سرویس جهان مشرق - نادر طالبزاده، کارشناس حوزه رسانه و مسائل بینالملل، روز جمعه، ۲۴ خرداد ۹۸، با انتشار یادداشتی کوتاه، ابعاد جدیدی از ماجرای مشکوک حمله به دو نفتکش در دریای عمان همزمان با سفر شینزو آبه، نخستوزیر ژاپن، به ایران و دیدار با رهبر انقلاب اسلامی را خاطرنشان کرد. این یادداشت که تحت عنوان «جزئیات یک نشست: سانسور طی تاریخ» در پایگاه شناختهشده «وترنز تودی» آمریکا [۱] ، پایگاه تحلیلی آمریکایی «امریکن هرالد تریبون [۲] » و همچنین پایگاه تحلیلی روسی «ژئوپولیتیکا» (به دو زبان انگلیسی [۳] و اردو [۴] ) بازتاب پیدا کرده است، به ارتباط عجیب حادثه نفتکشها با واکنش قاطع رهبر ایران به مأموریت آبه در تهران نگاه دقیقتری انداخته است.
«کوین بارت» اسلامشناس برجسته آمریکایی، از شناختهشدهترین منتقدان به سیاست بهاصطلاح «جنگ با تروریسم» دولت آمریکا و سردبیر وبسایت «وترنز تودی» پیش از انتشار یادداشت طالبزاده مینویسد:
هدف حملات اخیر علیه نفتکشها و تأسیسات در اطراف خلیج فارس چیست؟ پاسخ واضح این است: اینها عملیاتهای پرچم دروغین توسط «محور تهاجم» (اسرائیل-سعودی-پمپئو / بولتون) با هدف افزایش تنشها به سود نقشههای جنگطلبانه نومحافظهکاران علیه ایران هستند. با این حال، گاهی تنشآفرینی هدف دیگری را هم تأمین میکند: ربودن تیترها و تغییر بحث.
بارت سپس نادر طالبزاده را یکی از تأثیرگذارترین متفکران ایران توصیف میکند و در انتهای گزارش نیز با اشاره به برنامه «عصر» طالبزاده در صدای و سیمای ملی ایران، مینویسد: «اینکه برنامه نادر را میلیونها نفر تماشا میکنند، نشان میدهد سطح سواد و فرهنگ ایران چه اندازه [بالا] است.» بارت درباره شخص طالبزاده نیز توضیح میدهد:
من طی چهار سفرم به ایران، از جمله سفر هفته گذشتهام برای شرکت در کنفرانس فلسطین [۵] ، با نادر آشنا شدهام. نادر مدتها، هم در آمریکا و هم در ایران زندگی کرده و هر دو جامعه و نقاط تقاطع تاریخ آنها را به خوبی میفهمد. هر رئیسجمهوری که در آمریکا تصمیم بگیرد از جنایتهای گذشته [کشورش] توبه کند و روابط ایران و آمریکا را ترمیم کند، باید قبل از هر کس دیگری برای مشورت به نادر طالبزاده مراجعه کند.
آنچه در ادامه میآید، متن یادداشت نادر طالبزاده است.
دلایل اهمیت نشست «آبه» با رهبر انقلاب
نشست میان رهبر جمهوری اسلامی ایران و نخستوزیر ژاپن در تاریخ ۱۳ ژوئن ۲۰۱۹ (پنجشنبه، ۲۳ خرداد ۹۸) از دو جهت [و دو برابرِ یک نشست عادی] اهمیت داشت. اولاً این نشست سانسور سنتی علیه صحبتهای رهبر ایران [و انعکاس این سخنان در دنیا] را پس از بیش از سه دهه شکست. واضح است که آقای نخستوزیر حامل پیامی از سوی رئیسجمهور آمریکا بود و رهبر ایران هم باید به این پیام گوش میداد. در این نشست، پیام و پاسخ [رهبر ایران] بسیار متفاوت و بسیار پویاتر [و جامعتر] از آن چیزی بود که رئیسجمهور یا وزیر خارجه ایران ممکن بود بگویند. پاسخ رهبر ایران همچنین یک تلنگر هشدار به رئیسجمهور آمریکا بود که در شرایط معمولی هیچکس او را در جریان لایحههای زیرین هیچ موضوعی، چه مسائل داخلی و چه خارجی، نمیگذارد. دوماً، خود این پیام هم مهم بود: پرزیدنت ترامپ قابلاعتماد نیست، نقطه.
برخی گمانهزنیها حکایت از آن دارد که پاکتی که شینزو آبه روی آن نشسته با پیام ترامپ برای رهبر ایران در ارتباط بوده است (+)
نامه کتبی پذیرفته نشد، اما محتوای آن شفاهاً توسط نخستوزیر ژاپن ارائه شد. پیام [رهبر ایران به «آبه»] به شکل مختصر مخابره شد. چرا ایرانیها باید به فردی اعتماد کنند که یک توافقنامه پیشاپیش مبرهن را که پس از پنج سال زحمت امضا شده بود، نقض کرده است؟ این سکانس [درخواست «آبه» و پاسخ رهبر ایران] با دقت ضبط و تدوین شده بود، اما اکثر خبرنگاران جهان آن را ندیدند. دلیل این مسئله، سنت طولانیمدت سانسور تمامی حرفهای رهبر ایران است که به سیودو سال قبل برمیگردد، زمانی که او رئیسجمهور بود و در مجمع عمومی سازمان ملل متحد حاضر شد.
سانسور رهبر ایران؛ از نشست سازمان ملل تا دیدار با نخستوزیر ژاپن
آن سال، ماجرای جالبی اتفاق افتاد که من ندیدهام هیچکس [در چارچوب حمله اخیر به نفتکشها] به آن توجهی کند. ۲۳ سپتامبر ۱۹۸۷، نیویورکتایمز توضیح داد که چگونه یک کشتی ایرانی هنگام ارتکاب جرم، زمانی که داشت در آبهای غرب خلیج فارس مینگذاری میکرد، توقیف شده است [۶] . به این کشتی حمله کرده بودند، سه نفر از ملوانان ایرانی را کشته بودند و بیش از بیست نفر را هم دستگیر کرده بودند. ایران نمی پذیرفت که مرتکب «جرم» شده است، چراکه آن زمان درگیر جنگ با صدام بود. تهران اتفاقاً پرسیده بود که آمریکاییها اصلاً در آن منطقه چه کار میکردهاند؟ اما نکته جذاب و دراماتیک این بود: چرا حمله هلیکوپتری آمریکاییها، که به گفته نیروی دریایی این کشور از مدتها قبل این کشتی ایرانی را تحت نظر داشتند، دقیقاً همزمان با نطق آیتالله خامنهای در مجمع عمومی سازمان ملل متحد انجام گرفت؟ اوج جنگ با صدامی بود که آمریکاییها به طور کامل از او پشتیبانی میکردند، و رئیسجمهور ایران قرار بود درباره این سخنرانی کند که چرا آمریکاییها در حمایت از چنین [آدم وحشی و] آدمخواری لجاجت میکردند.
این سخنرانی در سازمان ملل کاملاً تحتالشعاع [حمله به کشتی مینگذار ایرانی] قرار گرفت. صحبتهای آیتالله خامنهای شنیده نشد. گزارش درباره جنایت عظیم ایران در حفاظت از آبهایش علیه تهاجم خارجی، سخنرانی رئیسجمهور این کشور در سازمان ملل را کاملاً تحت تحتالشعاع قرار داد. «توقیف حین ارتکاب جرم» تیتر تمام رسانهها در آمریکا شد. مسئله، همزمانی این حمله با سخنرانی آیتالله خامنهای بود.
نیروهای دریایی آمریکا در حال بازرسی مینهای سوار بر یک کشتی ایرانی در خلیج فارس در سال ۱۹۸۷ (+)
[همچنانکه تاریخ تکرار میشود،] این سناریو [هم چند] روز پیش زمانی که نخستوزیر ژاپن به دیدار رهبر ایران رفته بود، تکرار شد. همزمان با گفتوگوها میان دو طرف، دو کشتی به شکلی مرموز مورد حمله قرار گرفتند و رسانههای جهان صرفاً روی همین حادثه تمرکز کردند. درباره هیچیک از جزئیات نشست «آبه» و آیتالله خامنهای توضیحی داده نشد. یک عملیات پوششی، خبر اصلی یعنی پاسخ رهبر ایران به ترامپ را مخفی کرده بود.
اینگونه سانسورها علیه آیتالله خامنهای در موارد دیگری هم انجام شدهاند که اینجا به آنها نمیپردازم. به هر حال، نکته واضح است.
سخنرانی آیتالله خامنهای، رئیسجمهور وقت ایران، در مجمع عمومی سازمان ملل (+)
در همینباره بخوانید:
›› طرح «خلیج تونکینِ فقرا» / آیا مینگذاری در فجیره زیر سر آمریکاییهاست؟