چند سالی است که مسئولان آموزش و پرورش اعلام کرده‌اند کمبود معلم دارند. آنها برای حل این مشکل طرح خرید خدمات آموزشی را پیشنهاد دادند. موضوعی که مسئولان آموزشی در دولت یازدهم آن را عملیاتی کردند و در فاز نخست اجرا، مدارس دولتی را به‌همراه فضا، امکانات و دانش‌آموزان به بخش خصوصی واگذار کردند تا آنها وظیفه تأمین معلم را بر عهده داشته باشند این طرح البته با واکنش مجلسی‌ها روبرو شد و در نتیجه مسئولان آموزشی طرح خدمات خرید خدمت را فقط درمناطق محروم و حاشیه‌ شهرها اجرا کردند، حالا ۵ سالی از اجرای آن می‌گذرد و بسیاری از مدارس مناطق محروم با معلمان خرید خدمات کلاس درسشان را تشکیل می‌دهند. البته این معلمی هم برای آنها در این سال‌ها آنچنان هم آسان نبود. تقریباً همه آنها مشکل دریافت حقوق سروقت را داشتند، بیمه هایشان کامل نبود، هر کدامشان کلاس‌های شلوغی داشتند و در مناطق محروم و صعب العبور هم تدریس می‌کنند.

آنها چند باری نسبت به حق و حقوقشان اعتراض کردند و دو روز پیش هم در کنار مجلس شورای اسلامی تجمع داشتند. این معلمان، مهم‌ترین مطالبه خود را تبدیل وضعیت و استخدامی می‌دانند و بر این باورند: وضعیت شغلی و درآمدی ما اسفناک است و درخواست داریم که آموزش و پرورش ما را استخدام رسمی کند؛ این وزارتخانه بهتر است به جای جذب نیرو از خارج از سیستم آموزشی، ما را جذب کند که هم ۵ سال سابقه خدمت داریم و هم در این مدت، دوره‌های ضمن خدمت را گذرانده‌ایم.

عبید ملک رئیسی یکی از همین معلمان است که در روستاهای سیستان و بلوچستان درس می‌دهد او ۲۵ سال دارد و کارشناس الهیات است. ملک رئیسی ساکن ایرانشهر است اما محل کارش منطقه پیشین بلوچستان است. آن‌طور که خودش می‌گوید به‌خاطر مسافت راه هر دوهفته یکبار به خانه‌اش سر می‌زند. حدود ۲۰۰ کیلومتر از خانه تا محل کارش راه است و برای رفت و برگشت هر روز باید حدود ۱۶۰ هزار تومان هزینه کند. برای همین او بیشتر وقت‌ها در خانه‌های روستاییان یا دانش‌آموزانش می‌ماند. او درباره طرح خرید خدمتش این چنین توضیح می‌دهد: با دفاتری که زیر نظر وزارت آموزش وپرورش هستند، قرارداد داریم و آنها آزمون‌هایی را برگزار کردند و ما هم در این آزمون‌ها شرکت کردیم و کلاس‌هایی هم برای معلمی دیده‌ایم و بعد از چند ماه جذب این مراکز شدیم. یکسالی است که معلم آموزش و پرورش هستم اما به لحاظ مالی اصلاً معلوم نیست که چقدر حقوق می‌گیریم فیش حقوقی نداریم از ابتدای سال تحصیلی ۹۷ تاکنون فقط سه میلیون تومان حقوق گرفتیم. یعنی ماهی ۵۰۰ هزار تومان. در ماه فقط ۲۶ روز بیمه هستیم، جمعه‌ها، ایام نوروز و تابستان هم بیمه نیستیم.

ملک رئیسی به‌خاطر شرایط زندگی مجبور است دستفروشی کند: حقوق مدرسه را هر ماه نمی‌دهند برای همین در ایرانشهر دستفروشی می‌کنم درآمدم هم بد نیست. تابستان که حقوق نمی‌دهند هر روز در بازار ایرانشهر هستم. ما می‌دانیم که دولت بودجه ندارد که ما را استخدام کند برای همین می‌خواهیم حداقل حقوقمان را سر ماه بدهد.این توقع زیادی نیست.

مجلس خرید خدمات را محدود کرد

این معلمان که بیشتر در مناطق روستایی و حاشیه شهرها مشغول کار تدریس هستند، در هر استان شرایط متفاوتی را دارند به‌عنوان مثال برخی استان‌ها به آنها حقوقی مطابق با عرف تعیین شده از سوی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی و برخی بسیار پایین‌تر از حد تعیین شده، پرداخت می‌کنند اما نقطه مشترک برای تمام آنها تأخیرهای طولانی در پرداخت حقوق است. برای این معلمان اعتراض یا تعطیل کردن کلاس‌های درس معنایی ندارد و آنها حتی با وجود بدعهدی مسئولان و پرداخت نکردن بخشی از حقوق سال گذشته همچنان در کلاس‌های درس حضور دارند. برای همین است که نمایندگان مجلس بر این باورند که طرح خرید خدمات مشکلات بسیاری دارد برای همین این موضوع را محدود کرده‌اند.

داوود محمدی نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با «ایران» می‌گوید: امسال نمایندگان مجلس طرح خرید خدمات را به طور جدی بررسی کردند و به این نتیجه رسیدیم که در سال تحصیلی ۹۷_۹۸ موضوع خرید خدمت معلمان را محدود کردیم. امسال فقط بر برخی از مناطق محرومی که مشکلاتی درباره جذب معلم داشتند خرید خدمات را مجاز دانستیم. از نظر ما این طرح خصوصی کردن آموزش است و به‌صلاح دانش‌آموزان نیست.وی درباره مشکلات طرح خرید خدمات می‌گوید: در بحث خرید خدمت، معلمان مانند نیروهای شرکتی می‌شوند که امنیت شغلی ندارند و دریافتی کمتری از نیرو‌های رسمی دارند؛ آیا معلم با ۵۰۰هزار تومان حقوق انگیزه‌اش کاهش پیدا نمی‌کند. این معلم‌ها جوان هستند و باید شرایط معلمی را پشت سر بگذارند.

پرداختی‌ها را ماهانه انجام می‌دهیم

قرار نیست از هر نیرویی که استفاده می‌کنیم ملزم شویم وی را به کار‌گیری و استخدام کنیم. معلمان خرید خدماتی با مؤسسان مدارس غیردولتی قرار داد بسته‌اند که در آن به وضوح قید شده طبق این قرارداد هیچ‌گونه تعهد استخدامی برای آموزش و پرورش ایجاد نمی‌شود. این صحبت‌های معاون پشتیبانی وزیر آموزش و پرورش در گفت وگو با «ایران» است. اللهیار ترکمن با اشاره به اینکه ما وعده‌ای برای استخدام به معلمان نداده‌ایم می‌گوید: این افراد از روز اولی که جذب این شرکت‌ها شدند می‌دانستند که استخدام نمی‌شوند. اما درباره پرداخت حقوق ما خودمان را موظف می‌کنیم تا حقوق را سر ماه پرداخت کنیم. طبق بند «ک» قانون برنامه و بودجه هر چیزی که ماهیت حقوقی داشته باشد، باید سر ماه پرداخت شود این موضوع را به‌عنوان حقوق به سازمان برنامه و بودجه اعلام کردیم و از امسال پرداختی‌ها را ماهانه انجام می‌دهیم.

وی با اشاره به اینکه تعداد معلمان خرید خدمت ۱۳ هزارنفر است می‌گوید: ما ناچاریم در مناطقی از نیروهای موقت استفاده کنیم. ما در یک روستا دو دانش‌آموز داریم و نمی‌توانیم خدمات آموزشی به آنها ارائه ندهیم اگر یک معلم رسمی به آنجا برود ماهانه به طور میانگین ۲ میلیون تومان حقوق دریافت می‌کند اگر بتوانیم از نیروهای بومی منطقه با خرید خدمات استفاده کنیم، می‌توانیم پوشش تحصیلی را کامل و هزینه‌ها را منطقی کنیم و این به معنای کاهش انگیزه معلم و صرفه‌جویی نیست.

هدی هاشمی