ادوات و تسلیحات مورد استفاده در دوران دفاع مقدس در سه عرصه هوایی، زمینی و دریایی همواره یکی از عوامل مهم و موثر در تعیین قدرت طرفین حاضر در جنگ تحمیلی عراق با ایران بود. تجهیزات زرهی که ایران و عراق در طول دوران دفاع مقدس علیه یکدیگر استفاده میکردند، هم غربی بودند و هم شرقی.
در این گزارش میخواهیم تا ۱۰ نوع از این خودروهای زرهی را معرفی و با یکدیگر مقایسه کنیم.
تانک چیفتن
این تانک ساخت صنایع نظامی انگلستان است که عمدهترین ضعف آن را میتوان در قسمت زره و موتور دانست. عملکرد این تانک در جبهههای نبرد حق علیه باطل به خصوص در مقابل تی ۷۲های عراقی چندان موفق نبود.
بزرگ ترین مزیتهای این تانک را میتوان مجهز بودن به توپ ۱۲۰ میلی متری و قابلیت شلیک در حال حرکت عنوان کرد که ستون فقرات زرهی ایران در زمان جنگ را تشکیل میداد.
بسیاری از نظامیان ایرانی معتقدند که تانک چیفتن بسیار به ایرانیها شبیه است، چون این قدر جنگید تا بالاخره پیروز شد.
تانک تی ۷۲
این تانک یکی از بهترین تانکهای نسل خود بود و عراق بیش از یک هزار عراده از این تانک را خریداری کرد. زره تی ۷۲ بسیار قدرتمند است که به سختی آسیب میبیند و توپ ۱۲۵ میلی متری آن بسیار قدرتمند عمل می کند.
عملکرد این تانک در دفاع مقدس برای نیروهای ایرانی به قدری خوب بود که فرماندهان ایرانی پس از دوران دفاع مقدس یک هزار عراده از این تانک را سفارش دادند.
تانک تی ۵۵
این تانک نخستین تانکی بود که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی توسط ایران خریداری شد. آسیبهای سنگینی که نبردهای فرسایشی به توان زرهی ایران وارد کرده بود، باعث شد تا ایران با خرید این تانک از لیبی و سوریه ناوگان زرهی خود را ترمیم کند.
رزمندگان اسلام در طول جنگ بارها و بارها با این تانک رو به رو شده بودند و به همین دلیل هم برای خرید انتخاب شد. موفقیت همین تانک در دوران دفاع مقدس باعث شد تا ایران نمونه جدیدتری از این خانواده با مدل تی ۶۲ را به توان زرهی خود اضافه کند.
نفربر بی ام پی ۱
این نفربر یک نفربر آبی خاکی قدرتمند است که محصول صنایع دفاعی شوروی بود. این خودروی زرهی به قدری قابل اطمینان بود که این امکان وجود داشت تا از آن به عنوان نفربر، سلاح سنگین ضد زره و خودروی زرهی پشتیبانی استفاده کرد.
عملکرد این خودرو در ارتش عراق به قدری خوب بود که ایران در همان سالهای نخست جنگ به فکر خرید این خودروی زرهی افتاد. اما در آن زمان شوروی این سلاح را به ایران نمیفروخت و ایران هم چند صد دستگاه بی ام پی ۱ دست دوم را از کشورهای سوریه، چکسلواکی و چین خرید.
تانک ام ۶۰ پاتون
۱۰ سال پیش از آغاز جنگ تحمیلی در سال ۱۳۴۹ ؛ ایران در حدود ۴۶۰ فروند از این نوع تانک را از آمریکا خریداری کرد. این تانک بسیار کارآمد و به روز بود و میتوانست به خوبی در مقابل تانکهای تی ۵۵ و تی ۶۲ عراقی مقاومت کند.
در فیلمهای باقیمانده از دوران دفاع مقدس میتوان تصویر این تانکها را به وضوح مشاهده کرد. این تانک به راحتی اهداف را مورد هدف قرار می داد و در پستی و بلندی های مناطق جنگی حرکت می کرد.
نفربر ام ۱۱۳
این نفربر یکی از موفقترین نفربرهای تاریخ بود که ایران همانند کشورهای دیگر آن را خریداری کرد. این نفربر برای جابجایی نفرات و رزمندگان ایرانی در میدان نبرد استفاده میشد.
حدود ۴۰۰ دستگاه نفربر مکانیزه ام ۱۱۳ ایرانی جان بسیاری از رزمندگان ایرانی را در میدانهای نبرد نجات داد؛ به طوری که مجروحان جنگی ایرانی با این نفربرها به پشت جبهه ها منتقل می شدند.
نفربر خشایار (بی تی آر ۵۰)
این نفربر سالها پیش از آغاز جنگ از شوروی خریداری شد که تکنولوژی ساخت آن به جنگ جهانی دوم باز میگردد.
تکنولوژی قدیمی این نفربر باعث شده بود، تا جایی که در زمان آغاز جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق به ایران سالها بود که دیگر استفاده نمیشد. اما همین نفربر توانست در بسیاری از عملیاتهای حساس؛ قابلیتهای مورد نیاز نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را تامین کند.
تانک ام ۴۸ پاتون
این تانک یکی از قدیمیترین تانکهای ایران در دوران جنگ تحمیلی بود. تانک ام ۴۸ به شکل اختصاصی برای جنگ کره طراحی و تجهیز شده است. البته یکی از ایرادهای این تانک نداشتن زره مقاوم در برابر حملات گوناگون است.
یکی از تسلیحات مخرب و مناسب این تانک، توپهای ۹۰ و ۱۰۵ میلی متری است که با استفاده از همین تسلیحات؛ عراق گره بسیاری در عملیاتهای ایران در دفاع مقدس ایجاد می کرد.
تانک تایپ ۶۹
این خودروی زرهی در واقع نسخه چینی تانک مشهور افسانهای تی ۵۵ ساخت شوروی است. این محصول به دلیل موفقیت در عملکرد به ۲۰ کشور دنیا صادر شد.
با آغاز دفاع مقدس هر دو کشور ایران و عراق مشتری این خودروی زرهی بودند و از این خودروی زرهی در ارتشهای دو کشور وجود داشته و دارد.
نفربر کاسکاول - ای ۹۹
این خودروی زرهی یکی از خودروهای زرهی ساخت صنایع دفاعی برزیل است که آن را میتوان پایه توان زرهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دانست.
صدام بعدها تعدادی از این خودروها در اختیار منافقین قرار داد که آنها هم از این خودروها طی عملیات مرصاد استفاده کردند. رزمندگان ایرانی هم در این عملیات توانستند چندین فروند از این خودروها را منهدم کنند و چندین فروند را هم به غنیمت بگیرند.
یکی از معایب این خودرو نداشتن شنی برای حرکت است که همین امر سبب میشود که این خودرو فقط توان حرکت در جادههای آسفالت و بدون عارضه را داشته باشد و نه همه نوع راه و جادهای.
2727