اخلال در حمل نفت از خلیج فارس

‌تیم «بی»، در پی افزایش تنش

محمدجواد ظریف نیز به این موضوع واکنش نشان داد و تصریح کرد: «حملات گزارش شده به تانکرهای مرتبط با ژاپن زمانی اتفاق افتاد که نخست‌وزیر شینزو آبه برای گفت‌وگوهایی گسترده و دوستانه در حال دیدار با آیت‌ا... خامنه‌ای بود. مشکوک بودن برای توصیف آنچه که اتفاق افتاده، کفایت نمی‌کند. مجمع گفت‌وگوی منطقه‌ای پیشنهادی ایران، ضروری است». ظریف پس از اتهام‌زنی آمریکا مبنی بر دست داشتن ایران این حادثه را سناریوی «گروه بی» دانست و نوشت: «این که ایالات متحده فورا و بدون ذره‌ای شواهد عینی یا هر اماره‌ای، به اتهام‌پراکنی علیه ایران دست می‌زند، تنها این را کاملا آشکار می‌کند که «تیم بی‌« در حال حرکت به سوی یک نقشه جایگزین است: خرابکاری در دیپلماسی (از جمله در اقدامات صلح دوستانه شینزو آبه) و سرپوش گذاشتن بر تروریسم اقتصادی آمریکا علیه ایران. من چند ماه پیش دقیقا درباره همین سناریو هشدار دادم؛ نه به این دلیل که من یک پیشگو باشم، بلکه به این دلیل که من ذات گروه بی ‌را می‌شناسم». پس از آن حمید بعیدی‌نژاد، سفیر جمهوری اسلامی ایران در انگلستان اعلام کرد که نیروهای ایرانی مسئول نجات خدمه این کشتی‌ها بودند و نوشت: «سفارت کشورمان در لندن با ارسال یادداشتی به سازمان بین‌المللی دریانوردی جزئیات عملیات نجات کارکنان کشتی آسیب دیده در دریای عمان توسط تیم‌های ایران را ارائه نمود. این عملیات که به تخلیه تمامی خدمه کشتی آسیب دیده انجامید با دریافت درخواست کمک اضطراری در نزدیکترین بندر ایران آغاز شد». دبیر‌کل سازمان ملل در مورد حمله به کشتی‌ها در دریای عمان گفت: «بسیار نگرانم. شدیدا حمله را محکوم‌ می‌کنم. حقیقت ماجرا و‌‌ اینکه چه کسانی مسئول بودند باید روشن شود. اگر یک مسأله وجود داشته باشد که از تحمل جهان خارج است، آن یک رویارویی بزرگ در منطقه خلیج فارس است.»

‌ادعای پمپئو، پس از ماجرا

کاخ سفید ساعاتی پس از وقوع این حمله بیانیه‌ای صادر کرد و مدعی شد که می‌داند حمله به نفتکش‌ها کار چه کسی است. عصر پنجشنبه 23 خرداد مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در نشست خبری مدعی شد: «ارزیابی دولت ایالات متحده این است که جمهوری اسلامی ایران مسئول حملات در خلیج دریای عمان است. این ارزیابی بر مبنای اطلاعات امنیتی، جنگ‌افزارهای مورد استفاده، سطح تخصص مورد نیاز برای اجرای این عملیات، حملات مشابه اخیر ایران به کشتیرانی و نیز این واقعیت که هیچ گروه نیابتی فعال در منطقه از منابع و تخصص لازم برای اجرای چنین عملیاتی با این میزان بالای پیچیدگی برخوردار نیست، حاصل شده است». دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا نیز بامداد جمعه در توئیتی خصمانه ایران را مسئول حمله به دو نفتکش در دریای عمان دانست و نوشت: «ارزیابی آمریکا این است که ایران مسئول حملات دریای عمان است». در همین راستا نشریه اسرائیلی جروزالم پست مدعی شد که عربستان و انگلستان نیز مستقیماً دولت ایران را مقصر این حادثه می‌دانند». همچنین وزارت امور خارجه ایالات متحده با انتشار فیلمی کم‌کیفیت مدعی شد نظامیان ایرانی در حال جداسازی مین‌های منفجر نشده از کشتی مورد هدف قرار گرفته بوده‌اند.

‌واکنش ژاپن، اروپا و روسیه

پس از طرح ادعای آمریکایی‌ها مبنی بر دخالت ایران در حمله به نفتکش‌ها، «هیروشیگو سکو» وزیر اقتصاد و تجارت ژاپن در گفت‌وگو با رویترز اعلام کرد: «این ادعا باید مورد بررسی قرار گیرد». وی افزود: «در نشست آینده جی20 این مسأله میان رهبران جهان مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت چرا که امنیت خلیج فارس در بحث تأمین انرژی جهان بسیار اهمیت دارد». یوتاکا کاتادا، رئیس شرکت کشتیرانی ژاپنی اظهارکرد: معتقد است اجسامی که ملوانان در هوا مشاهده کرده‌اند گلوله بوده است. وی امکان دخالت اژدر و مین را رد کرد چرا که به گفته او خسارات وارد شده فراتر از خط تراز کشتی با سطح آب (واترلاین) است. کاتادا گزارش‌های حاکی از برخورد مین با این نفتکش را «نادرست» خواند. به گفته وی، خدمه نفتکش مزبور شناور نیروی دریایی ایران را نیز در آن نزدیکی مشاهده کردند ولی مشخص نساخت که این اتفاق پیش از حادثه رخ داده و یا پس از آن. نفتکش ژاپنی از حمله اول که موتورخانه آن را هدف قرار گرفته بود جان سالم بدر برد ولی حمله دوم به سمت راست بدنه آن آسیب زد. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نسبت به هرگونه اقدام تحریک‌آمیز در منطقه هشدار داد و خواستار «خویشتنداری حداکثری» شد. دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین اطلاعات در این زمینه را ناکافی دانست و گفت: هنوز برای دانستن اینکه چه کسی عامل حمله به نفتکش‌ها بوده، زود است. شبکه سعودی العربیه نیز به نقل از وزارت خارجه روسیه گزارش داد که مسکو خواسته است که «حادثه» دریای عمان به ایران ربط داده نشود.

‌توقف حمل نفت از خلیج فارس

حمله به نفتکش‌ها که متعاقب رخدادهای بندر فجیره امارات صورت گرفت، باعث شد که اکثر کشورها از این اتفاقات ابراز نگرانی کنند و حتی شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی این مساله تشکیل جلسه دهد. این در حالی است که رسانه‌های بین‌المللی خبر توقف حمل نفت از خلیج فارس را می‌دهند. در این راستا شرکت‌های بزرگ خدمات حمل و نقل یعنی «دی.اچ.تی» و «هیدمار» به علت آنچه که مخاطرات حمل و نقل در خلیج فارس خوانده‌اند ثبت هرگونه سفارش برای نفتکش در خلیج فارس را متوقف کرده‌اند. «فاکس‌نیوز» آمریکا گزارش کرد: براساس گزارشی که رویترز از راه تماس با فروشندگان و کارگزاران نفتی منتشر کرده، دو شرکت بزرگ خدمات حمل و نقل نفت یعنی DHT Holdings و Heidmar دریافت هرگونه سفارش برای نفتکش در خلیج فارس را متوقف کرده‌اند. «شفقنا» نوشت؛ شرکت Heidmar شبکه وسیعی از انواع نفتکش دارد و DHT Holdings بزرگترین ناوگان نفتکش‌های بسیار بزرگ را رهبری می‌کند. این دو شرکت به طور خاص نفتکش‌های کلاس سوئزمکس را که قابلیت حمل یک میلیون بشکه دارند و شناورهای بسیار بزرگ با ظرفیت بالاتر را از سفارش برای خلیج فارس خارج کرده‌اند. هیچ‌کدام از این دو شرکت هنوز واکنش رسمی به این خبر نداشته‌اند، اما در کنار اظهارات دیروقت و ناگهانی وزیر نفت عربستان که تعهد کرد جریان نفت را برقرار نگه می‌دارد، می‌توان تصور کرد که چنین خبری واقعیت دارد.