اعتیاد با بیکاری و فقر بیشتر شد
آرمان- گروه اجتماعی: تحقیقات نشان میدهد که گرایش افراد به اعتیاد میتواند تحت تاثیر عوامل مختلف بسیاری باشد چرا که یک فرد عادی که دارای زمینههای اختلالات روانی و یا روحی نیست در مقایسه با افرادی که مستعد به برخی از انحرافات اجتماعی هستند به نسبت کمتر میل به مصرف مواد مخدر پیدا میکند از این رو باید اذعان داشت که مقابله و یا توجه جدی با انحرافات اجتماعی و اخلاقی خود میتواند عاملی اصلی برای کاهش آمار اعتیاد باشد. بسیاری از رفتار شناسان بر این باور هستند که ضعف شخصیتی و عدم مسئولیت پذیری افراد خود میتواند تاثیر بسزایی در گرایش فرد به اعتیاد داشته باشد چرا که مطالعات نشان میدهد هرگاه فردی مسئولیت پذیر نباشد و یا بنا به دلایل مختلفی نتواند در مقابل خواسته دیگران نظر شخصی خود را اعلام کند و همچنین افرادی که وابستگی شدید دارند به یقین بیشتر از سایرین در معرض خطر مصرف مواد مخدر قرار میگیرند. بهطور کلی باید در نظر داشت که پیشگیری از اعتیاد را میتوان از دو جنبه روانشناختی و همچنین توزیع مواد مخدر مورد بررسی و تبیین قرار داد چراکه اگر بتوان از طریق روشهای مختلف مانع از توزیع بیش از اندازه مواد مخدر در جامعه شد اما در مقابل در خصوص مسائل روانشناختی هیچ اقدام اساسی را انجام نداد به یقین عدم توزیع بیش از اندازه مواد مخدر نمیتواند تاثیر بسزایی در کاهش آمار اعتیاد داشته باشد به عبارت ساده تر زمانی میتوان در خصوص پیشگیری از افزایش بیرویه آمار اعتیاد موفق عمل کرد که بهطور موازی و همزمان به این دو مورد ذکر شده توجه شود و برنامهریزیهای لازم در این خصوص صورت بگیرد در غیراینصورت عدم توجه همزمان به این دو مقوله خود میتواند عاملی برای شکست طرحهای جلوگیری از افزایش آمار اعتیاد در جامعه باشد.
بنابر تحقیقات میدانی صورت گرفته خشونت را نیز میتوان یکی دیگر از عوامل موثر بر گرایش افراد به مواد مخدر عنوان کرد چرا که فردی که نمیتواند کنترلی مناسب بر روی رفتار خود داشته باشد به یقین برای آرام کردن خود نیز به مصرف مواد مخدر و یا نوشیدنیهای الکلی نیز روی میآورد هر چند در این مجال باید متذکر شد که بسیاری از کارشناسان مبارزه با مواد مخدر بر این باور هستند که افرادی که مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر میباشند در مقایسه با سایر افراد بیشتر رفتارهای خشن از خود نشان میدهند که البته شاید بتوان دلیل آن را آثار مصرف مواد مخدر نیز عنوان کرد. از سوی دیگر باید خاطرنشان کرد که نبود نشاط در میان افراد جامعه نیز خود میتواند تاثیر بسزایی در گرایش افراد به مصرف مواد مخدر داشته باشد چرا که هر گاه افراد نتوانند هیجانات درونی خود را تخلیه کنند و یا به عبارت بهتر اگر فضای مناسبی برای شادی و بروز احساسات افراد وجود نداشته باشد به یقین در چنین جامعهای آمار اعتیاد افزایش خواهد یافت چرا که فرد در این صورت برای گذران اوقات خود به تفریحات زیرزمینی روی میآورد که متاسفانه برخی از این تفریحات زیرزمینی خود منجر به مصرف مواد مخدر میشود.
کاهش کنترل اجتماعی
همانگونه که میدانیم کنترل اجتماعی خود میتواند عاملی برای کاهش انجام برخی از رفتارهای نابهنجار در جامعه باشد چراکه تحقیقات نشان میدهد هرگاه در جامعه کنترل اجتماعی افزایش یابد به یقین در آن جامعه میزان انحرافات اجتماعی تا حد زیادی کاهش مییابد با این اوصاف میتوان اذعان داشت که اگر میزان کنترل اجتماعی در جامعهای بنا به دلایل مختلف مانند حاشیه نشینی و یا مهاجرت کاهش یابد به یقین در آن جامعه میتوان انتظار داشت که انحرافات اجتماعی از جمله اعتیاد به مواد مخدر نیز افزایش یابد. لازم به ذکر است که برخی از افراد متاسفانه دلیل مصرف مواد مخدر را جنبه درمانی مواد مخدر عنوان میکنند که این خود یکی از دیدگاههای رایج در جامعه برای مصرف مواد مخدر به خصوص در میان افراد مسن میباشد هرچند این دیدگاه از سوی پزشکان چندان مورد تایید نمیباشد.
نقش خانواده در عدم مصرف مواد مخدر
آنچه مسلم است خانواده نقش تاثیرگذاری در عدم مصرف مواد مخدر ایفا میکند بهعنوان مثال خانواده که صمیمیت مناسبی میان آنها و فرزندانشان برقرار است بهطور حتم این فرزندان در مقایسه با فرزند خانوادههایی که مدام در حال تنش و دعوا و استرس هستند کمتر به مصرف مواد مخدر گرایش پیدا میکند با این اوصاف میتوان گفت که خانواده سالم خود میتواند عاملی اصلی برای کاهش آمار اعتیاد در جامعه باشد چراکه بهعنوان مثال وجود فرد معتاد در خانواده خود میتواند انگیزه به مصرف مواد مخدر در میان اعضای خانواده را افزایش دهد هر چند در این مجال باید یادآور شد که این مهم مصداق کلی ندارد اما این در حالی است که در بسیاری از خانوادههایی که دارای افراد معتاد هستند وجود دارد.
تاثیر فقر و بیکاری در افزایش اعتیاد
بسیاری از روانشناسان بر این باور هستند که فقر و بیکاری خود عاملی تاثیرگذار برای افزایش آمار اعتیاد به حساب میآید چرا که نامناسببودن شرایط اقتصادی خود میتواند فشارهای بسیاری را برای فرد ایجاد کند بهگونهای که فرد برای رهایی از این شرایط به مصرف مواد مخدر روی میآورد هر چند برخی از افراد بر این باور هستند که ثروت بیش از اندازه نیز میتواند عاملی برای گرایش به مصرف مواد مخدر باشد که البته در این مورد افراد بیشتر به سمت مصرف مواد مخدر گران قیمت مانند کوکایین و یا مواردی از این دست روی میآورند که این نوع مصرف بیشتر به خاطر سرگرمی و چشم و هم چشمی میباشد. از طرف دیگر باید متذکر شد که بیکاری خود میتواند عاملی برای گرایش افراد به مصرف مواد مخدر نیز باشد، چرا که مطالعات نشان میدهد که افراد بیکار که مسئولیت تامین هزینههای زندگی خانواده را دارند و همچنین افرادی که با مدارک تحصیلی بالا هنوز نتوانستند شغل مناسبی پیدا کنند و یا بنا به دلایل مختلف از کار خود نیز اخراج شدهاند برای تسکین دادن خود به مصرف مواد مخدر روی میآورند. مسائل فرهنگی، اجتماعی و روان شناسی نیز نقش بسیار مهمی برای پیشگیری از اینگونه مشکلات دارند و میتوانند عامل پیشگیری بسیار مناسبی برای جامعه محسوب شوند . میتوان با ایجاد جامعهای سالم تا حد زیادی شاهد کاهش آمار اعتیاد در جامعه بود اتفاقی که خود میتواند با برکات بسیاری نیز همراه باشد هرچند در این فرصت باید متذکر شد که مردم و دولت در کنار هم میتوانند این مهم را به درستی و بهصورت کامل محقق نمایند.