدام به روزه‌داری می‌کنند.

مسلمانان صربستان در ماه رمضان عموما پایبند به قوانین و مقررات خاصی هستند از جمله اینکه حتما در لحظه شروع اذان مغرب افطار کرده و روزه شان را باز کنند، افطار قبل از اقامه نماز از واجبات است ولو اینکه به اندازه یک جرعه آب باشد و پس از آن نماز می‌‌خوانند، قریب به اتفاق مردم عادی نیز معتقدند اگر به موقع و سر وقت قبل از اقامه نماز افطار نکنند نماز و روزه آن روزشان باطل است و یک روز تمام، گرسنگی بی اجر و ثواب کشیده‌اند. دعا به وقت افطار حائز اهمیت است.

امروزه در میان مردم رسم شده است از افطار تا وقت سحر بیدار می‌مانند، آنهایی که در دینداری پرو پاقرص تر از دیگران هستند، قسمت اعظم وقتشان را به شب زنده داری و دعا و نیایش می‌گذرانند و عوام نیز وقت خود را با برنامه‌های ورزشی، فرهنگی، گفتگو،‌ تماشای تلویزیون و غیره پر می‌کنند.

یاد درگذشتگان در عیـد فطر

در صربستان نیز همچون دیگر نقاط اروپا مسلمانان دو عید بزرگ دارند، عید فطر و عید قربان که هر دو از اهمیت به سزایی نزد مسلمانان برخوردار هستند. چند روز مانده به عید فطر، مردم محل کسب و زندگی خود را بیش از پیش نظافت می‌کنند؛ چرا که معتقدند براساس اصول اسلامی نظافت نیمی از ایمان است و باید در شب‌های عید به آن توجه خاص داشت.

آنان همچنین شب عید بر سر مزار عزیزانشان رفته و نظافت می‌کنند. برایشان سوره یاسین تلاوت کرده و دعا می‌خوانند.

طبق آموزه‌های اسلامی رایج در منطقه رسم است روز عید تمام اعضای خانواده با لباس‌های تمیز و سر و وضع مرتب و متناسب با شرع اسلام در نماز عید فطر حاضر شده و به اقامه نماز بپردازند. در همه مساجد بساط پذیرایی با انواع غذاها برقرار است و مؤمنان برای همان روز یا روز بعد از آن به نهار روز عید دعوت می‌شوند که بخشی از هزینه جشن توسط جامعه اسلامی و قسمتی توسط مردم خیر منطقه تأمین می‌شود. جالب توجه اینکه این ضیافت تنها برای مسلمانان نیست و پیروان دیگر ادیان هم می‌توانند از این سفره گسترده متنعم شوند.

آداب و رسوم مسلمانان در کرواسی و بوسنی و هرزگووین یکسان است اما در صربستان علاوه بر مردان، زنان نیز در نیایش روز عید فطر در جایگاه مخصوص بانوان حضور می‌یابند در صورتی که در برخی از مناطق بالکان همانند بوسنی، رفتن بانوان به نماز عید معمول نیست.

یکی از آداب و رسوم این روز دید و بازدیدهای روز عید است که کوچک‌ترها به بازدید بزرگ‌ترها و والدینشان می‌روند. و ضمن احترام به دستورات شرع اسلام به جشن و پایکوبی می‌پردازند. سرودهایی در مدح حضرت رسول و یا حضرت فاطمه زهرا خوانده می‌شود و در محافل عمومی در مناطق مسلمان نشین چایخانه‌ها و کافه بازارها در کنار اشعار کوچه بازاری مراسم شادی برگزار می‌کنند.

جالب اینجاست که آن دسته از مسلمانانی هم که در اقامه نماز و یا گرفتن روزه کوتاهی می‌کنند و بی‌حوصلگی از خود نشان می‌دهند، اوصاف مقید به این هستند که دروغ و دشنام در ماه رمضان حرام است و از این موارد در این ماه پرهیز می‌کنند.

گردآوری و تنظیم: زهرا نوکانی

انتهای پیام